واقعاً سلطان بازار خودرو کیست؟

وقتی قیمت خودرو در یک ساعت بین ۳ تا ۵ میلیون تومان گران می‌شود چه پیامی دارد؟ آیا می‌توان رشد قیمت‌ها را مربوط به افزایش تقاضا و هیجانات بازار دانست؟ فعالان بازار خودرو در خصوص رخدادهای بازار هیچ توضیحی ندارند و می‌گویند تاکنون چنین روزهایی را تجربه نکردیم و مشخص نیست چه کسانی قیمت‌ها را تغییر می‌دهند. ما در ساعتی از روز متوجه می‌شویم که قیمت‌ها در حال افزایش است.

امیرحسن کاکایی عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت این اتفاق را در شکل‌گیری سلطان خودرو می‌داند و می‌گوید: از زمانی‌که اختلاف بازار و کارخانه ایجاد شد جریانی پدید آمد که توانست در مدت کوتاه بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان سود کند. اکنون این جریان و مافیا را نمی‌توان به راحتی متلاشی کرد و انتظار داشت که بازار وضعیت آرامی به خود بگیرد. وی با ذکر اینکه سران دلال‌ها اجازه نخواهند داد که قیمت خودروها به راحتی اصلاح شود، گفت: افزایش یکباره ۵ میلیون تومانی قیمت خودرو به‌طور قطع از جایی دیکته شده است در غیر این صورت یک خودرو در وضعیتی که پیش فروش خودرو انجام می‌گیرد اینچنین گران نمی‌شود و دیگر خودروها هم از این قاعده مستثنی نیستند.

چرا با ریزش دلار، خودرو گران شد؟

عضو هیأت علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت، یادآوری کرد: سؤال ما این است وقتی سازوکار مالی ایران و اروپا (اینستکس) ثبت شد، قیمت دلار و سکه کاهش پیدا کرد چرا قیمت خودرو در بازار گران شد؟ این امر نشانه‌ای از وجود دلالان بزرگ در بازار است.

وی ادامه داد: افرادی که با اختلاف قیمت بازار و کارخانه سودهای بزرگ برده‌اند با خودروسازان به طور رسمی وارد جنگ شدند و این جنگ جدا از جنگ تحریم است که صنعت خودروسازی با آن رو به رو شده است.

ماجرای پلاکاردهای اعتراضی

نکته مهم دیگری که این استاد دانشگاه به آن می‌پردازد خبرسازی و اعتصاب روبه‌روی وزارت صمت است. وی می‌گوید: نمی‌گویم تمام کسانی‌که روبه‌روی وزارت صمت به دلیل افزایش قیمت خودروهای پیش فروش شده اعتراض کرده‌اند دلال بوده‌اند ولی گروهی به این موضوع خط و ربط دادند تا با گرفتن پلاکارد مجوز برگشت قیمت‌ها را بگیرند و در نهایت خودشان منتفع شوند.

نیازمند برنامه جنگی هستیم

وی گفت: ما در جنگ اقتصادی هستیم و باید این را بپذیریم که نیازمند برنامه جنگی هستیم. لذا وزارت صمت با شناخت دوست و دشمن درونی باید با شجاعت در برابر موضوع قیمت‌ها می‌ایستاد و اجازه نمی‌داد که اختلاف قیمت بازار و کارخانه ادامه دار شود. وقتی وزیر صمت دستور برگشت قیمت‌ها را داد عملاً نشان داد که سیاست‌ها ثبات ندارد و در نتیجه فعالان بازار که قطعاً در شکل و شمایل نمایشگاه داران خودرو نیستند، به راحتی به کار خود ادامه می‌دهند.

جریان فاسد در بازار خودرو

وی تأکید کرد: جریان فاسدی که در بازار خودرو شکل گرفته است به آسانی دولت را بازی می‌دهد و در این مدت سعی کرده با تناقض گویی هایی که در حوزه خودرو می‌شود بیشترین بهره را ببرد. سلطان بازار خودرو روز به روز بر دارایی‌هایش افزوده و صنعت خودرو بازیچه آن می‌شود. کاکایی ادامه داد: هر زمان که اختلاف قیمتی در هر کالایی بوجود بیاید خود به خود فساد قدرتمند می‌شود. نمونه آن را در کوپن تجربه کرده بودیم. در دهه ۶۰ بازار سیاه کوپن ایجاد شد و خیلی‌ها از این طریق نفع مالی بردند. در بازار خودرو هم دولت رویه سال ۶۰ را دنبال می‌کند.

مردم چگونه سراغ بازار خودرو رفتند؟

قرار بود با آزادسازی قیمت خودرو که البته با دستور وزیر صمت مشخص نیست چه روندی را خواهد داشت، بازار وضعیت تعادلی به خود بگیرد و قیمت‌ها با کمترین نوسان باشد مثل دهه ۷۶ که با اعلام شورای اقتصاد، قیمت بازار و کارخانه یکی شد تا دیگر بازار سیاه خودرو شکل نگیرد. در سال جاری با تحریم صنعت خودرو و افزایش قیمت دلار، کارشناسان پیشنهاد اجرایی شدن پیشنهاد شورای اقتصاد را دادند که در دوره خودش موفقیت‌آمیز اجرا شد.

کاکایی می‌گوید: وقتی ما بر آزادسازی قیمت‌ها اصرار کردیم تصورمان این بود که قیمت بازار کنترل می‌شود و دیگر بازار دلالی تقویت نمی‌شود، اکنون با درست اجرا نشدن این موضوع مردم دیگر حرف کارشناسان را باور نمی‌کنند. وی گفت: وقتی قیمت دلار افزایش پیدا کرد، نرخ تمام کالاها به سمت واقعی‌سازی رفت جز حوزه خودرو. در آن زمان عنوان شد که به خودرو ارز ۴۲۰۰ تومانی داده می‌شود از این رو مردم که دیدند ارزش پول‌شان در حال کاهش است به سمت خرید خودرو رفتند چون که می‌دانستند قیمت خودرو عدد واقعی نیست و دولت به آن یارانه می‌دهد. پس از آنکه دولت نتوانست ارز آنها را تأمین کند، بازار خودرو در مسیر گرانی قرار گرفت.

بازار کوتاه نمی‌آید

این استاد دانشگاه اذعان داشت: اواخر سال اخیر وقتی سود بانکی کاهش پیدا کرد قابل پیش بینی بود که سرمایه مردم به سمت خرید دلار، طلا و خودرو می‌رود اگر در این وضعیت نرخ سود بانکی اصلاح شود حداقل بخشی از سرمایه سرگردان مردم به سمت بانک می‌رود و سران بازار خودرو قیمت‌ها را دلخواهی افزایش نمی‌دهند. با این وضعیت بازار کوتاه نمی‌آید و مردم باز هم به خاطر دلالان ضرر می‌کنند.

مردم پولی برای خرید خودرو ندارند

در طول چند روز اخیر قیمت خودرو به قول فعالان بازار خودرو منفجر و وضعیتی ایجاد شد که مردم دیگر توان خرید ندارند. قیمت خودرو بدون آنکه از نرخ کارخانه و یا میزان عرضه تبعیت کند تنها سیر صعودی به خود گرفته است. یکی از فروشندگان خودرو در خیابان انقلاب عقیده دارد که خودرو کالای سرمایه‌ای شده است و بعضی‌ها برای حفظ ارزش پول خود خودرو خریداری می‌کنند. از طرفی با آنکه پیش فروش دو گروه ایران خودرو سایپا شروع شد قیمت‌ها در بازار تغییری نکرده و همچنان رشد قیمت در انتظار خودروهای داخلی است. فعالان بازار خودرو می‌گویند اگر فروش خودرو به طور قطعی بود نشان می‌داد که قیمت‌های افزایش یافته در سال جاری برای سال آینده ثبات دارد ولی پیش فروشی که مبلغ قطعی آن سال ۹۸ معلوم می‌شود دَردی را از بازار خودرو دوا نمی‌کند و منجر به کاهش قیمت‌ها نمی‌شود.

ایران