نقش جاده‌ها در وقوع تصادفات

تصادفات همیشه برای همه ناخوشایند هستند و بروز آن هم دلایل متعددی دارد که شامل ساختار نامناسب جاده‌ها، بی‌حواسی رانندگان، عدم داشتن مهارت و... است، اما در این میان پلیس راهنمایی و رانندگی هم بار‌ها در این خصوص از آماری خبر داده که حتی کمترین آن هم نگران کننده است و باید برای آن فکری کرد.

سال ۹۹ بود که سردار سیدکمال هادیانفر رئیس پلیس راهور ناجا گفت:کاهش ۶۴درصدی تصادفات در جاده‌ها را داشته ایم، همچنین تعداد جانباختگان ۵۹درصد نسبت به مدت مشابه در سال قبل و مجروحین نیز به میزان ۴۸درصد کاهش داشته ایم. در این ایام عدم توجه به جلو در حین رانندگی با ۴۵درصد و عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه به میزان ۱۹ درصد از بیشترین علل تصادفات جاده‌ای بوده است.»، اما حالا در سال ۴۰۰ قرار داریم و این آمار‌ها تفاوتی داشته است؛ همچنین ریشه این تصادفات در استفاده از تلفن همراه و تلویزیون حین رانندگی است. به طور کلی علت ۳۴ درصد تصادفات اتوبوس‌ها عدم توجه به جلو، ۱۰ درصد سرعت بالا و ۹درصد انحراف به چپ است.

وی گفت: امروزه بایستی مدیریت بر پایه عقل باشد و عقل نیز مبتنی بر فناوری و اطلاعات است، یعنی بایستی از تکنولوژی و فناوری‌های جدید استفاده کنیم و از حضور استارتاپ‌ها نیز بهره‌مند شویم. امروزه می‌توان رانندگان و ناوگان را کنترل کرد. ما آمادگی داریم در این حوزه نیز جلسات و همکاری‌های بیشتری داشته باشیم. ما باید قبل از حرکت، وضعیت راننده و اتوبوس و مسافر را کنترل کنیم که این وضعیت شامل بستن‌کمربند و تعداد مسافر و … است. البته چهار عامل شکل گیری تصادفات در کشور شامل سرعت بالا، سبقت غیر مجاز، عدم توجه به جلو و خستگی و خواب آلودگی راننده است که هر چهار عامل را در ناوگان عمومی داریم.

جان باختن ۲ هزار و ۵۹۶ نفر در حوادث رانندگی
حال از این صحبت‌ها یک‌سال می‌گذرد، سازمان پزشکی قانونی کشور با استناد به گواهی‌های مرگ صادرشده در دوماهه اول سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که: در طی مدت موردنظر، ۲۵۹۶ نفر در حوادث رانندگی در ایران، جان خود را از دست دادند. کشته‌شدگان حوادث رانندگی در مدت مشابه سال گذشته ۱۹۸۰ نفر بود که در مقایسه با رقم فعلی، ۳۱.۱ درصد رشد داشته است. همچنین در ادامه پلیس راهور ناجا چند روز گذشته اطلاع رسانی کرد که : سهم عامل انسانی در بین عوامل سه‌گانه بر تصادفات جاده‌ای، بیشتر است.

عواملی همچون  نقاط حادثه خیز هم وجود دارد! رضا اکبری معاون راهداری سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای در آبان امسال گفت: هزار و ۵۸۵ نقطه حادثه خیز را در کشور شناسایی کردیم و تا الآن حدود ۵۰۰ نقطه از نقاط شناسایی شده اصلاح و ایمن سازی شده است. به دلیل محدودیت منابع سرعت اصلاح این نقاط کافی نبوده است؛ پلیس راه کشور دو سال گذشته اعلام کرد که از بین نقاط شناسایی شده ۲۵۱ نقطه در اولویت اول قرار دارد بنابراین ما این نقاط را اولویت کاری قرار دادیم و تا امروز حدود ۲۳۰ نقطه از نقاط اعلامی پلیس راه اصلاح و ایمن سازی شده است و حدود ۱۰ نقطه دیگر هم تا پایان امسال اصلاح و ایمن سازی و بقیه هم در سال آینده انجام می‌شود.در صورتی که مشکل بودجه ای نداشته باشیم سالانه هزار نقطه را ایمن سازی می کنیم.

نقش مهم تابلو‌ها در پیشگیری از حوادث جاده‌ای

مرتضی مردای‌پور مدیر تیم‌های عملیاتی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره ایمنی جاده‌ها گفت: مثلثی تحت عنوان مثلث ایمنی جاده‌ای وجود دارد که سه بخش آن شامل راه (جاده)، وسیله نقلیه و راننده (انسان) است. هر کدام از این سه مورد که ایمنی کمتری داشته باشد، باعث حوادث جاده‌ای خواهد شد و گاهی اوقات هم ترکیبی از این موارد باعث وقوع حوادث جاده و ترافیکی می‌شود. در بحث ایمنی جاده‌ها، علاوه بر استاندارد بودن راه‌ها، محدود کننده‌ها و تابلو‌ها‌ی جاده‌ای هم نقش بسیار مهمی در این خصوص دارند.

مردای‌پور ادامه داد: وزارت راه و شهرسازی متولی اصلی رسیدگی به تابلو‌ها هست، چون نصب، سایز، رنگ‌بندی و ارتفاع آنها، طبق استاندار‌هایی تعریف شده که اجازه نمی‌دهد هر شخصی یا سازمانی اقدام به اجرای آن کند و هلال احمر هم از این قاعده مستثنی نیست. هلال احمر مانند دیگر دستگاه‌های امدادی در بحث حوادث جاده‌ای، عضو کمیسیون ایمنی راه‌ها است که وزیر راه و شهرسازی به عنوان رئیس این کمیسیون به حساب می‌آید. اگر هلال احمر بخواهد تابلو‌های اطلاع‌رسانی پایگاه‌های خود و حتی شماره ۱۱۲ را نصب کند، حتما باید از طریق این کمیسیون اقدام کند.

مدیر تیم‌های عملیاتی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر افزود: سطح استاندار تابلو‌های ایران مطابق با استاندارد‌های بین المللی هست، اما بدلیل محدودیت منابع تعداد تابلو‌ها کمتر از حد انتظار باشد که بهترین منبع برای ارائه آمار در این زمینه، کمیسیون ایمنی راه‌ها و وزارت راه و شهرسازی است. ما سامانه اطلاعاتی تحت عنوان DMIS (سامانه مدیرت اطلاعات سوانح) داریم که تمامی عملیات‌های امداد و نجات ما در آن ثبت می‌شود. در تحلیل‌هایی که از این سیستم بدست می‌آوریم، نقاط پرحادثه را شناسایی و در کارگروه‌ها و کمیسیون ایمنی راه‌ها منتقل می‌کنیم تا نواقص برطرف شود.

جمعیت هلال احمر با شماره ۱۱۲ به عنوان یکی اصلی‌ترین شماره‌های امدادی در پاسخگویی به حوادث و به ویژه در امدادرسانی جاده‌ای، نقش مهمی را در رهاسازی و انتقال مصدومان در کنار وزارت بهداشت درمان و اورژانس کشور ایفا می‌کند.

۵ هزار و ۲۰۰ نقطه حادثه خیز در معابر و جاده‌ها وجود دارد

وی تاکید کرد: نقاط حادثه خیز بر اساس تصادفات یک دوره سه ساله شناسایی می‌شود و بلافاصله فرآیند مطالعه و تهیه طرح‌های ایمن سازی آن‌ها انجام می‌شود و با توجه به منابع مالی که دولت در اختیار ما قرار می‌دهد هر ساله تعدادی از این پروژه‌ها را در چرخه اجرا و ایمن سازی قرار می‌دهیم. اگر نقاط حادثه خیزی که در یک دوره سه ساله شناسایی شدند رفع شوند ۲۰ درصد تلفات جاده‌ای کاهش پیدا می‌کند.

در این راستا، پلیس نظر دیگری دارد، سردار هادیانفر اظهار کرد:  ما سالهاست که می گوییم باید به نقاط حادثه خیز توجه جدی شود. ۵۲۰۰ نقطه حادثه خیز در معابر و جاده های ما وجود دارد که از این تعداد ۳۲۰۰ مورد آن مربوط به جاده هاست و باید وزارت راه نسبت به ایمن سازی و رفع معایب آن اقدام کند و ۲۰۰۰ نقطه نیز مربوط به شهرداری هاست که باید شهرداری ها آن را اصلاح کنند.

بیشترین تلفات رانندگی متعلق به کدام استان‌ها است؟

طبق آمار اخیر، در هفت ماهه امسال استان‌های فارس با ۸۲۷، تهران با ۷۰۶ و سیستان و بلوچستان با ۶۶۷ فوتی بیشترین و استان‌های ایلام با ۸۰، کهگیلویه و بویراحمد با ۱۴۵ و قم با ۱۴۷ فوتی کمترین آمار تلفات حوادث رانندگی را داشتند و لازم است مسئولان مربوطه به این موضوع اهتمام ویژه‌ای داشته باشند تا شاهد کاش اعداد و ارقام مربوط به تصادفات و تلفات باشیم، اما این موضوع صدای مجلسی‌ها را هم در آورده است.

محسن علیزاده نماینده مجلس در تذکر شفاهی جلسه علنی روز ۱۱ آذر امسال اظهار کرد: علیرغم اینکه سفر‌های بین استانی به دلیل محدودیت‌های کرونایی کاهش پیدا کرده است، اما تلفات جاده‌ای همچنان ادامه دارد، چرا طرح‌های ایمن سازی جاده‌ای در نقاط حادثه خیز به کندی پیش رفته است؟ امروز شاهد انتشار خبر‌های متعددی درباره تصادفات منجر به فوت در کشور هستیم.

وی گفت: به دلیل کم کاری و اهمال کاری و همچنین عدم انجام تکالیف قانونی کمتر فردی از جامعه به دلیل تصادفات جاده‌ای داغدار عزیزی در کشور نیست، روز گذشته داغدار سانحه تصادف اتوبوس در محور کاشان_قم بودیم و امروز داغدار واژگونی مینی بوس حامل دانش آموزان کرمانشاه، رییس جمهور به وزیر راه برای بررسی این موضوع و اصلاح نقاط حادثه خیز کشور تذکر دهد.

با توجه به وجود کرونا و جولان آن در کشور؛ طبیعتا انتظار می‌رفت حجم مسافرت مردم به مقدار زیادی کاهش پیدا کند اما حال که این اتفاق رخ نداد، باید حداقل اصلاح ساختاری جاده‌ها به بهترین نحو صورت گیرد تا آمار تلفات جاده‌ای و میزان تصادفات کاهش پیدا کند اما چنین کاری نیازمند تدبیر و همت ارگان‌ها و مسئولان ذیربط است.