۸۰ هزار خودرو با عمر کمتر از ۴ سال در معاینه فنی رد شده‌اند

۸۰ هزار خودرو با عمر کمتر از ۴ سال به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده و ۵۵ درصدشان در معاینه فنی رد شده‌اند. این موضوع را محسن پورسید آقایی، معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرده است.

در واقع می‌توان گفت چیزی بیشتر از نصف خودروهای صفر در تست معاینه فنی رد شده‌اند ولی این اولین باری نیست که کیفیت خودروهای ایرانی به چالش کشیده می‌شود. براساس گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، به طور متوسط ۴, ۶ خودرو از ۱۰۰ خودرو به خاطر ایراد فنی در سه ماهه نخست تاریخ تولیدشان به تعمیرگاه مراجعه می‌کنند؛ این درحالی است که متوسط این رقم در جهان ۱.۵ است. در واقع خودروهای ایرانی حدود سه برابر خودروهای خارجی دچار مشکل فنی می‌شوند.

از این گذشته، گزارش‌های شهرداری نشان می‌دهد که خودروهای نویی که صاحب کمترین ستاره کیفیت هستند، بیشترین آلایندگی را برای محیط‌زیست دارند. خودروهایی نظیر وانت، تیبا، پراید، پژو آردی و حتی سمند و رانا بیشترین نمره منفی را در تست‌های معاینه فنی به دست آورده‌اند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که سازمان استاندارد سال‌هاست اعلام می‌کند که درصدد توقف خط تولید بعضی خودروها ازجمله پراید و پژو ۴۰۵ هستند و هربار تاریخ جدیدی برای پایان پراید و پژو ۴۰۵ اعلام می‌کنند ولی تاکنون این موضوع اتفاق نیفتاده است و خودروهای کم کیفیت برای مالکشان و محیط‌زیست دردسرسازی می‌کنند.

خودروهای مردودی معاینه فنی کدامند؟

بنا به اعلام معاونت حمل‌ونقل شهرداری اغلب خودروهای نویی در تست معاینه فنی مردود می‌شوند که از نظر کیفیت ستاره‌های کمتری گرفته‌اند.

براساس گزارش ستاد مرکزی معاینه فنی تهران، ۲۸ درصد از خودروهای وانت نیسان و ۶/۲۵ درصد از خودروهای وانت پیکان مراجعه کننده به مراکز مجاز معاینه فنی در تست آلایندگی مردود شده‌اند. همچنین ۱۵ درصد از خودروهای پراید که به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند هم، در آزمون آلایندگی مردود شده‌اند.

خودروهای پژو آردی، سمند، رانا و روآ هم به ترتیب در مراتب بعدی بیشترین آمار مردودی در تست معاینه فنی قرار گرفته‌اند.

البته در این بین تعدادی از خودروهای خارجی هم جزو مردودی‌ها به شمار می‌آیند و خودروهای تویوتا و ام وی‌ام ۵۳۰ از این جمله‌اند.

قبولی‌های معاینه فنی کدام خودروها هستند؟

بیشترین نمره قبولی معاینه فنی به تندر ۹۰ تعلق می‌گیرد. براساس گزارش ستاد مرکزی معاینه فنی تهران، از بین خودروهای خارجی، خودروهای برند کیا و هیوندا بالاترین نمرات معاینه فنی را دریافت کرده‌اند.

در رده‌های بعدی خودروهای سوزوکی، لیفان، ام وی‌ام ۱۱۰، پژوپارس، پژو ۲۰۶ و پژو ۴۰۵ نیز در مراتب بعدی کمترین نمره مردودی قرار دارند و شمار مردودی هریک از آنها نسبت به کل خودروهای مراجعه کننده هم مدل به مراکز معاینه فنی، کمتر از ۵ درصد بوده است.

مالکان سهل انگار هم مقصرند

همه چیز را نمی‌توان به گردن کیفیت خودروهای تولیدی انداخت. فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به مورد تأیید قرارنگرفتن ۵۵ درصد از ۸۰ هزار خودرو آن هم با عمری کمتر از ۴ سال به می‌گوید: این موضوع دلایل گوناگونی دارد و ممکن است مالک خودروی نو در نگهداری خودرواش کوتاهی کرده باشد.

او توضیح می‌دهد: در ۴ سال اخیر، ۶ میلیون خودرو تولید شده است و فقط ۸۰ هزار خودروی نو در تست‌های معاینه فنی شرکت کرده‌اند. این موضوع نمی‌تواند ارزیابی دقیقی از میزان کیفیت خودروهای تولیدی در اختیار ما بگذارد.

او ادامه می‌دهد: موضوع دیگری هم که می‌تواند بر مردودشدن خودروهای نو در تست‌های معاینه فنی تاثیرگذار باشد، نگهداری نادرست است؛ به عنوان مثال خودرو نیاز به تعویض روغن داشته باشد و مالک از این کار سر باز زده است که باعث فشارآمدن بر پیشرانه و در نتیجه باعث آلودگی هوا می‌شود.

خودروهای کم کیفیت مجوز تولید دارند

با این وجود سعید موتمنی، رئیس اتحادیه فروشندگان اتومبیل عقیده دیگری دارد. او به می‌گوید: ریشه این مساله را باید در مجوز گرفتن خودروهای تک ستاره و دو ستاره دانست.

 وی توضیح می‌دهد: «تنها استانداردهای آلایندگی در تست‌های معاینه فنی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند و شاید خودرو از نظر دیگر استانداردها هم دچار مشکل باشد. به عنوان مثال ممکن است سیستم موتور، جلوبندی یا یکی از این موارد مشکلی داشته باشد. البته با وجود این که خودروها زیر ۴ سال بودند، احتمال می‌رود تک ستاره یا دو ستاره باشند.»

موتمنی ادامه می‌دهد: «متاسفانه سازمان استاندارد به خودروهایی که نباید مجوز دهد مجوز می‌دهد، خودروهای تک ستاره خودروهایی هستند که ازکیفیت کافی برخوردار نیستند. به عبارت دیگر، استاندارد لازم را برای متقاضی ندارند، مثل پراید و سمند. این موضوع سال‌هاست که برای متقاضی و محیط‌زیست مشکل ایجاد می‌کند.

مردودی‌ها در فهرست خودروهای کم ستاره

نگاهی به فهرست خودروهای مردودی در معاینه فنی نشان می‌دهد که این خودروها با لیست بازرسی کیفیت و استاندارد ایران تقریباً تطابق دارد و از این جهت چندان بیراه نیست که کیفیت تولید این خودروها بیشتر از سهل انگاری متقاضیان در نگهداری خودرو زیر سؤال برود.

طبق گزارشی که در مرداد ماه ۹۷ منتشر شده، خودروهای تک ستاره شامل؛ وانت پیکاپ فوتون، وانت مزدا کارا ۲۰۰۰ تک کابین وانت آریسان، وانت مزدا کارا ۲۰۰۰ دو کابین، وانت نیسان تک سوز و وانت نیسان دوگانه سوز هستند ولی در بخش سواری new mvm315، دانگ فنگ h30، دنا، سورن، پژو پارس کرمانشاه، پژو ۴۰۵ خراسان، سمند تبریز، تیبا، تیبا ۲، ساینا، سایپا x131 پارس خودرو، سایپا x131، سایپا x132، سایپا x111 در گروه سواری‌های دو ستاره قرار می‌گیرند.

می‌گویند استاندارد یورو ۴ را داریم

خودروهای ایرانی استانداردهای حداقلی را دارند. این موضوع را فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو به اعلام می‌کند و توضیح می‌دهد: «سطح استانداردهای کیفی ما در خودروسازی با استاندارد جهانی خیلی متفاوت است. گفته می‌شود که خودروهای ما از استاندارد سوخت یورو ۴ بهره‌مند هستند ولی این موضوع به معنای آن نیست که ما با استاندارد جهانی برابریم.»

