بحران کمبود تراشه به خودروسازی ایران هم رسید

کمبود تراشه‌های نیمه‌رسانا که از سال میلادی گذشته آغاز و به تدریج به بحرانی جهانی تبدیل شد، حالا دامن خودروسازان ایران را نیز گرفته است.

تقریبا یک سال پیش بود که نشانه‌های اولیه کمبود تراشه در جهان بروز و صنایع مختلفی به‌خصوص خودرو را گرفتار کرد. اصل مشکل کمبود تراشه در خودروسازی، مربوط به قطعه‌ای ارزان به نام «دیسپلی‌درایور» است که وظیفه ارسال دستورالعمل‌های ابتدایی برای نورانی کردن صفحه در تلفن، مونیتور یا دستگاه ناوبری را بر عهده دارد.

در این سال‌ها سهم لوازم و قطعات الکترونیکی در خودروها بسیار بیشتر از گذشته شده است تا صنعت خودرو وابستگی بسیار بیشتری به تراشه‌ها پیدا کند. خودروسازان جهان می‌گویند: تراشه‌های موردنظر به حد کافی وجود ندارند و شرکت‌های سازنده آن قادر به پاسخگویی به تقاضای رو به رشد نیستند. بنابراین قیمت‌ها افزایش پیدا کرده است. بحران جهانی کمبود تراشه سبب شده است برخی خودروسازان بزرگ دنیا ناچار به کاهش تولید شوند؛ از جمله شرکت‌هایی مانند فورد و جنرال‌موتورز، نیسان و فولکس‌واگن.

گفته می‌شود به‌دلیل خانه‌نشین شدن مردم دنیا در عصر پاندمی کرونا، تقاضا برای خرید لوزام الکترونیکی به‌خصوص تبلت و لپ‌تاپ افزایش پیدا کرده و بنابراین عرضه کافی برای تامین نیاز صنایع مختلف به‌خصوص خودروسازی وجود ندارد. این بحران حالا به خودروسازی ایران نیز رسیده و موجب شده است تولید با مشکلی جدید مواجه شود. خودروسازی کشور در ۳ سال گذشته به‌دلیل تحریم، درگیر کمبود قطعه بود و حالا بحرانی جهانی نیز گرفتاری جدیدی برای این صنعت ایجاد کرده است. کمبود تراشه گویا در دو بخش بر روند تولید خودروهای داخلی اثر گذار بوده است. بخش نخست، ایجاد اختلال در روند کلی تولید است و بخش دیگر نیز به کاهش سرعت تکمیل خودروهای ناقص مربوط می‌شود. درمورد نخست، کمبود تراشه باعث شده است خودروهای ناقص بیشتری به تولید برسند و روانه انبار شوند؛ آن هم درحالی‌که مشکلات کلی مربوط به تامین قطعات کماکان پابرجا هستند. طی حدودا سه سالی که خودروسازی ایران تحریم شده، پدیده خودروهای ناقص باز هم بروز پیدا کرده و سبب شده است روند عرضه خودرو به بازار از سرعت مناسبی برخوردار نباشد. خودروهای ناقص با کمبود قطعات مختلفی مواجه هستند و تا تکمیل کاری صورت نگیرد، امکان عرضه آنها به بازار نیست. حالا که بحران تراشه هم پدیدار شده، تکمیل خودروهای ناقص با سرعت پایینی در جریان است.

گفته می‌شود کمبود تراشه سبب شده است برنامه‌ریزی روزانه و هفتگی خودروسازان برای تکمیل محصولات ناقصشان مختل شود. به‌عنوان مثال یکی از خودروسازان بزرگ هفته گذشته برنامه تکمیل ۱۰۰دستگاه محصول ناقص را داشته، اما به‌دلیل کمبود تراشه، تنها ۱۰ دستگاه از خودروی موردنظر را تکمیل کرده است. خودروسازی ایران در مساله تراشه کاملا وابسته به واردات است.

بنابراین تا مشکل جهانی کمبود این قطعه حل نشود، گرفتار این بحران خواهد بود. در حال حاضر آمار دقیقی از خودروهای ناقص داخلی وجود ندارد؛ اما در گذشته رقم ناقصی‌ها از ۲۰۰ هزار دستگاه (تقریبا یک‌پنجم کل تولید سالانه خودروسازان) نیز عبور کرده بود.

دنیای اقتصاد