مقایسه خانواده موتورهای جدید ایران خودرو در مقیاس جهانی

پیشرانه همواره مهمترین ابزار پیشرفت یک خودروساز در جهان بوده به گونه ای که خودروسازی مانند میتسوبیشی بیش از آنکه با محصولاتش شناخته شود همچنان با چند نسخه از پیشرانه هایش یک تنه در قلب بیش از صد ها مدل از خودروهای چینی حضور دارد که برخی از آنها در بازار کشور ما نیز حضور دارند.

توسعه قوای محرکه در جهان عمدتا در دست خودروسازان محدودی است و این دانش آنچنان انحصاری است که خودروسازان در سراسر جهان به جای تحمل سختی تحقیق و توسعه، ترجیح می دهند قوای محرکه را از صاحبان دانش آن تامین کنند.

گروه صنعتی ایران خودرو به عنوان بزرگترین خودروساز خاورمیانه در این حوزه از اواسط دهه ۷۰ شمسی تحقیق و توسعه خانواده پیشرانه سری EF را آغاز کرد و این موضوع  در نهایت در اواخر دهه ۸۰ به پیشرانه تنفس طبیعی EF7 منجر شد و هویت خودرو ملی ایرانی را تکمیل کرد و سپس نسخه توربو آن نیز وارد مدار قوای محرکه ایران خودرو شد. تحقیق و توسعه پیشرانه بومی طی حدود دو دهه گذشته عمدتا برای تامین بخشی از نیازها و گذران تولید خودرو ها بود. اما  طی سال های اخیر، با به ثمر رسیدن پروژه توسعه خانواده پیشرانه های ۳ سیلندر ایران خودرو، این رویه هویتی همگام با تکنولوژی روز جهان به خود گرفته و خانواده ای مدرن از پیشرانه ها قرار است توانبخش سبد کاملا بومی محصولات گروه صنعتی ایران خودرو باشند که در مقیاس جهانی قابل رقابت با پیشرانه صاحبان تکنولوژی در این حوزه است.

زمینه سازی برای تولید نخستین عضو از خانواده پیشرانه های سه سیلندر ایران خودرو در دی ماه سال ۱۳۹۹ رسما استارت خورد. این خانواده شامل ۵ عضو اصلی است که در انواع بنزینی و پایه گاز سوز طراحی و روی محصولات ایران خودرو نصب خواهند شد. عضو پایه این پیشرانه ها، ۱۰۴۸ سی سی حجم دارد و حداکثر توان آن به ۷۲ اسب بخار می رسد و حداکثر گشتاور آن نیز حدود ۹۸ نیوتون متر است. در مقام مقایسه این پیشرانه با حجم یک لیتر، توانی معادل یک پیشرانه ۱.۳ تا ۱.۵ لیتری تولید می کند و این در حالی است که استاندارد آلایندگی یورو۶ را پاس می کند و پیشرانه های با حجم بالاتر امکان پاس کردن این استاندارد را به سادگی ندارند. دومین عضو این خانواده پیرانه ۱.۳ لیتری تنفس طبیعی با حداکثر توان ۸۷ اسب بخار و حداکثر گشتاور ۱۲۲ نیوتون متر است که در نسخه توربو با پاش سوخت درگاهی حداکثر توان آن به ۱۲۰ اسب بخار و حداکثر گشتاورش به ۱۸۵ نیوتون متر می رسد و در همین نقطه، رکورد خانواده EF با حجم ۱.۷ لیتر جابجا می شود. نسخه بعدی این خانواده از نوع ۱.۳  لیتری پایه گاز سوز توربو با پاشش درگاهی گاز و پاشش مستقیم بنزین GDi است که حداکثر توانش به ۱۲۷ اسب بخار و حداکثر گشتاور آن به ۲۰۰ نیوتون متر می رسد و در نهایت نوبت به پیشرانه ۱.۳ لیتری توربو GDi با حداکثر توان ۱۴۸ اسب بخار و حداکثر گشتاور ۲۴۰ نیوتون متر می رسد که عدد گشتاور آن حدود ۲۵ نیوتون متر بیش از نسخه توربو EF7 است.

چرا پیشرانه سه سیلندر ؟
الزام روز افزون به ارتقا سطح آلایندگی بزرگترین دغدغه در توسعه پیشرانه است. با الزام تولید خودرو های یورو۶ و در گام بعد یورو۷، ایران خودرو تصمیم به عرضه خاواده پیشرانه ای گرفت که با هزینه کمتر تحقیق و توسعه و تولید، امکان استمرار روند استاندارد های آلایندگی برای زمان بیشتری را فراهم کند و به همین دلیل پیشرانه های سه سیلندر انتخاب شدند. پیشرانه های ۳ سیلندر ممکن است برای تولید کاهش هزینه در مقایسه با نمونه های ۴ سیلندر را در پی داشته باشند اما نیاز به مهندسی فراتر برای تطبیق با پلتفرم خودرو و عملکرد دقیق را دارند. از طرف دیگر حجم کم این پیشرانه ها ضمن ارائه مصرف سوخت و آلایندگی کمتر امکان توسعه خودرو های هیبریدی را نیز فراهم می کند تا با تطبیق این پیشرانه و موتورهای الکتریکی به نسل جدید خودروها که هدف میان مدت صنعت خودرو کشور و بخصوص ایران خودرو است دست پیدا کنیم. گروه صنعتی ایران خودرو به تازگی با معرفی نمونه اولیه تارا برقی، شرایط مکمل در کنار پیشرانه ۳ سیلندر را فراهم کرده و به نظر می رسد، ابزار های لازم برای ساخت خودروهای هیبریدی با توانی حتی فراتر از ۲۰۰ اسب بخار در این شرایط فراهم شود و این امیدواری بوجود بیاید که محصولات ایران خودرو امکان عرضه در بازه های قدرتی متنوع برای بازه های قیمتی مختلف را بخصوص برای بازارهای صادراتی داشته باشند. پیشرانه سه سیلندر الزاما یک ضعف به حساب نمی آید. چراکه یکی از ابرخودرو های کنونی از برند کونیگ زگ با نام Gemera به پیشرانه ۲ لیتری سه سیلندری مجهز شده که در همراهی با ۳ موتور برقی توان تولید ۱۷۰۰ اسب بخار قدرت را دارد.

