کدام خودروهای مشهور تاریخ با موتور فرمول ۱ ساخته شده اند؟

فناوری‌های زیادی از مهندسی خودروهای فرمول یک آغاز شده و به خودروهای جاده‌ای ختم شده است. در این مطلب به معرفی ۱۰ خودرو می‌پردازیم که از فناوری فرمول یک در موتور استفاده کردند.

احتمالا بارها این سؤال ذهنتان را درگیر کرده است که، فایدهٔ مسابقات فرمول یک و هزینه‌های بالا سالانه برای بهبود صنعت خودروسازی چیست؟ پاسخ این سؤال به طور خلاصه، آزمودن جدیدترین فناوری‌های صنعت خودروسازی در میدان رقابت و سپس عرضهٔ آن در تولیدات انبوه یا تولید محدود خودروسازان است. مقامات کمپانی‌های خودروسازی همیشه فرمول یک را به میز آزمایش ایده‌های جدید تشبیه کرده‌اند که دیر یا زود، برخی فناوری‌های بکار گرفته شده در آن به خودروهای جاده‌ای می‌رسد.

اما خروجی نهایی فرمول یک همیشه به خودروهای جاده‌ای استاندارد و اقتصادی نمی رسد، بلکه زمینه‌ساز تولید تعدادی از ماندگارترین و مقاوم ترین خودروهای تولید محدود می‌شود. در این مطلب تصمیم بر آن است که تن‌ها برروی موتورهایی که ریشه در فرمول یک دارند تمرکز شود. ۱۰ خودروی این فهرست (به‌جز یک مورد) از موتوری استفاده می‌کنند که دلیل عمده تولید آن، فرمول یک بوده است؛ این فهرست تعدادی از عجیب‌ترین، جذاب‌ترین و خواستنی‌ترین تولیدات صنعت خودروسازی از دههٔ ۱۹۶۰ تا به امروز را دربر می‌گیرد.

تعدادی از خودروهای معرفی شده در این لیست در حد یک مدل مفهومی، باقی ماندند اما تعدادی دیگر با رسیدن به خط تولید، وارد کلاس سوپراسپرت‌های خاص تاریخ شدند.

فراری دینو ۲۰۶GT

با این که کوپهٔ اسپرت دینو ۲۰۶GT از موتور خودروهای فرمول دو استفاده کرده است ولی به علت اهمیت بالای آن در این لیست جای گرفته است. موتور ۶ سیلندر V شکل ۲ لیتری این مدل در خودروهای فرمول دو فراری بکار گرفته شده است؛ خودروهایی که رانندگان مشهوری چون جکی ایکس، درک بل و کریس امون پشت فرمان آن‌ها قرار گرفته‌اند Dino 206 GT. محصول سبک‌وزن فراری در سال ۱۹۶۷ بود که حداکثر قدرت موتور V6 آن به ۱۸۰ اسب بخار می‌رسید.

فورد ترانزیت سوپر ون ۲

نخستین ورژن از سری سوپر ون‌های فورد ترانزیت در سال ۱۹۷۱ تولید شد اما به علت استفاده از موتور مدل GT40؛ قهرمان مسابقات ۲۴ ساعته لمانز در این لیست جای نمی‌گیرد. نسخهٔ دوم محصول سال ۱۹۸۴، از موتور DFL کازورث (Cosworth) استفاده می‌کرد؛ این موتور برمبنا مدل DFV خودروهای فرمول یک ساخته شده بود و قدرت نزدیک به ۶۰۰ اسب بخار را دارا بود. سوپر ون ۲ با این موتور حداکثر سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت را تجربه کرد.

