جزئیات یارانه بنزین برای کدهای ملی / اسفند ۱۴۰۱

بروزرسانی ۶ اسفند ۱۴۰۱: مالک شریعتی نیاسر با انتشار متنی توضیحاتی پیرامون روند بررسی پیشنهاد کمیسیون انرژی در کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ درباره تخصیص یارانه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو ارائه کرد.

متن توضیحات شریعتی به شرح زیر است:

« والحکیم
پس از نشست خبری اخیر جناب آقای دکتر شمس الدین حسینی رییس محترم کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ و اعلام خبر حذف مصوبه "سهمیه بنزین خانوارهای فاقد خودرو" از سوی ایشان، تماس های متعددی از سوی مردم و خبرنگاران داشتم تا علت را توضیح دهم که به امید اصلاح هر بار به بهانه ای طفره رفتم.
در یک هفته اخیر تلاش اینجانب بعنوان طراح پیشنهاد مذکور در کمیسیون انرژی و نیز نامه رسمی رئیس محترم کمیسیون انرژی به جناب دکتر شمس الدین حسینی فایده نداشت و لذا برای تنویر افکار عمومی، بعنوان سخنگوی کمیسیون انرژی نکات ذیل را به استحضار مردم شریف ایران اسلامی می‌رسانم:

۱.این پیشنهاد در گزارش مصوبات کمیسیون انرژی برای طرح در کمیسیون تلفیق چاپ و بارگذاری شد که در نوبت عصر روز پنج‌شنبه ۲۷ بهمن آخرین روز بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ در کمیسیون تلفیق بعنوان پیشنهاد کمیسیون انرژی مطرح شد.

۲.در زمان طرح موضوع، مانند بسیاری از پیشنهادات دیگر، دکتر حسینی رئیس محترم جلسه از نماینده معاونت قوانین درخصوص نصاب لازم رای گیری، استعلام نمود که وی با تصور اولیه مغایرت موضوع با قانون هدفمندکردن یارانه ها، نصاب دوسوم را بیان و در زمان رای گیری، رئیس محترم طبق رویه رایج جلسات تلفیق، به تشخیص خود عبارت "در صورت تامین منابع در سقف" را شفاها به پیشنهاد اضافه و رای گیری نمود اما بعلت رای ۶۰ درصد (کمتر از دوسوم) از سوی دکتر حسینی مردود اعلام شد.

۳.رویه هرساله کمیسیون تلفیق لااقل در دو سال قبل که بنده عضو بودم و موارد دیگر در همین دوره ـ که علیرغم عدم عضویت اکثر ساعات حضور داشتم ـ این بود که پس از رای گیری همواره امکان بررسی و پذیرش تغییر احتمالی نصاب، با مراجعه به معاونت قوانین وجود داشته است. علت آن هم سرعت عمل زیاد کمیسیون و امکان طبیعی اشتباه در تشخیص نصاب رای گیری است تا حقی ضایع نشود.

۴.با مراجعه به نماینده معاونت قوانین توضیح داده شد که هیچ مغایرتی با قانون مذکور وجود ندارد و کاملا در راستای اجرای قانون هدفمندی است (بند الف ماده ۸). این فرآیند کمی طول کشید و زمان اذان مغرب شد. چون آقای دکتر پورسید معاون محترم قوانین مجلس، شخصا حضور نداشتند طی دو بار تماس تلفنی با ایشان توضیح کامل داده شد و در حضور آقای دکتر حسینی، ایشان تلفنی تاکید کرد به دو علت این مصوبه هیچ مغایرتی با قانون دائمی ندارد؛ چراکه اولا طبق رویه همیشگی مجلس وقتی در مصوبه بحث از "جواز" است نه "تکلیف" اساسا نصاب دوسوم معنا ندارد و ثانیا این پیشنهاد مطابق قانون هدفمندی است و در زمان لایحه بودجه ۱۴۰۰ و بررسی پیشنهاد مشابه که با عبارت "دولت مکلف است" مطرح شد چه در تلفیق و چه در صحن نصاب ۵۰% مبنا بود. پس از این مکالمه تلفنی، آقای دکتر حسینی ضمن پذیرش نظر مشورتی آقای پورسید، تصمیم گرفت ـ برای اطمینان قلبی خود ـ با حذف جمله آخر پیشنهاد (جواز تشویق)، آن را مصوب اعلام کند که چون لطمه ای به اصل طرح نمی‌زد پذیرفتم و حتی خود ایشان گفت بعد از نماز مغرب و عشاء در نوبت سوم جلسه کمیسیون، این تصمیم را اعلام خواهد کرد.