جایگاه پیشرانه های سه سیلندر در خودروهای روز :
صنعت خودرو ایران با استفاده از پیشرانه های سه سیلندر به نوعی هم تراز با تکنولوژی روز و حتی آینده نزدیک خودروسازان بزرگ جهام حرکت خواهد کرد. در حالی که عمده خودروسازان بیشتر روی معرفی و تبلیغ خودروهای الکتریکی تمرکز دارند، پیشرانه های سه سیلندر بنزینی در حال توسعه در خودروهای متنوع از برند های معتبر است. برای مثال شورولت در کراس اوور Trail Blazer و بیوک در مدل آنکور GX از پیشرانه ۱.۲ لیتری توربو ۳ سیلندر ۱۳۷ اسب بخاری استفاده کرده است و فورد اکواسپرت نیز از پیشرانه یک لیتری سه سیلندر توربو ۱۲۳ اسب بخاری استفاده می کند. میتسوبیشی میراژ به عنوان خودرویی اقتصادی به پیشرانه ۱.۲ لیتری سه سیلندر ۷۸ اسب بخاری مجهز شده که عددی مشابه نسخه یک لیتری خانواده پیشرانه های سه سیلندر ایران خودرو است. 

خودروسازان معتبر بزرگی در جهان هستند که مدت ها از پیشرانه های سه سیلندر در محصولاتشان استفاده  کرده اند که از آن جمله می توان به سری HR پیشرانه نیسان که توسط رنو نیز مورد استفاده قرار می گیرد اشاره کرد. نسخه تنفس طبیعی ۱.۲ لیتری این پیشرانه از سال ۲۰۱۰ تا کنون با تغییرات متعدد در خودرو های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و در جدیدترین نسخه حداکثر توان آن به حدود ۸۰ اسب بخار می رسد و در خودروهایی مانند نیسان کیکس، نیسان سرینا و داتسون گو مورد استفاده قرار می گیرد. نیسان به تازگی و عموما از این پیشرانه تنها در مدل های هیبریدی استفاده می کند.

پیشرانه های کم حجم جنرال موتورز از حدود ۹ سال قبل تا کنون با نام SGE شناخته می شود که ۴ حجم یک لیتری، ۱.۱ لیتری، ۱.۴ لیتری و ۱.۵ لیتری دارد و تنها نسخه ۳ سیلندر بین آن ها یک لیتری است و در محصولات Opel، بیوک، MG، شورولت و Roewe مورد استفاده قرار گرفته است. پیشرانه یک لیتری گروه جنرال موتورز که عمدتا در محصولات Opel مورد استفاده قرار گرفته دارای ۴ مدل مختلف بوده که توانی بین ۷۵ تا ۱۱۵ اسب بخار را تولید می کند که در قیاس با خانواده سه سیلندر های ایران خودرو در نسخه های مشابه، بازده ضعیف تری را نشان می دهد. خانواده پیشرانه سری PureTech گروه پژو سیتورئن نیز از دیگر خانواده های معروف پیشرانه های سه سیلندر است که در حجم های متنوعی روی محصولات برند های Opel، پژو، سیتروئن، DS و حتی تویوتا در مدل Aygo مورد استفاده قرار گرفته است. پیشرانه های این خانواده در دو حجم ۱ و ۱.۲ لیتری طراحی شده و بازه قدرتی ۶۷ تا ۱۳۴ اسب بخار را پوشش می دهد. پژو حتی در کراس اوور بزرگ مدل ۵۰۰۸ نیز از این پیشرانه استفاده کرده است.

خانواده پیشرانه های ۳ سیلندر ایران خودرو دستاوردی مدرن و همگام با تکنولوژی روز است که از نظر سطح تکنولوژی در سطح پیشرانه های توسعه یافته توسط برند های معتبر خودروسازی جهان قرار می گیرد. این خانواده پیشرانه با توجه به تنوع توان و طراحی، امکان استفاده در تمامی محصولات ایران خودرو را خواهد داشت و علاوه بر کاهش قابل توجه مصرف سوخت، به سادگی امکان پاس کردن استاندارد های روز آلایندگی را دارند. گروه پیشرانه های سه سیلندر ایران خودرو دستاوردی بی نظیر برای صنعت خودروسازی کشور  پی از چندین دهه فعالیت به حساب می آید.

عصرخودرو