قصه فروش آب و هوا همراه بنزین!

حرف و حدیث‌ها در خصوص سوخت خودروهای ایرانی تمامی ندارد. از شایعاتی در مورد وجود آب و هوا در بنزین تا بی کیفیت بودن این سوخت که ظاهراً یکی از مهم‌ترین علت‌های آلودگی هوای تهران هم هست.

بطری یک و نیم لیتری را زیر نازل بنزین می‌گیرد و نمایشگر پمپ بنزین که صفر است بعد از پرشدن بطری رقم ۲, ۹ لیتر را نمایش می‌دهد. این خلاصه فیلمی است که این روزها در فضای مجازی دست به دست می‌شود، ولی جایگاهداران سوخت به هیچ عنوان زیر بار این ماجرا و دیگر شایعاتی که به آنها نسبت می‌دهند، نمی‌روند.

ناصر رییسی‌فر، رئیس کانون کارفرمایان جایگاه‌های سوخت کشور می‌گوید که امکان دستکاری شماره انداز این سامانه‌ها وجود ندارد و اگر دستگاه‌ها خراب شوند، حتماً یک نفر از شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برای تعمیرش می‌آید.

با این حال او تاکید می‌کند که این روزها گاز همراه بنزین زیادتر از گذشته شده است و هزینه‌اش را جایگاهداران و مردم می‌دهند، چون گاز تبخیر می‌شود و حجم بنزین خریداری شده پایین می‌آید.

با تمام این اوصاف که جایگاهداران زیر بار اتهامات فضای مجازی نمی‌روند، بیژن زنگنه، وزیر نفت پیش‌تر گفته بود که سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ جایگاهدار متخلف به زندان می‌روند.

از شایعه تا واقعیت بنزین

بنزین بعضی از جایگاه‌ها بی‌کیفیت است. انگار هوا پر می‌کنند. اسمش این است که باک ماشین پر می‌شود وگرنه به یک کیلومتر هم نرسیده باک خالی می‌شود. به جای بنزین هوا می‌فروشند، بنزین را با نفت سفید مخلوط می‌کنند و ... گلایه‌های این چنینی را گهگاهی از سوی رانندگان ایرانی شنیده‌ایم.

هر از گاهی این شایعه پررنگ‌تر می‌شود که پمپ بنزین‌های تهران در فروش بنزین تقلب می‌کنند و به اندازه‌ای که روی شماره‌اندازهای دستگاه‌ها دیده می‌شود، بنزین نمی‌فروشند. خالی شدن باک بنزین یا بازگشت آمپر بنزین به حالت اول از سوخت گیری هم ازجمله مشکلاتی است که افراد زیادی با آن رو به رو شده‌اند، به صورتی که بعضی از مصرف کنندگان به این موضوع اعتقاد دارند که ممکن است برخی از جایگاهداران کم فروشی یا آب و هوا قاطی بنزین کنند. این اتفاقات در سال‌های اخیر بارها رخ داده و این بار هم ویدیویی در فضای مجازی منتشر شده که نشان می‌دهد فردی هنگام بنزین زدن بطری یک و نیم لیتری پر می‌کند، ولی دستگاه پمپ بنزین ۳ لیتر را نشان می‌دهد.

سالانه ۴۰۰ جایگاهدار متخلف زندانی می‌شوند

قصه فروش آب و هوا همراه بنزین، قصه‌ای قدیمی است، ولی اکنون که کوچکترین اتفاقی در فضای مجازی با بازتابی گسترده منتشر می‌شود، اخبار سریع‌تر از همیشه منعکس می‌شوند. ماجرای اعتراض مردم به وضع نامناسب سوخت و تخلفات در این خصوص سر دراز دارد و مردم همواره در بازه‌های زمانی گوناگون بر کم فروشی در بعضی جایگاه‌های بنزین اصرار داشته و گله مند بوده‌اند که البته در مقابل، مسئولان این موضوع را انکار و تکذیب کرده‌اند.

حتی این شایعات در خصوص این که پمپ بنزین‌ها به کارگران خود اجازه تخلف می‌دهند هم منتشر شد که اعتقاد داشتند بعضی جایگاه‌های سوخت رسانی حقوق کارگران خود را از همین تخلفات پرداخت می‌کنند.

البته اوایل سال ۹۵ بود که بیژن زنگنه هم تاکید کرد جایگاهداران کم فروشی می‌کنند و هر سال ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر از مدیران جایگاه‌ها به زندان می‌روند که عمده دلایل آن عدم پرداخت بدهی به شرکت نفت، قاطی کردن گازوییل با بنزین و کم فروشی است. حالا با انتشار ویدیویی جدید از تخلف جایگاهی که البته مشخص نیست عمدی است یا سهوی، باز هم تب و تاب این موضوع بالا رفته و کاربران به تندی از تخلفات جایگاه‌های سوخت رسانی انتقاد می‌کنند و آنها را متخلف می‌دانند.

حساب و کتاب جایگاهدارها بررسی می‌شود

حرف و حدیث‌ها در خصوص سوخت خودروهای ایرانی تمامی ندارد. از شایعاتی در مورد وجود آب و هوا در بنزین تا بی‌کیفیت بودن این سوخت که ظاهراً یکی از مهمترین علت‌های آلودگی هوای تهران هم است، همواره موجب شده شائبه‌های زیادی در خصوص وضع سوخت تهران مطرح باشد. تمام این شایعات درحالی است که مدیر بازرگانی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی از نظارت‌های این شرکت روی عملکرد پمپ بنزین‌ها خبر داده و می‌گوید: «نظارت‌های کمی و کیفی به طور هفتگی و ماهانه انجام می‌گیرد، همچنین نمونه گیری به طور مستمر و روتین و گاهی هم سرزده از بنزینی که در مخازن جایگاه‌ها وجود دارد، انجام می‌شود، تا بنزین کیفیت مناسبی داشته باشد. با این حال، همواره شایعات در خصوص کیفیت بنزین‌ها و تخلفات جایگاهداران مطرح است و مسئولان هم جواب‌های متفاوتی به این ابهام‌ها می‌دهند.

رجب پور در خصوص مخلوط‌بودن بنزین با آب می‌گوید: امکان ندارد بنزین تولیدی آب داشته باشد. بنزین از پالایشگاه به انبارها منتقل شده و با نظارت و کنترل کامل برای جایگاه‌ها بارگیری می‌شود. هم مخازن هر روز کنترل می‌شوند و هم نفتکش‌هایی که بنزین را از انبارها بارگیری می‌کنند، همچنین بار آنها پیش از خالی شدن نمونه گیری می‌شود. قاطی کردن آب داخل بنزین به طور عمدی بسیار بعید است، ولی اگر چنین موضوعی گزارش شود، به محض اطلاع رسانی فوراً پیگیری خواهد شد. اگر صحت داشته باشد، جایگاه بسته می‌شود، تخلیه بنزین انجام می‌گیرد، مواد جایگزین تحویل داده و با متخلف برخورد می‌شود.

اگر چنین تخلفاتی رخ دهد، تکلیف محاسبات دفتر چه می‌شود، چون دفاتر ثبت عملیات تلمبه وجود دارد که هر روز عملکرد جایگاه‌ها را بررسی می‌کند. از جایگاه‌ها به طور روزانه تسویه حساب گرفته می‌شود و چنانچه جایگاهی کم فروشی کرده باشد، معلوم خواهد شد و از ما می‌پرسند چطور امکان پذیر است که این جایگاه ۱۰ هزار لیتر فرآورده خریده باشد و ۶ هزار لیتر فروخته باشد، ولی مخزن به جای این که ۴ هزار لیتر بنزین داشته باشد، ۵ هزار لیتر بنزین دارد. مردم اطمینان داشته باشند این تخلف هم بررسی خواهد شد.

