تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر سوانح جاده‌ ای

یکی از علل بالا بودن شدید نرخ سوانح حمل‌ و نقل در ایران، نسبت به دیگر کشورها، سهم کم حمل و نقل ریلی نسبت به کل حمل و نقل کشور است.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر سفرهای برون‌شهری با استفاده از جاده‌ها صورت می‌گیرد و این موضوع تبعات منفی زیادی مانند افزایش تصادفات، خسارت‌ها و تلفات در راه‌ها به همراه داشته است.

بررسی روند تصادفات جاده‌ای برون‌شهری کشور در سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۸ نشان می‌دهد که تعداد تصادفات رانندگی برون‌شهری در بخش حمل‌ونقل جاده‌ای تا سال ۱۳۸۵ افزایش یافته و سپس کاهش یافته و تا سال ۱۳۹۰ روند سینوسی داشته و از سال ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۵ روند نزولی داشته و از سال ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۸ روند صعودی را طی کرده است.

به طوری که از ۱۰۱ هزار و ۷۹۲ تصادف در سال ۱۳۹۵ به ۱۵۹ هزار و ۷۳۵ فقره تصادف در سال ۱۳۹۸ رسیده و بیش از یک و نیم برابر افزایش یافته است.

در این مطالعه نقش متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، ضریب جینی، جمعیت کل کشور، طول جاده‌های کشور و ارزش افزوده بخش حمل‌ونقل ریلی در کاهش سوانح جاده‌ای مورد مطالعه قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که هم در کوتاه‌مدت و هم در بلندمدت با افزایش ارزش ‌افزوده بخش حمل و نقل ریلی، تعداد سوانح حمل‌ونقل جاده‌ای کاهش می‌یابد.

همچنین با تولید ناخالص داخلی سرانه کشور، تعداد سوانح حمل و نقل جاده‌ای افزایش می‌یابد.

در این مطالعه مشخص شد که با افزایش جمعیت کل کشور و طول جاده‌های کشور، تعداد سوانح حمل و نقل جاده‌ای افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش ضریب جینی که نشان دهنده نابرابری توزیع درآمد در کشور است، نیز تعداد این سوانح افزایش می‌یابد.

یافته‌های این مطالعه با پژوهش‌های گذشته نیز همخوانی دارد و این نتایج می‌تواند برای سیاست‌گذاران در وزارت راه و شهرسازی و راه‌آهن جمهوری اسلامی  ایران و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور و وزارت کشور مؤثر باشد.

در انجام این تحقیق، پریسا بازدار اردبیلی و پیمان پژمان‌زاد از مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه، زمستان ۱۴۰۰ به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی رابطه بین متغیرهای کلان اقتصادی در کاهش سوانح حمل و نقل جاده‌ای کشور» در مجله ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها منتشر شده است.