آلفارومئو ۱۶۴ ProCar

۱۶۴ سدان لوکس آلفارومئو و محصول استودیوی طراحی پینین‌فارینا بود که از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۸ با موتورهای ۴ و ۶ سیلندر ساخته شد. در سال ۱۹۸۸ باهدف حضور در مسابقات فرمول S که به‌دنبال موفقیت رقابت‌های Procar بی‌ام‌و M1 صورت گرفته بود، مدل سفارشی آلفارومئو ۱۶۴ پروکار تولید شد. سدان آلفارومئو کاملا متحول شد تا در میانهٔ بدنهٔ زیبای خود، میزبان موتور بزرگ ۱۰ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری با قدرت بیش از ۶۰۰ اسب بخار باشد. این موتوردر ابتدا به‌عنوان قلب تپندهٔ خودروی فرمول یک تیم فرانسوی اکیپ لیجی (Equipe Ligier) طراحی شده بود اما در پایان روی سدان ایتالیایی سوار شد. آلفارومئو ۱۶۴ پروکار با این موتور که دور موتور آن به ۱۳۳۰۰ دور بر دقیقه می‌رسید، با نهایت سرعت ۳۴۰ کیلومتر بر ساعت مسیر درگ ۴۰۰ متری را در ۹.۷ ثانیه طی می‌کرد. این سدان ایتالیایی خاص تن‌ها ۲.۵ ثانیه نیاز داشت تا به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسد. آلفارومئو تن‌ها برند داوطلب شرکت‌کننده در مسابقات فرمول S بود که به علت عدم استقبال دیگر خودروسازان، این سری ازمسابقات هیچوقت برگزار نشد.

یاماها OX99-11

کمپانی ژاپنی یاماها در اواخر دههٔ ۱۹۸۰ و اوایل دههٔ ۱۹۹۰، موتور خودروهای فرمول یک چند تیم مانند زک‌اسپید، تایرل، اروز، جردن و برابهام را تأمین می‌کرد. نهایت تجربهٔ مهندسان یاماها در ساخت موتورهای فرمول یک، مدل خاص OX99-11 بود که از موتور ۱۲ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری با قدرت بیش از ۴۰۰ اسب بخار در دور موتور ۱۰۰۰۰ دور بر دقیقه استفاده می‌کرد. متأسفانه این پروژه به علت مشکلات مالی هیچ‌وقت به تولید انبوه نرسید و تن‌ها ۳ مدل پروتوتایپ از آن باقی ماند.

رنو اسپس F1

مدل مفهومی رنو اسپس (Espace) با همکاری متخصصان ژاپنی مزدا در قالب یک مدل مفهومی، به منظور بزرگداشت ۱۰ سالگی تولید مینی‌ون اسپس و حضور رنو در مسابقات فرمول یک تولید شد. این مدل مفهومی در سال ۱۹۹۳ با قطعات خودروی فرمول یک FW15C تیم ویلیامز-رنو و موتور ۱۰ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری با قدرت ۸۲۰ اسب بخار ساخته شد. ترکیب بدنهٔ سبک‌وزن فیبرکربن و موتور V10، رنو اسپس را به حداکثر سرعت ۳۱۲ کیلومتر بر ساعت و زمان ۲.۸ ثانیه در تست سرعت صفر تا ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت رساند. رنو اسپس F1 سریع‌ترین مینی‌ون دنیا است.

فورد ترانزیت سوپر ون ۳

آخرین ورژن از سری سوپر ون‌های فورد ترانزیت که هم اکنون، به‌عنوان سریع‌ترین ون دنیا شناخته می‌شود، در سال ۱۹۹۴ به موتور خودروی فرمول یک تیم بنتون (Benetton) مجهز شد. تیم برند پوشاک بنتون از سال ۱۹۸۶ تا ۲۰۰۱ در مسابقات فرمول یک حضور داشت که فقط یک‌بار در سال ۱۹۹۵ با رانندگی مایکل شوماخر عنوان قهرمانی جهان را دریافت کرده است. فورد ترانزیت سوپر ون ۳ موتور ۸ سیلندر V شکل ۳.۵ لیتری کازورث با قدرت ۷۳۰ اسب بخار را در کنار جعبه دنده سکوئنشال ۶ سرعته استفاده می کرد. در حال حاضر این ون خاص با موتور V6 در موزه محافظت می‌شود.

فراری F50

مهندسان کمپانی فراری به مناسبت ۵۰ سالگی این برند و جایگزینی مدل افسانه‌ای F40، تا حد ممکن از فناوری خودروهای فرمول یک در مدل F50 با تولید محدود ۳۴۰ دستگاه، استفاده کردند F50. هیچ وقت به محبوبیت F40 دست نیافت اما موتور ۱۲ سیلندر V شکل ۴.۷ لیتری آن با قدرت ۵۲۰ اسب بخار در دور موتور ۸۰۰۰ دور بر دقیقه، یک گنج واقعی بود. این موتور با فناوری خودروی فرمول یک فراری در فصل ۱۹۸۹ که نایجل منسل و گرهارد برگر آن را هدایت می‌کردند، ساخته شده بود. فراری F50 در تست‌های نشریه‌های معتبر خودرویی دنیا، حداکثر سرعت ۳۱۲ کیلومتر بر ساعت و زمان ۳.۸ ثانیه در تست سرعت صفر تا ۹۷ کیلومتر بر ساعت را به ثبت رسانده است.