بنزین‌ها آب و هوا دارند یا نه؟

ناصر رییسی فر، رئیس کانون کارفرمایان جایگاه‌های سوخت کشور در خصوص این که آیا ممکن است بنزین‌ها با آب یا هوا مخلوط باشند، می‌گوید: چنین چیزی غیر ممکن است و افرادی که این ادعاها را مطرح می‌کنند هیچ گونه سواد و اطلاعات علمی در مورد سوخت و انرژی ندارند. همه مخزن‌های تغذیه کننده جایگاه‌ها سیستم‌های بسته و منحصر به فردی دارند که اگر کوچکترین ایرادی در آنها وجود داشته باشد، کل سیستم را دچار مشکل می‌کند، نه این که تنها فقط هوا وارد مخزن شود. تمام جایگاه‌های کشور از یک سیستم تغذیه می‌شود و این طور نیست که بگوییم فلان پمپ بنزین مشکل دارد، زیرا اگر این سیستم‌ها دچار مشکل باشند، تمام جایگاه‌های عرضه سوخت در کشور به دردسر می‌افتند. ضمن این که تمام مخزن‌ها در پمپ بنزین‌ها شناورهای هوشمند دارند و امکان تغییر دادن یا دخل و تصرف در آنها از طرف جایگاهداران ممکن نیست و حتی اگر دچار خرابی هم شوند حتماً باید توسط ماموران شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی چک شوند و کسی اجازه تعمیر آنها را ندارد.

او ادامه می‌دهد: «این شناورها کاملاً هوشمند هستند و امکان این که هوا داخل آنها شود، نیست. در خصوص آب هم وضع به همین شکل است. شاید هنگام بارندگی‌های شدید، مقداری آب داخل شناورها برود، ولی اگر هم این طور باشد آب به ته جایگاه می‌رود و با بنزین مخلوط نمی‌شود چون امکان امتزاج و قاطی شدن آن با بنزین نیست. اگر هم به فرض این اتفاق بر اثر سهل انگاری ماموران حاضر در یک جایگاه رخ دهد فقط یک یا دو ماشین نیست که دچار مشکل می‌شوند، بلکه تمام ماشین‌هایی که از آن پمپ بنزین سوختگیری کنند به دردسر می‌افتند. البته تمام اینها که گفتم واقعاً حادثه هستند و همیشه اتفاق نمی‌افتند یا این که عمداً یک جایگاهدار نمی‌آید به کیفیت بنزین خود لطمه بزند.

گاز همراه بنزین زیادتر شده است

رییسی‌فر در خصوص ماجرای گاز بنزین‌ها و کاسته شدن از حجم آنها هم می‌گوید: وقتی ما سوخت را تحویل می‌گیریم تا به مردم عرضه کنیم آن را با میزان انبساط بالا می‌گیریم چون سوخت گاز زیادی دارد و به مرور که از گاز آن کاسته می‌شود، منقبض شده و حجمش هم کمتر می‌شود. حتی هنگام سوختگیری هم این اتفاق رخ می‌دهد و بخشی از گازی که در بنزین وجود دارد، تبخیر می‌شود. البته این که میزان تبخیر گاز انباشت شده در بنزین نسبت به سالهای قبل افزایش یافته است را تأیید می‌کنم، ولی این که بعضی می‌گویند بگوییم میزان تبخیر بنزین یورو ۴ نسبت به یورو ۲ بیشتر است، علمی و دقیق نیست. رئیس کانون کارفرمایان جایگاه‌های سوخت کشور تأکید می‌کند: میزان تبخیر این گاز انباشت شده در بنزین در فصل گرم سال بیش از فصل سرد سال است، ولی در گذشته این اندازه به طوری بود که یکدیگر را همپوشانی می‌کردند، ولی میزان تبخیر نسبت به گذشته افزایش یافته است. این موضوع موجب زیان جایگاهداران شده و مردم هم تا اندازه‌ای از آن متضرر می‌شوند. البته سیستم جدید سوختگیری در جایگاه‌های سوخت به هیچ عنوان اجازه ورود هوا به درون باک را نمی‌دهد.

او تصریح کرد: زمانی که باک را باز می‌کنند، هوایی از آن خارج می‌شود که در حقیقت مربوط به تبخیر گازهای انباشت شده در بنزین است.

شهروند