نقش فیلتر هوا در عصر ریزگردها

با توجه به اینکه ریزگردها در یک دهه اخیر بیشتر شده‌اند، پدیده هایی تقریبا نو ظهور هستند و با ترکیب با سایر آلودگی‌های شهری اثرات نامطلوبی بر روی محیط زیست، سلامتی انسان و گیاهان و حتی قطعات مکانیکی در معرض تماس با این آلودگی‌ها می‌گذارند.

این ریزگردها منشاهای مختلفی دارند؛ آتش سوزی‌های بزرگ و مداوم، عدم تثبیت خاک‌های مناطق کویری و بیابان‌ها، خشک شدن رودخانه‌ها و دریاچه‌های کوچک، افزایش شهرهای صنعتی و آلوده، عملکرد نامناسب خودروهای کار و حتی خودروهای سواری، رشد جمعیت مصرف گرا، افزایش ساخت و سازهای شهری و ... از جمله عواملی هستند که افزایش آلودگی و آلاینده‌های مختلف مضر در سطح شهر و زیست محیط را به وجود می آورند.

اختلال در ضربان قلب، تنگی عروق، تنگی تنفس، حملات قلبی از یک طرف و افزایش مصرف سوخت، صدمه به سیستم خودروهای جدید (با توجه به تغییر نوع ساخت این خودرو ها) نسبت به خودروهایی که در سالیان قبل تولید می‌شده و ایجاد سیکل افزایش دهنده آلودگی از عوارض نادیده این پدیده‌ها هستند. در این شرایط و با افزایش ماشین‌ها و عملیات‌های صنعتی مختلف و عدم حرکت و راه حل مناسب از طرف مسئولین آن، سال به سال این آلودگی و مشکل بیشتر نیز می‌شود و با  فقر دانشی که در این زمینه وجود دارد بهتر است که خودمان راهکارهایی را برای جلوگیری از گسترش بیشتر این آلودگی‌ها در زندگی روزمره داشته باشیم و از آسیب‌هاو هزینه های بیشتر تا جایی که می‌توانیم جلوگیری کنیم.

در دوران اوج  بیماری کوید ۱۹، بارها شاهد بودیم که در فضای آلوده شهری برای حفظ سلامتی همه از ماسک استفاده می کردند اما به محض ورود به خودروهای شخصی، ماسک‌ها برداشته شده و سرنشین با خیالی راحت در شهر تردد می‌کند؛ غافل از آنکه وسیله نقلیه‌ای که از آن استفاده می‌کند نیز دارای فیلتر کابینی‌ست که مدت‌ها از زمان صحیح تعویض آن گذشته و دیگر کارایی قبل و اثر مثبت خود را ندارد.

فیلتر کابین خودرو، قطعه‌ای است برای جلوگیری از ورود آلاینده‌های موجود در هوا به کابین خودرو شما؛ این فیلتر از الیاف و چسب مخصوص که ایجاد گازهای سمی نکند تولید می شود که البته در بازار ایران به دلیل محدودیت‌ها، مدیاو چسب بی خطر و مناسب برای تولید کم است و از طرفی نیز متاسفانه هیچگونه استانداردی برای آن وجود ندارد و تعداد کمی شرکت وجود دارد که خودشان به طور صحیح وبا اقتباس از استاندارهای جهانی این محصول مهم را تولید می‌کنند. با توجه به میزان اهمیت فیلتر کابین و ارتباط مستقیم آن با سلامت انسان و از طرفی آلودگی‌های روز افزون شهرهای ما، لازم است که این فیلتر در فواصل زمانی بسیار کوتاه‌تری شاید (ماهی یک بار یا حتی زودتر) تعویض شود تا قابلیت و کارایی خود را در خودرو با توجه به حجم ذراتی که در هوا در این شرایط موجود است  از دست ندهد. اما متاسفانه این نگاه در مردم و سرنشینان وسایل نقلیه وجود نداردکه  می‌تواند در بلند مدت آسیب‌های زیادی به دستگاه تنفسی انسان بزند.

این چالش نیازمند اطلاع رسانی و آگاهی و به عبارتی فرهنگ‌سازی کار آمد و درست در سطح جامعه است. امیدوارم که با تلاش‌های فعالین و متخصصین این حوزه، چراغ آگاهی این مهم روز به روز روشن‌تر شود.

فرهنگ سازی تعویض فیلتر هوا موتور خودرو در جامعه

شاید بسیاری از رانندگان و مالکین خودرو ندانند که نقش کیفیت هوا در عملکرد خودروها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در واقع بدون وجود هوای کافی و اکسیژن لازم، فرایند احتراق به خوبی انجام نمی شود و بازدهی خودرو بالاخص در مقایسه با  مصرف سوخت کاهش می یابد. آلاینده‌های موجود در هوا می توانند نقایص مختلفی مانند خوردگی پیستون و دیوار سیلندر را هم در موتور ایجاد کنند. یعنی مصرف سوخت خودرو بسیار بالاتر از حد معمول رفته و فرایند احتراق نیز کاملا دودزا خواهد بود. بنابراین به منظور فیلتراسیون این هوای ورودی به موتور، از فیلتر هوا استفاده می شود که تا حد امکان جلوی ورودی ذرات مضر به داخل موتور گرفته شود.

با توجه به حساسیت بالا و ظریف‌تر بودن موتور خودروهای امروزی، لازم است که این قطعه با سرعت بیشتری تعویض شود تا خللی در عملکرد موتور به وجود نیاید. اما مالکین و رانندگان خودرو علی رغم نقش مهم و عملکرد مفید فیلترهوا، به این قطعه توجه زیادی نمی کنند و شاید مدت‌ها از تعویض آن خودداری می کنند، صرفا به این دلیل که افکار قدیمی مدت‌هاست نسل به نسل در جامعه ما چرخیده و باب شده تا به ازای هر دوبار تعویض روغن خودرو، باید یکبار فیلتر هوا را تعویض کرد!

این تصور غلط همانطور که گفته شد با توجه به شرایط کنونی خودروها و وضعیت نابسامان آب و هوایی بسیاری از شهرها کاملا اشتباه است و متاسفانه تغییر این دیدگاه در جامعه به علت آنکه این نگاه تبدیل به فرهنگ شده، بسیار سخت است.

من به عنوان فردی که سالهاست در این صنعت فعالیت می‌کنم آگاه سازی و ایجاد نگاهی نو به این موضوع در جامعه را وظیفه خودم می دانم؛ چرا که این رفتار اشتباه در بلند مدت باعث به وجود آمدن هزینه های زیادی برای مالکین خودرو می شود و افزایش مصرف سوخت و خرابی های متعدد وسیله نقلیه را به همراه دارد.

نباید فراموش کرد که این فیلترها، حتی اگر از مدیای درستی تولید شده باشند باز هم دارای ظرفیت مشخصی هستند و می‌توانند میزان مشخصی از گرد و غبار و آلایندگی‌ها را جذب کنند و درخود نگهدارند. این فیلترها با پر شدن ظرفیت‌شان باید تعویض شوند با توجه به فضای آلوده شهرها شاید بهتر باشد بعد از هر ماه یا حتی زودتر، این فیلتر تعویض شود تا هم آسیبی به موتور خودرو وارد نشود،و هم در هزینه‌های سوخت مصرفی صرفه جویی شود و هم به سلامت آب و هوایی محیط زندگی کمک بیشتری شود.