زاوه با اشاره به این که خیلی از کشورهای همجوار و اروپایی از یورو ۴ استفاده می‌کنند در این خصوص یادآور شد: استفاده از استاندارد یورو ۴ که کیفیت و میزان سختگیری درباره آن محل سؤال است، به معنی این نیست که خودروهای ما بهترین استانداردهای زیست محیطی را دارند. استاندارد یورو ۴ یک استاندارد رایج است و خیلی از کشورهای دیگر از یورو ۴ استفاده می‌کنند ولی در کشورهای مدرن استانداردهای زیست محیطی به یورو ۶ ارتقا داشته است.

البته باید توجه داشت که موضوع استانداردبودن خودروها از لحاظ ایمنی مقوله‌ای متفاوت دارد، چون هنوز که هنوز است از این لحاظ نتوانسته است برای خود جایگاهی به دست آورد. زاوه با تأیید این موضوع در این خصوص ادامه می‌دهد: «ما در خصوص استاندارد بودن و ایمنی بدنه خودرو راه زیادی تا جامعه جهانی داریم و اصلاً نمی‌توانیم دراین خصوص خود را با کشورهای مدرن خودروساز مقایسه کنیم.»

سبقت اروپایی‌ها برای خرید خودروهای هیبریدی

با وجود آن که خیلی از کشورهای مدرن جهان به خودروهای الکتریکی روی آورده‌اند تا مصرف بنزین و آلودگی هوا را کاهش دهند، تعرفه خودروهای برقی در ایران سنگین است و تعرفه واردات آن به سقف ۴۰ درصد می‌رسد که این موضوع خرید خودروهای الکتریکی را از توان خیلی از خانواده‌ها خارج می‌کند.

حالا خیلی از کشورها به استفاده از این نوع خودرو روی آوردند به صورتی که بعضی از کشورها حتی تخفیف‌هایی برای این نوع از خودروها قرار داده‌اند. این در حالی است که دولت درسال جاری اعلام کرد کف تعرفه خودروهای هیبریدی ۵ درصد و سقف آن ۴۵ درصد اعلام شده است.

این موضوع درحالی رخ می‌دهد که ۱۰ کشور اروپایی بیشترین میزان فروش خودروهای تمام برقی و الکتریکی را در جهان داشته‌اند. در این رده بندی، کشور نروژ در شمال قاره اروپا با میزان فروش ۲۵ هزار و ۸۶۳ دستگاه خودروی الکتریکی، فرانسه با فروش ۲۰ هزار و ۴۹۹ دستگاه خودروی برقی، آلمان با فروش ۱۸ هزار و ۲۶۳ دستگاه خودروی برقی، انگلستان با فروش ۱۱ هزار و ۷۴۶ دستگاه خودروی برقی، هلند با فروش ۶ هزار و ۲۳ دستگاه خودروی برقی، اتریش با فروش ۴ هزار و ۴۶۶ دستگاه خودروی برقی، سوئد با فروش ۳ هزار و ۸۵۷ دستگاه خودروی برقی، سوییس با فروش ۳ هزار و ۲۲۶ دستگاه خودروی برقی، اسپانیا با فروش ۳ هزار و ۵۹ دستگاه خودرو و بلژیک هم با فروش ۲ هزار و ۱۷۲ دستگاه خودروی تمام برقی، به ترتیب در رتبه‌های نخست تا دهم قاره اروپا جای گرفته‌اند. البته باید در نظر داشت نروژ که یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت در شمال اروپاست، به نظر می‌رسد که خود نمی‌خواهد از وسایل نقلیه بنزینی و دیزلی استفاده کند و به جای آن قصد دارد از خودروهای دوستدار محیط‌زیست و پاک حمایت کند تا نقش بسزایی در حفظ محیط‌زیست و کاهش میزان انتشار آلاینده‌های به جو کره زمین ایفا کند.