خودروسازان و کلاف سردرگم برگزیت

این روزها «برگزیت» به تک معادله مجهول در عرصه سیاسی اتحادیه اروپا بدل شده است که تحلیلگران آن را همراه با بروز خطرات جدی اقتصادی برای بریتانیا تفسیر می‌کنند. یکی از صنایعی که برگزیت و پیامدهایش آن را به طور مستقیم درگیر می‌کند، صنعت خودرو است. این صنعت نزدیک به یک هشتم از مجموع صادرات بریتانیا را به خود اختصاص می‌دهد.

با خروج این کشور از اتحادیه اروپا که به احتمال زیاد بدون دستیابی به توافق خواهد بود مقررات اعمال تعرفه‌های ۱۰ درصدی سازمان تجارت جهانی اجرایی می‌شود که به خاطر حاشیه سود پایین خودروسازان این هزینه از جیب مصرف‌کنندگان کسر می‌شود. از طرف دیگر به خاطر اختلال در سیستم قطعه رسانی اروپا به کارخانه‌های خودروسازی بریتانیا تولید خودرو در این کشور هم با مشکلات و موانع اساسی رو به رو می‌شود و این عمل می‌تواند به تعدیل بخش چشمگیری از نیروی کار کنونی این شرکت‌ها در بریتانیا هم منجر شود.

«برگزیت» را می‌توان عنوانی برای یک مجموعه طنز تلویزیونی در بریتانیا انتخاب کرد. هرچه بیشتر به آن پرداخته می‌شود بیش از پیش معلوم می‌شود که سیاستمداران هیچ درکی از آنکه چگونه گفت و گو ها با اتحادیه اروپا برای خروج از آن را ادامه دهند، ندارند. به نظر می‌رسد که دموکراسی دیگر در جهان نوین کارساز نیست. اکنون دلقکی بر مسند ریاست جمهوری آمریکا تکیه زده، یک انسان خبیث رهبری برزیل را تصرف کرده و بریتانیا هم دارای مجلس عوامی است که هیچ اقدامی برای افرادی که آنها را انتخاب کرده‌اند، نمی‌کند؛ درحالی‌که اتحادیه اروپا و بریتانیا کماکان در تلاشند تا به توافقی پیرامون برگزیت دست یابند و به نظر نمی‌رسد که طرف‌ها به نقطه اشتراکی برسند.

آماده باش خودروسازان

در این بین کمپانی‌های خودروسازی در حال متحمل شدن زیان‌های بسیاری در اثر این طنز تلخ سیاسی هستند. کمپانی جگوارلندروور اخیراً بیانیه‌ای را منتشر کرد که پس از برگزیت فعالیت کارخانه‌های خود در بریتانیا را از ۸ تا ۱۲ آوریل به خاطر اختلال در تأمین قطعات متوقف می‌سازد. البته این در حالی است که این کمپانی پیش‌تر هم ظرفیت تولید خود را در دو کارخانه سولیهال و کستل برومویچ کاهش داده است. جگوار تنها خودروسازی نیست که چنین بیانیه‌ای را منتشر کرده است و کمپانی‌های ژاپنی تویوتا و هوندا هم بیانیه‌ای مشابه را منتشر کردند. توقف فعالیت جگوارلندروور بر عملکرد سه کارخانه تاثیرگذار خواهد بود با این حال فعالیت کارخانه‌های این کمپانی در برزیل، چین و هند تغییری نخواهد کرد.

ولی توقف موقت تولید خودرو کمترین نگرانی خودروسازان است؛ چون که مشکلات بیشتر و جدی‌تری انتظار آنها را می‌کشد. برای مثال فورد اعلام کرده است که اکنون هم متحمل هزینه‌های مالی بزرگی شده است. تولیدکنندگان آمریکایی هشدار داده‌اند که «برگزیت سخت» برای آنها یک میلیارد دلار هزینه به دنبال خواهد داشت. این موضوع البته وابسته به مذاکراتی است که از طرف دولت ترزا می، نخست وزیر بریتانیا، پارلمان این کشور و اتحادیه اروپا در حال انجام است.

درهر صورت بریتانیا اول مارس از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد و این موضوع می‌تواند بسیار دلهره‌آور باشد. فورد اعلام کرده است که درنظر دارد تا اقداماتی انجام دهد و خود را برای بدترین سناریو آماده سازد. این کمپانی اکنون پرفروش‌ترین کمپانی در بریتانیا است و امیدوار است تا خروج بدون توافق رخ ندهد. از هر سه خودروی تولید شده فورد در اروپا، یک دستگاه از بریتانیا سر درمی‌آورد. این خودروساز آمریکایی همچنین ۱۳ هزار شغل ایجاد کرده و به نظر می‌رسد بعد از برگزیت و تلاش فورد برای کاهش هزینه‌ها بعضی شغل خود را از دست بدهند.

به خاطر این وضعیت تردید و ابهام، کمپانی نیسان هم تصمیم گرفته است تا تولید نسخه جدید «ایکس تریل» خود را در بریتانیا لغو کند. صادرات خودرو یکی از تجارت‌های اصلی برای بریتانیا است. نزدیک به ۸۰ درصد از ۷. ۱ میلیون دستگاه خودرویی که از خطوط تولید در بریتانیا خارج می‌شوند توسط کمپانی‌هایی مانند نیسان، هوندا، تویوتا بی‌ام و و جگوار لندروورتولید می‌شوند. صنعت خودرو نزدیک به یک هشتم از مجموع صادرات بریتانیا را شامل می‌شوند و بیش از نیمی از آنها در کشورهای عضو اتحادیه اروپا به فروش می‌رسند.

تداخل در زنجیره تأمین قطعات

براساس مطالعاتی که توسط موسسه تحقیقاتی «آی اچ اس» انجام گرفته است، خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در نهایت می‌تواند باعث کاهش ۸. ۲ میلیون دستگاهی تولید خودروسازان در طول دو سال آینده شود. با اینکه دیگر بازارهای جهانی ممکن است آثار محدودی از این کاهش تولید را احساس کنند؛ ولی عمده بار این وضعیت بر دوش بریتانیا و مصرف‌کنندگان آن خواهد بود. از طرفی تولیدکنندگان خودرو در بریتانیا مایل به تجارت آزاد با اتحادیه اروپا هستند. شبکه تأمین کنندگان قطعه آنها در سرتاسر اروپا روزانه ۱۱۰۰ کانتینر را به طور مستقیم به خطوط تولید در ساندرلند، کولی، هیل‌وود و سویندون ارسال می‌کنند؛ پس هر گونه تداخل در مرزها برای ورود این قطعات باعث برهم خوردن نظم تولیدات خودرو در این کشور هم خواهد شد.

خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا به معنای درنظر نگرفتن دوره گذار است. این سناریو می‌تواند باعث تداخل در سیستم زنجیره تأمین قطعات از اروپا شود و مرگ خطوط تولید را درپی داشته باشد. رالف اسپث، رئیس جگوارلندروور در این خصوص گفت: «توجیه سرمایه‌گذاری در صنعت خودروی بریتانیا به‌طور فزاینده‌ای در حال دشوارتر شدن است چون که چشم‌انداز مبهمی پیش رو دارد. ما روزانه سه هزار خودرو در بریتانیا تولید می‌کنیم که ۲۵ میلیون قطعه نیاز دارد. اگر فقط برای یک روز یک قطعه مورد نیاز به دست ما نرسد، به این معنا است که تولید متوقف خواهد شد.» استیو آرمسترانگ، مدیرعامل فورد در بریتانیا هم در این خصوص می‌گوید: «برگزیت سخت یک خط قرمز برای ما است. این موضوع می‌تواند به طرز جدی به فضای رقابتی در این کشور لطمه وارد سازد و منجر به تهدید جدی دیگر بخش‌های تولید خودرو هم شود.»

او یادآوری کرد که این وضعیت می‌تواند موحب تعطیلی دو کارخانه مونتاژ موتور محصولات فورد در بریتانیا شود.

هزینه برگزیت برای مصرف‌کنندگان

ولی نمی‌توان میزان جدیت سخنان خودروسازان را در خروج از بریتانیا بررسی کرد. موضوعی که معلوم است آنکه در صورت خروج بدون توافق بریتانیا از اتحادیه اروپا و اجرایی شدن فوری مقررات سازمان تجارت جهانی که باعث اعمال تعرفه‌های ۱۰ درصدی خواهد شد، صادرات و واردات بین این دوطرف به خودروسازان لطمه وارد می‌کند. در حال حاضر حاشیه سودآوری کمپانی‌های خودروسازی که در بریتانیا فعالیت دارند کمتر از ۱۰ درصد است و از این رو این هزینه اضافی روی دوش متقاضیان خواهد بود. براساس گزارش روزنامه گاردین اکنون بیش از ۳۰ تولیدکننده نزدیک به ۷۰ مدل گوناگون از وسائل نقلیه را در بریتانیا تولید می‌کنند که ۱۸۶ هزارشغل مستقیم و ۸۰۰ هزار شغل غیرمستقیم وابسته به این صنعت است.

زمانی که صحبت از قطعات برای این خودروها به میان می‌آید فقط ۴۴ درصد از آنها در داخل تأمین می‌شوند. ولی ۸۰ درصد از قطعات وارداتی برای کارخانه‌های تولید خودرو در بریتانیا از اروپا تأمین می‌شوند، پس این به آن معنا است که برگزیت سخت و چشم‌انداز تعرفه‌ها باعث مختل کردن روزانه این تجارت خواهد شد. اکنون باتوجه به اینکه خیلی از خودروسازان سرمایه‌گذاری‌های آینده خود را در بریتانیا لغو می‌کنند، به‌نظر می‌رسد که وضعیت دشواری انتظار صنعت خودروی این کشور را می‌کشد.

دنیای اقتصاد