۵.همزمان با این پیگیری‌ها، آقای دکتر زارع سخنگوی محترم کمیسیون تلفیق که مانند هر روز قصد داشت در ارتباط مستقیم شبکه خبر با مردم، مصوبات روز را اعلام کند همراه با یکی از مسوولان حوزه اخبار مجلس وارد محل صحن شد و برای هماهنگی نهایی از آقای دکتر حسینی سوال کرد که "آیا مصوبه بنزین پذیرفته شده تا در مصاحبه اعلام شود؟" که لااقل دو بار آقای حسینی به آقای زراع پاسخ مثبت داد و مجوز اعلام داد و لذا دکتر زارع در همان محل صحن، پیش از شروع نوبت سوم تلفیق بعنوان یکی از مهمترین مصوبات تلفیق مصاحبه کرد که از شبکه خبر سیما بصورت زنده پخش شد. بنده نیز بعنوان سخنگوی کمیسیون انرژی با خبرگزاری مجلس "خانه ملت" مصاحبه و جزئیات را بیان کردم که آن نیز ساعتی بعد منتشر شد. پیرو این مصاحبه‌ها و اعلام آن در فضای رسانه ای، اعضای دیگر کمیسیون تلفیق نیز مورد سوال خبرنگاران قرار گرفته و توضیحاتی ارائه کردند که با استقبال رسانه ها و مردم مواجه شد.

۶.در نوبت سوم آن شب که آخرین جلسه تلفیق بودجه۱۴۰۲ نیز بود، قبل از ورود به دستور، ابتدا پیشنهادات متعدد "تجدید رای" بررسی شد و قبل از آنکه فرصتی برای توضیحات رئیس کمیسیون فراهم شود، بعلت تنشی که در موافقت و مخالفت با یک پیشنهاد بوجود آمد، برخی اعضا جلسه را ترک کرده و جلسه از رسمیت افتاد و ناگهان جلسات کمیسیون تلفیق پایان یافت. رئیس کمیسیون اعلام کرد که فردا (جمعه) ۹ صبح به مجلس می آید و با هر تعداد از اعضا (طبق مجوزی که هیات رئیسه با رای کمتر از دوسوم اعضا گرفته بود)، چند مساله اندک باقیمانده (مراعا) را نهایی خواهد کرد.

۷.بنده جمعه صبح نیز به مجلس رفتم که با حضور کمتر از ۱۰ نماینده در محل کمیسیون تلفیق مجلس، عملا به موضوعات باقیمانده ورود نشد؛ اما فرصتی برای گفتگو تا ظهر فراهم آمد. یکی از همکاران نماینده از خوزستان، در زمان صرف ناهار از جزئیات اجرایی مصوبه بنزینی سوال کرد و بنده به مدت حدود یکساعت توضیحاتی ارائه کردم که آقای دکتر حسینی نیز کنار ایشان نشسته بود و ضمن تایید و تاکید بر محاسن این مصوبه گفت که بنا دارد جمله ای انضباطی به انتهای مصوبه اضافه کند تا دستورالعمل اجرایی آن توسط وزارت نفت تهیه و در هیات وزیران به تصویب برسد.

۸.لذا پس از پایان رسیدگی رسمی به لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق، مصوبه بنزین خانوار در گزارش نهایی کمیسیون موجود بود و حتی تا جمعه شب (۲۸ بهمن) یعنی ۲۴ ساعت بعد نیز مساله ای در کار نبود؛ آنچه بنده از آن بی اطلاع هستم و مناسب است آقای دکتر حسینی رئیس محترم کمیسیون تلفیق - که برای ایشان احترام فراوانی قائل هستم - شخصا پاسخ دهند آن است که در طی جمعه شب و روز شنبه (عید مبعث) تا یکشنبه صبح (که دکتر زارع مشغول مصاحبه زنده دیگری در شبکه سه سیما درباره مصوبه بنزینی بود!) چه اتفاقی افتاد و چه تماسهایی برقرار شد که ایشان به یکباره تغییر نظر دادند و تصمیم گرفتند کاملا به عقب برگشته و مستند به نظر اولیه نماینده معاونت قوانین ـ که طبعا عجولانه بود و در همان جلسه بلافاصله از سوی شخص معاون قوانین مجلس اصلاح و بر نصاب ۵۰٪ تاکید شد و مورد پذیرش آقای حسینی نیز قرار گرفت ـ دوباره بر نصاب دوسوم تاکید کردند و علیرغم پیگیری های مکرر بنده و بویژه نامه رسمی رئیس کمیسیون انرژی و تاکید چندباره آقای پورسید بر قانونی بودن مصوبه، شخصا تصمیم گرفتند مصوبه مهم مذکور را از گزارش کمیسیون تلفیق حذف کنند و در سامانه بارگذاری نکنند؟

۹.یکشنبه شب در جلسه ای در دفتر رئیس محترم مجلس با حضور معاونین و مشاورین ایشان و مدیرکل اخبار مجلس، پس از یادآوری ماجرا به آقای دکتر حسینی، از ایشان و آقای دکتر قالیباف درخواست کردم توجه کنند که با اعلام این مصوبه در جامعه از سوی سخنگوی کمیسیون تلفیق و سایر نمایندگان، حذف مصوبه، مساله ساز و به ضرر مجلس است. آقای دکتر حسینی ضمن انکار ماجرای تایید مصوبه و مجوز به سخنگو(!)، علیرغم یادآوری مجدد معاون قوانین و حوزه اخبار مجلس، بازهم نپذیرفتند و گفتند "نظرات دیگران مشورتی است و چون گفته بودم دوسوم رای می‌خواهد و نصاب بعدی را در جلسه نگفتم، حذف کردم و تمام مسوولیت حذف مصوبه بنزین خانوارهای فاقد خودرو را برعهده می گیرم." آقای دکتر قالیباف هم گفتند این موضوع قانونا از اختیارات رئیس کمیسیون تلفیق است و نمی توان ایشان را مجبور به پذیرش کرد.

۱۰.در پایان خدمت مردم شریف ایران، بویژه ۱۳ میلیون خانوار فاقد خودرو (قریب ۴۰ میلیون نفر) عرض می‌کنم که این پیشنهاد از سوی کمیسیون انرژی برای طرح در صحن علنی مجلس ثبت شده است و گرچه مسیر تصویب آن کمی سخت‌تر شده، با استقبالی که در مردم دیدم، همکاران عزیزم در مجلس طبق وعده ای که قبل از انتخابات مجلس یازدهم برای اصلاح نظام توزیع یارانه بنزین دادند به تصویب این پیشنهاد مورد اقبال مردم کمک خواهند کرد؛ ان شاءالله.»

بروزرسانی ۶ اسفند ۱۴۰۱: یک نماینده مجلس گفت: طبق تصمیم کمیسیون تلفیق، دولت مجاز است برای کسانی که خودرو ندارند سهمیه ۱۵ لیتری در نظر بگیرد، در این زمینه بیشتر موضوع رعایت عدالت است اما تا زمانی که دولت زیرساخت و شرایط را فراهم نکند، اجرایی نمی‌شود.

بروزرسانی بهمن ۱۴۰۱: کمیسیون تلفیق بودجه اخیرا به دولت اجازه داد تا از ابتدای خردادماه ۱۴۰۲ و در صورت تحقق منابع، به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر عضو خانواده، ماهانه ۱۵ لیتر بنزین سهمیه‌ای اختصاص دهد.

نشست اخیر اعضای کمیسیون تلفیق ‎ بودجه ۱۴۰۲ مصوبات مهمی را به همراه داشت که یکی از این مصوبات درباره ارائه سهمیه بنزین به خانوارهای فاقد خودرو بود.

اعضای کمیسیون تلفیق بودجه براساس این مصوبه به دولت اجازه دادند تا از ابتدای خردادماه ۱۴۰۲ و در صورت تحقق منابع، به سرپرست خانوارهای فاقد خودرو به ازای هر عضو خانواده، ماهانه ۱۵ لیتر بنزین سهمیه‌ای اختصاص دهد و امکان تبادل سهمیه بنزین را در بازار فراهم کند.

مالک شریعتی نیاسر عضو کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۲ درباره جزئیات این مصوبه گفت: یکی از وعده های ما در مجلس این بود که نحوه توزیع یارانه بنزین را اصلاح کنیم، زیرا ۴۵ درصد خانوارها براساس آمارهای جدید فاقد خودرو هستند و سهمی از سهمیه بنزین ندارند.

وی افزود: برای این که تنشی در جامعه ایجاد نشود و این طرح دچار اشکال نگردد تاکید کردیم بدون افزایش هرگونه قیمت بنزین، دولت مجاز است از محل صرفه جویی هایی که ایجاد می شود به ازای هر نفر ۱۵ لیتر سهیمه بنزین به خانواده ها اختصاص دهد و امکان تبادل آن در بازار را هم فراهم کند.

این نماینده مجلس اضافه کرد: این کمک می کند که اولا سیستم عادلانه‌تر شود و خانواده‌های فاقد خودرو از یارانه بنزین سهم داشته باشند، دوم اینکه شکل گیری این بازار کمک می کند به تدریج دولت از فشار قیمت گذاری خارج شده و نقش تنظیم گر را داشته باشد.

شریعتی ادامه داد: در نحوه اجرا هم سهیمه خودروهای سواری عمومی مانند تاکسی های اینترنتی، وانت بارها، تاکسی ها حفظ خواهد شد. همچنین خانواده هایی که دو خودرو هم دارند سهمیه این دو خودرو حفظ می شود و عملا کسی در این زمینه متضرر نخواهد شد و شاید یک امکان جدید و ارزش افزوده ای است برای کسانی که خودرو ندارد.

وی اظهار داشت: نکته کلیدی این ماجر در ایجاد بازار است و حتما دولت باید بازار را ایجاد کند و این سهمیه به یک یارانه نقدی تبدیل نشود. شرایطی و الزامات اجرایی‌ای هم دارد مانند اینکه این سهمیه را آخر ماه تسویه کند تا سهیمه ها جمع نشود تا در بازار اخلال ایجاد نشود.

شریعتی گفت: البته در این مصوبه به دولت اجازه دادیم و تکلیف نکردیم و گفتیم از خردادماه که دولت در دو ماه ابتدایی سال فرصت داشته باشد بررسی های لازم را انجام دهد و زمینه های لازم را فراهم کند. خوشبختانه زیرساخت های فنی بازار هم قبلا تست شده و جواب داده است.

 مصوبات کمیسیون تلفیق بعد از اینکه به تصویب اعضای کمیسیون می رسد به صحن مجلس شورای اسلامی خواهد آمد و در صورت تصویب به شورای نگهبان ارسال می شود.

لایحه بودجه در صورتی قانونی و لازم الاجرا خواهد بود که شورای نگهبان آن را بررسی و تصویب کرده باشد. درصورت تصویب لایحه بودجه توسط شورای نگهبان، این لایحه به‌عنوان قانون بودجه سال آینده کل کشور لازم الاجرا بوده و توسط رئیس مجلس برای اجرا به دولت ابلاغ می‌شود.