پورشه کاررا GT

داستان تولید پورشه کاررا GT یکی از نمونه‌های جالب استفاده از پیش آمدهای غیرمنتظره و درس گرفتن از اشتباهات پیشین است. در سال ۱۹۹۱، پورشه یک موتور ۱۲ سیلندر V شکل برای خودروی تیم فرمول یک بریتانیایی فوت‌ورک اروز (Footwork Arrows) طراحی و تولید کرد اما به علت عملکرد نامناسب و عدم نتیجه دلخواه، همکاری پورشه و این تیم به پایان رسید. پس از جایگزین شدن موتور کازورث با پورشه در خودروهای فوت‌ورک اروز، مهندسان پورشه به سمت ساخت موتور رؤیایی برای یک خودروی جاده‌ای حرکت کردند. این موتور V10 پس از استفاده در مسابقات لمانز اواخر دههٔ ۱۹۹۰، در آخر سال ۲۰۰۴ به سوپراسپرت ماندگار کاررا GT دست یافت. ۱۰ سیلندر V شکل با حجم ۵.۷ لیتر، قدرت بیش از ۶۰۰ اسب بخار و صدای بی‌نظیر، دلیل اصلی جاودانه شدن پورشه کاررا GT در صنعت خودروسازی است.

نسل چهارم بی‌ام‌ و M5

با این که بی‌ام‌و هیچ وقت در مسابقات فرمول یک به‌مقام قهرمانی جهان دست نیافته است، اما آخرین دوران فرمول یک باواریایی‌ها در قالب تیم‌های ویلیامز بی‌ام‌و و بی‌ام‌و سائوبر خروجی قابل ملاحظه ای داشت؛ نسل چهارم مدل بی‌ام‌و M5 با کد E60، از موتور ۱۰ سیلندر V شکل ۵ لیتری به عنوان قوی‌ترین خودروی فرمول یک آن دوران استفاده می‌کرد. این موتور با کد S85، بر اساس موتور فرمول یک بی‌ام‌و تولید شد؛ اولین V10 تولیدی بی‌ام‌و بود و در مدل M6 هم استفاده شد. البته مهندسان بی‌ام‌و مجبور به تغییر این موتور بودند تا با قوانین خودروهای جاده‌ای هم‌خوانی داشته باشد M5. به‌لطف این موتور ۵۰۷ اسب بخاری با حداکثر سرعت ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت، در زمان ۴.۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسید.

مرسدس‌بنز AMG پروژه یک

آخرین خودروی این فهرست، نمایندهٔ آخرین فناوری بکار گرفته شده از خودروهای فرمول یک در مدل جاده‌ای است. عصر قوای فنی هیبرید فرمول یک از سال ۲۰۱۴ شروع شده و تا به امروز و فصل ۲۰۱۸ مسابقات فرمول یک، در کل چهار قهرمانی تیمی مرسدس‌بنز، سه قهرمانی جهان برای لوئیس همیلتون و یک قهرمانی جهان هم برای نیکو رزبرگ در پی داشته است.

اشتوتگارتی‌ها برای نمایش مهندسی سیستم هیبرید خودروهای فرمول مرسدس‌بنز، هایپرکار پروژه یک را در نمایشگاه خودروی فرانکفورت ۲۰۱۷ رونمایی کردند. پروژه یک مرسدس‌بنز AMG از موتور ۶ سیلندر V شکل ۱.۶ لیتری توربوشارژ، از فناوری مشابه بکار برده شده در خودروی فرمول یک مرسدس W06 استفاده می‌کند. در کنار چهار پیشرانه برقی، این ابرخودروی مدرن در مجموع بیش از ۱۰۰۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند. پروژه یک هنوز وارد خیابان ها نشده است اما بر طبق اطلاعات غیررسمی، این هایپرکار هیبرید با حداکثر سرعت بیش از ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت در زمانی کمتر از ۲.۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد.