طرح‌های گوناگونی به جای گرانی بنزین پیش ‌روی دولت بود

کارشناس اقتصادی گفت: طرح‌های گوناگونی روی میز دولت وجود داشت که در مقابل آن بسیار مخالفت شد از جمله «طرح بازار متشکل انرژی» که بدون اینکه ابتدا با افزایش قیمت آغاز شود با تغییر روش محاسبه قیمت آغاز می‌شد.

مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی با ذکر اینکه وقتی یک سیاستی با ابعاد ملی اجرا می‌شود باید درعمل پشتیبان آن طرح باشیم، تاکید کرد: در مقابل چنین سیاست‌هایی باید از نگاه سیاسی و جناحی فاصله بگیریم و نگوییم چون یک جناحی می‌خواهد این طرح را اجرا کند، جناح مقابل هم باید آن را نقد کند.

پرداخت تمامی سود حاصل از آزادسازی نرخ بنزین به مردم قابل تقدیر است

وی با ذکر اینکه اجرای این طرح از طرف دولت به نوعی سومین گام اجرای هدفمندسازی یارانه‌هاست، گفت: اینکه می‌دانیم در این وضعیت دولت با وجود اینکه کسری بودجه دارد، تمام درآمد حاصل از آزادسازی قیمت بنزین را می‌خواهد به‌عنوان یارانه به مردم بدهد خود این موضوع با ارزش و قابل تقدیر است.

تکرار تجربه گذشته

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اما دراجرای این طرح آن‌هم به طور فعلی و تکرار تجربه گذشته از طرف دولت قابل نقد است توجه به اینکه طرح‌های پیشنهادی بهتری روی میز دولت آمده بود، افزود: اگرچه که این روش اجرا در گذشته و در زمان خودش مترقی بود ولی تکرار آن امروز عاقلانه نیست.

طرح‌های مترقی‌تری روی میز دولت بود

شاکری در خصوص طرح‌های پیشنهادی به دولت توضیح داد: طرح‌های گوناگونی روی میز دولت وجود داشت که در مقابل آن بسیار مخالفت شد از جمله «طرح بازار متشکل انرژی» که بدون اینکه ابتدا با افزایش قیمت آغاز شود با تغییر روش محاسبه قیمت شروع می‌شد. و البته دولت با پیشنهادهای دیگر هم مخالفت کرد و شد تکرار آن چه که قبلاً اتفاق افتاده بود.

سازوکار طرح پختگی ندارد

وی با ذکر اینکه تورم ناشی از اجرای سیستم دو نرخی برای بنزین ممکن است از تورم ناشی از سیستم تک نرخی که قیمت آن از نزدیک فوب باشد، بیشتر باشد و نه کمتر، گفت: امروز دولت دارد همان کار را انجام می‌دهد که در دفعات قبل انجام داده است، یعنی از مرحله ایده به مرحله اجرا پرتاب شده و در خصوص ساز‌و‌کار اجرایی طرح پختگی نمی‌بینید. مثلاً اینکه چگونه و با چه سازوکاری یارانه‌ها می‌خواهد به این خانوارها پرداخت شود زبان دولت الکن است اگر این خانوارها قابل شناسایی بودند چرا تاکنون اقدامی نشده بود؟ آیا مازاد بنزینی که از این محل می‌خواهد به دست بیاید بناست صادر شود؟ چون که سازوکار و زیرساختی برای صادرات هم وجود ندارد. یعنی برنامه دولت مشخص نیست و واقعیت این است که دو سال دیگر ما مجدداً همین نقطه هستیم. شاکری افزود: سؤال این است که رقم ۳‌هزار تومان و یا آن ۱۵۰۰ ‌تومان چگونه محاسبه شده است؟ چون که واقعیت این است این رقم‌ها نه می‌تواند جلوی قاچاق را بگیرد و نه به آن صورت می‌تواند خدماتی به اقشار مردم بدهد و نه به‌عنوان افزایش کنترل‌کننده محسوب می‌شود و اگر در پی آن بودیم که یک مکانیسم حمایت اجتماعی ایجاد بکنیم ایده دادن سهمیه بنزین به هر فرد به مراتب مترقی‌تر از طرح فعلی بود.

اگر سیستم قبلی تعطیل نمی‌شد در صدور کارت به مشکل نمی‌خوردیم

این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: با این روش اجرا، دولت به گذشته برگشته است و نباید هرچه که دولت گذشته انجام داده است را نقد کنید و حال مجدداً پس از چند سال همان راه را بروید! واقیعت آن است که اگر آن سیستم تعطیل نشده بود اینقدر برای صدور کارت‌ها مشکل به‌ وجود نمی‌آمد در ثانی با آسیب‌ شناسی روش قبلی می‌توانستیم به الگوی بهتر و طرح جدیدتری برسیم نه اینکه دوباره همان طرح را اجرا کنیم.

وی یادآور شد: وزارت نفت تا پای حذف همین سیستمی که امروز اجرا شده رفت و اما خوشبختانه در مجلس برگردانده شد و اگر آن زیرساخت جمع می‌شد، همین طرح هم نمی‌توانست اجرا شود.

پیشنهاد تشکیل بازار متشکل انرژی

شاکری با ذکر اینکه پیشنهاد من و خیلی از کارشناسان تشکیل بازار متشکل انرژی بود، گفت: دولت به این ایده توجهی نکرد که قطعاً طرحی واقعی‌تر و قابل دفاع‌تر از طرح اجرا شده توسط دولت است.

بنزین تنها عامل تورم نیست

وی در خصوص آثار تورمی این طرح گفت: در خصوص تأثیر گرانی بنزین و تورم کالاها نمی‌توان یک حکم کلی صادر کرد، در مورد اینکه افزایش بنزین بر کاهش و یا تورم در کشور تأثیر می‌گذارد کار تحقیقی انجام نگرفته و تنها یک کار تحقیقی وجود دارد که در آن تحقیق هم افزایش بنزین تنها دو درصد بر تورم تأثیر گذاشته بود اما اینکه تورم انتظاری ناشی از افزایش بنزین چقدر است آن بحث دیگری است.

وی با ذکر اینکه بنزین تنها عامل مؤثر بر افزایش تورم نیست، یادآوری کرد: حتی سال‌هایی داشتیم که افزایش قیمت بنزین وجود داشته ولی با این حال تورم در آن سال کاهش یافته است.

نظام حکمرانی ما با زمان بالغ نمی‌شود

وی در پاسخ به این سؤال که تدابیری که دولت می‌تواند برای اجرای درست این طرح داشته باشد تا اثر تورمی آن کاهش یابد، چیست؟ گفت: احتمالاً تسهیل در افزایش یارانه‌های نقدی و یا دادن بنزین در مواقع خاص مثل سفرها و ایام‌های تعطیلی از جمله اقداماتی است دولت می‌تواند انجام دهد درست مانند اقداماتی که در گذشته انجام شده است وگرنه شاهد اقدام فوق‌العاده و خاصی از دولت در این مورد نخواهیم بود.

وی در پایان یادآوری کرد: اینکه در یک محیطی با ۱۰‌سال فاصله، مجدداً یک تصمیمی را با روش گذشته و بدون آسیب‌شناسی اجرا می‌کنیم، یعنی نظام حکمرانی ما اساساً با زمان بالغ نمی‌شود.

صبح نو