نحوه تشخیص سوپاپ اصل و تقلبی

پیشرانه خودرو‌های درون‌سوز بدون توجه به مدل، سال ساخت و فناوری آن‌ها برای کارکرد درست به سوپاپ‌ها وابسته هستند.

سوپاپ موتور که در انگلیسی با نام Valve (والو) شناخته می‌شود قطعه‌ای فلزی با ساقه بلند و بخش پایینی مسطح است که وظیفه کنترل جریان سیال (هوا یا دود) را در موتور خودرو بر عهده دارد. بد نیست بدانید کلمه سوپاپ کلمه‌ای فارسی نیست و از واژه Soupape فرانسوی می‌آید.

وظیفه سوپاپ چیست؟

در فرایند‌های کاری پیشرانه خودرو، سوپاپ‌ها وظیفه کنترل ورود هوا و سوخت به پیشرانه و خروج دود را بر عهده دارند. طی کارکرد پیشرانه، لازم است پس از وارد شدن مخلوط سوخت و هوا و در مرحله تراکم، راه ورودی بسته شود تا موتور بتواند مخلوط را متراکم کند. از طرف دیگر پس از انفجار لازم است راه خروجی دود باز شود تا موتور بتواند دود حاصل از اشتعال را تخلیه کند. باز و بسته شدن این مسیر‌ بر عهده سوپاپ‌ها است.

سوپاپ‌ها معمولاً در سرسیلندر موتور نصب می‌شوند و وظیفه باز و بسته شدن آن به‌طور عمومی بر عهده میل بادامک یا میل سوپاپ است.

چگونه سوپاپ دود و هوا را تشخیص دهیم؟

پیشرانه خودرو بدون توجه به شمار سوپاپ، دو نوع سوپاپ شامل سوپاپ دود و سوپاپ هوا دارد. این دو سوپاپ هر چند به طور کلی شبیه به هم هستند ولی تفاوت‌هایی دارند که از ظاهر آن‌ها مشخص است و برای تعمیر پیشرانه خودرو و یا خرید سوپاپ باید این تفاوت را در نظر گرفت. مهم‌ترین تفاوت ظاهری سوپاپ‌های خودرو در ابعاد آن‌ها است؛ بخش پایینی (نعلبکی یا بشقابک) سوپاپ دود معمولاً کوچک‌تر از سوپاپ هوا است و در عوض ساق ضخیم‌تری دارد. البته اگر سوپاپ بر روی خودرو بسته شده باشد تشخیص آن آسان‌تر است و سوپاپی که در سمت منیفولد هوا است، سوپاپ هوا خواهد بود.

خرابی‌های سوپاپ

سوپاپ خودرو بخش‌های گوناگونی دارد که در مقاله‌های بعدی به آن‌ها خواهیم پرداخت و خرابی هر یک از آن‌ها می‌تواند موجب خرابی سوپاپ خودرو شود. به عنوان نمونه لقی گاید سوپاپ، خرابی سیت سوپاپ، خرابی اسبک و یا خرابی فنر سوپاپ می‌تواند موجب کارکرد نامناسب سوپاپ شود ولی در کنار این‌ها سایش، خوردگی و تاب برداشتن سوپاپ هم از جمله خرابی‌ها است که مستقیماً به سوپاپ خودرو مرتبط بوده و البه بخشی از آن‌ها به جنس نامناسب سوپاپ باز می‌گردد.

چگونه سوپاپ اصل را تشخیص دهیم؟

سوپاپ خودرو اگرچه جزو قطعات مصرفی نیست ولی به مرور و در اثر گرمای داخلی موتور ممکن است آسیب ببیند. به علاوه در بعضی از خودرو‌ها پاره شدن تسمه تایم موجب آسیب به سوپاپ‌ها می‌شود و لازم است سوپاپ خودرو تعویض شود. تشخیص سوپاپ خودرو اصلی و سوپاپ خودرو غیر اصلی مانند تشخیص هر قطعه یدکی اصل دیگر دشوار است. ظاهر سوپاپ‌های غیر اصلی دقیقاً مثل قطعه اصلی است و تشخیص تفاوت آن‌ها حتی برای مکانیک‌ها دشوار است. سوپاپ خودرو و به خصوص سوپاپ دود به خاطر آنکه به طور پیوسته در گرمای زیاد موتور هستند و دائماً ضربات میل سوپاپ بر آن‌ وارد می‌شود، تحت تنش و فشار زیادی هستند و یک سوپاپ غیر اصلی به سرعت حین کارکرد موتور خراب شده و هزینه زیادی را برای باز کردن سرسیلندر و تعویض سوپاپ‌ها به مالک تحمیل می‌کند.

ظاهر سوپاپ‌های اصلی و غیر اصلی کاملاً مشابه است ولی جنس مواد به کار رفته در آن‌ها متفاوت است. سوپاپ‌ها از آلیاژ ویژه‌ای از فولاد ساخته می‌شوند و در کنار آن از مقادیر کمی از سیلیس، نیکل، کروم و دیگر فلزات هم در ترکیب آن‌ها استفاده می‌شود. در مقابل ولی سوپاپ‌های غیر اصلی از آلیاژ‌های ارزان قیمت و ضعیف استفاده می‌کنند و به همین خاطر پس از نصب و مدتی استفاده، به مرور دچار خوردگی شده و یا بخش پایینی آن تاب بر می‌دارد که در نهایت عمل آب بندی سیلندر را به خوبی انجام نخواهند داد و شاهد کاهش توان موتور و صدای سوپاپ‌ها خواهید بود.

سوپاپ اصل را از کجا بخریم؟

برای خرید قطعه اصلی باید به سراغ فروشندگان معتبر قطعات یدکی خودرو بروید و قطعات عرضه شده توسط آن‌ها را تهیه کنید. گروه GISP عرضه کننده قطعات یدکی خودرو، با کیفیت و استاندارد قطعات شرکتی خودرو است که تمام انواع قطعات یدکی خود را از تولید کنندگان مورد تأیید خودروسازان تهیه می‌کند. شما به راحتی می‌توانید قطعات یدکی ایران خودرو و سایپا را در بسته بندی‌های گروه جی آی اس پی و از شبکه نمایندگی‌های این شرکت تهیه کنید.

عصر خودرو