سیاست های ارزی دولت، بلای جان صنعت تایر داخلی
همان‌طور که می‌دانید، تایر یکی از مهم‌ترین قطعات مصرفی در صنعت خودروسازی و حمل‌ونقل است و نقش حیاتی در امنیت و عملکرد خودرو دارد. اما متأسفانه، به نظر می‌رسد که سیاست‌های دولت در زمینه ارز و واردات، به جای حمایت از تولید داخلی، به سود واردکنندگان و تولیدکنندگان خارجی تمام شده است. این موضوعی است که فعالان و متخصصان صنعت تایر کشور بارها درباره آن هشدار داده‌اند.
ظرفیت تولید داخلی در برابر واردات بی‌رویه
رئیس انجمن تایر ایران اخیراً در گفتگویی با خبرگزاری، به‌شدت از وضعیت فعلی انتقاد کرده است. او می‌گوید صنعت تایر داخلی با وجود ظرفیت تولید ۳۵۰ هزار تن در سال، حدود ۷۰ درصد از نیاز کشور را تأمین می‌کند. با این حساب، تنها ۳۰ درصد از نیاز باقی‌مانده که مربوط به تایرهای سنگین و صنعتی (مثل تایرهای معدنی و راهسازی) است، باید از طریق واردات تأمین شود.
با این حال، به گفته این مسئول، دولت به جای تخصیص ارز به واردات این تایرهای تخصصی، ارز را بدون ضابطه در اختیار واردکنندگان قرار داده است. نتیجه این کار، ورود بی‌رویه تایرهای پرمصرف خودروهای داخلی مانند پراید و پژو بوده که در داخل کشور به اندازه کافی تولید می‌شوند. این عمل نه‌تنها کمکی به بازار نکرده، بلکه تولیدکنندگان داخلی را با یک رقیب قدرتمند و ناسالم روبه‌رو ساخته است.
مقایسه تخصیص ارز به تولید و واردات
شاید مقایسه زیر به خوبی عمق فاجعه را نشان دهد:
- تولیدکنندگان داخلی: برای تولید ۳۰۰ هزار تن تایر، تنها ۳۰۰ میلیون دلار ارز دریافت کردند که البته این مقدار هم کامل تخصیص داده نشد و حدود ۲۵ میلیون دلار کسری داشتند.
- واردکنندگان: برای واردات تنها ۳۰ هزار تن تایر، یک میلیارد دلار ارز دولتی گرفته‌اند!
این اختلاف عجیب در تخصیص ارز نشان می‌دهد که سیاست‌های فعلی به جای حمایت از تولید ملی، عملاً به سود تولیدکنندگان چینی و واردکنندگان داخلی است. با یک میلیارد دلار ارز می‌توانستیم حداقل پنج کارخانه تایرسازی جدید در کشور احداث کنیم، اما این پول صرف وارداتی شده که تولید داخلی را تضعیف کرده است.
قیمت‌گذاری و نظارت؛ یک بام و دو هوا
یکی دیگر از مشکلات اساسی، تفاوت در نظارت بر قیمت‌گذاری است.
- تایرهای داخلی: قیمت این تایرها توسط سازمان حمایت از مصرف‌کننده تعیین می‌شود و برای خرید آن‌ها باید کد ملی ثبت کرد. این روند باعث شفافیت و نظارت نسبی بر قیمت‌ها می‌شود.
- تایرهای وارداتی: هیچ نظارتی بر قیمت‌گذاری این تایرها وجود ندارد و واردکنندگان می‌توانند آن‌ها را با هر قیمتی که بخواهند به فروش برسانند.
این وضعیت، یک رقابت کاملاً نابرابر را ایجاد کرده است. از طرفی، تولیدکننده داخلی با قیمت‌های دستوری و نظارت سخت‌گیرانه روبه‌رو است و از طرف دیگر، واردکننده می‌تواند با آزادی کامل و سودجویی، کالای خود را به بازار عرضه کند.
مشکلات اداری و تضییع حقوق تولیدکنندگان
به گفته رئیس انجمن تایر، مشکلات اداری نیز به این وضعیت دامن زده است. در گذشته، واردکنندگان برای واردات هر کالا، باید تأییدیه «عدم ساخت در داخل» را از وزارت صنعت دریافت می‌کردند. اما با ادغام دو وزارتخانه صنعت و بازرگانی، این رویه از بین رفت و فرآیند واردات بسیار تسهیل شد.
- تجار و واردکنندگان: ظرف مدت ۱۰ روز ارز مورد نیاز خود را دریافت می‌کنند.
- تولیدکنندگان: گاهی تا پنج ماه باید برای تخصیص ارز منتظر بمانند.
این تأخیر در تخصیص ارز، برنامه‌ریزی تولید را مختل کرده و فشار زیادی بر شرکت‌های تولیدی وارد می‌کند. در حالی که واردکنندگان با سرعت بالا به کار خود ادامه می‌دهند، تولیدکننده داخلی در صف‌های طولانی و بی‌نتیجه منتظر می‌ماند.
در نهایت، سیاست‌های ارزی و وارداتی فعلی به جای تقویت صنعت داخلی، عملاً به سود واردکنندگان و تولیدکنندگان خارجی عمل کرده و صنعت تایر کشور را در شرایط دشواری قرار داده است. اگر دولت به فکر حمایت واقعی از تولید ملی است، باید هرچه سریع‌تر این سیاست‌ها را بازنگری کند.
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد