چرا بعد از بیش از نیم قرن باید پراید بسازیم؟

بتازگی علاءالدین بروجردی نماینده مردم بروجرد و اشترینان در مجلس با طرح این پرسش که چرا بعد از بیش از نیم قرن در صنعت خودروسازی باید سر خود را پایین بگیریم که پراید بسازیم؟ گفته است: این امر نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد و دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. درحالی این اظهارنظر اخیراً از طرف بروجردی مطرح شده که او از دوره ششم به مجلس راه یافته و سال‌های مدیدی است که ضعف‌های صنعت خودروسازی از طرف کارشناسان، اساتید دانشگاه و... هشدار داده می‌شود. هشدارهایی که به دلیل نادیده گرفته شدن مشکلات بسیاری را برای شهروندان ایجاد کرده و از نبود نظارت دقیق و مستمر بر این صنعت حکایت دارد.

صنعت خودروسازی ایران که پس از صنعت نفت به‌عنوان یکی از بزرگترین صنایع ایران شناخته می‌شود، سالیان زیادی است که با ضعف‌ها و مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ مشکلاتی که بیشتر از اینکه از مسائل خارجی نشات گرفته باشند از دل سوءمدیریت‌های داخلی و نبود نظارت‌های کافی بیرون آمده‌اند! شاید بتوان از نبود نقدینگی و سرمایه مورد نیاز، ضعف خودروسازان در تحقیق و توسعه، حضور دولت در صنعت و بازار خودرو ایران، نبود استراتژی مشخص تحت عنوان راهبرد یک خطی، نداشتن چشم‌انداز واقع گرایانه متناسب با توانمندی‌ها، نامساعد بودن فضای کسب‌وکار در اقتصاد، ضعف در طراحی ساخت و... به‌عنوان عمده مشکلات صنعت خودروسازی ایران نام برد.

مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی پیشنهاد داده بود که «صنعت خودرو به بخش خصوصی واقعی واگذار شود و با افت پلکانی تعرفه واردات خودرو، سازندگان داخلی به ارتقای کیفی خودرو و افزایش رقابت پذیری وادار شوند.» با این حال، در طول سالیان متمادی نه تنها صنعت خودروسازی ایران رقابت پذیر نشده، بلکه روزبه روز فاصله‌اش با رقبای خارجی بیشتر شده است. کارشناسان صنعت خودرو عقیده دارند که برای رقابت پذیری این صنعت فقط حقوق و دستمزد کارکنان معیار سنجش نیست، بکه نرخ بهره وری هم از اهمیت بسیاری برخوردار است و افزون بر این، میزان حقوق و عوارض گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده، هزینه‌های سربار و استهلاک، نرخ ریسک سرمایه‌گذاری، نرخ بهره منابع به ویژه پول، نوسانات غیرقابل‌کنترل نرخ برابری ارزش ریال در مقابل ارز جهانی و... از جمله عواملی هستند که اگر رقابتی نشوند، صنعت خودروسازی هم دچار تحول شگرفی نخواهد شد.

گرانی پراید

نوسات ارزی که از شهریور سال اخیر شروع شد و در نیمه اول امسال به اوج خودش رسید، افزایش قیمت بسیاری از کالاها در بازارهای مهم را درپی داشت و التهابات ناشی از آن به بازار خودروهای داخلی هم سرایت کرد. در واقع سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی دولت که با انتقادات بسیاری همراه شد و رانت و فساد زیادی را به همراه داشت، با خارج کردن صنعت خودروسازی از لیست دریافت کنندگان ارز ۴۲۰۰ تومانی، به افزایش بهای خودرو دامن زد. در این بین، خودرو پراید هم از افزایش قیمت‌ها بی‌نصیب نماند و در مرداد سال جاری با قیمتی بالای ۳۰ میلیون تومان به بازار عرضه شد. البته درحالی افزایش قیمت پراید با گلایه‌های زیادی از طرف مردم همراه شد که محمدرضا سروش مدیرعامل پیشین گروه سایپا عقیده دارد «پراید گران نیست و اینکه جامعه ما به خاطر رکود اقتصادی شدید کنونی فقیر شده و توان خرید بالا ندارد تقصیر خودروساز نیست!»

نبود نظارت مستمر

تداوم مشکلات صنعت خودرو از نبود نظارت دقیق و کافی از طرف نهادهای مربوطه حکایت دارد و در این بین نباید از نقش نظارتی مجلس غافل ماند. قطعاً نظارت و حمایت مستمر می‌تواند موجبات توسعه و رونق این صنعت را به‌همراه داشته باشد. در همین راستا، بتازگی اعلام شده که بازرسی از خودروسازان مستمر خواهد شد. مدیرکل بازرسی وزارت صنعت، معدن و تجارت در همین زمینه خبر داده که در راستای تاکید وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر پاسخگو بودن گروه‌های خودروساز نسبت به تعهدات خود، در واحدهای بازرسی این شرکت‌ها، مدیران ارشد شرکت‌های خودروساز پاسخگوی مستقیم مطالبات متقاضیان خود خواهند بود.

ارتباط صنعت و دانشگاه

یکی از موضوعاتی که به شدت مورد غفلت واقع شده است، نقش مهمی است که دانشگاه و علم می‌تواند در رونق یک صنعت ایفا کند، موضوعی که مورد تاکید علاءالدین بروجردی هم قرار گرفته است. در همین زمینه، اساتید دانشگاه عقیده دارند که باید مثل کشورهای توسعه یافته به ارتباط صنعت و دانشگاه پرداخته شود تا بتوانیم توسعه پیدا کنیم. آن‌ها همچنین می‌گویند باید آموزش‌هایمان را تغییر دهیم و به سمت آموزش الکترونیک حرکت کنیم. در ضمن، دولت و دانشگاه باید با هم کار کنند و در صنعت عمل شود.

چرا مردم آلمان بنز تولید می‌کنند؟

نماینده مردم بروجرد گفت: امروز جزو چند کشور قدرتمند موشک ساز جهان هستیم و موشک نقطه زن می‌سازیم، چون مدیریت حاکم بر این ارگان‌ها شخص مقام معظم رهبری هستند. علاءالدین بروجردی عنوان کرد: چرا پس از نیم قرن در صنعت خودروسازی باید سر خود را پایین بگیریم که پراید بسازیم؟ چرا مردم آلمان بنز تولید می‌کنند؟ او اظهار کرد: صنعت خودروسازی به مراتب آسان‌تر از موشک سازی و ماهواره‌سازی است. نماینده مردم بروجرد تصریح کرد: این نشان می‌دهد که یک جای کار می‌لنگد و دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه نقش مهمی داشته باشند. بروجردی اضافه کرد: در مصاف بسیار سخت علمی با آمریکا و دولت‌های انحصارگرهای اروپایی برنده شده‌ایم. او گفت: امید می‌رود قله‌های بسیار رفیع دانش را فتح کنیم و آینده از آن اسلام و جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.