کارکردهای اصلی روغن موتور و سایر روغن‌ها

روغن موتور نقشی بسیار مهم را در خودرو بازی می‌کند و کارایی نامناسب آن مشکلات و هزینه‌های بالایی را برای راننده به‌ همراه دارد.

نخستین کار روغن این است که قطعات فلزی داخل پیشرانه را روان کاری کرده و اصطکاک را کاهش می‌دهد تا به نرمی حرکت کنند.

دومین کار روغن این است که به پخش و توزیع متناسب گرما در موتور کمک کرده و مانع از این می‌شود تا قطعات در اثر حرارت زیاد ذوب شوند یا آسیب ببینند. آخرین کاری که روغن موتور انجام می‌دهد این است که و کثیفی و ذرات ریز را جمع کرده و آنها را در روغن فیلتر موتور قرار می‌دهد. کم کردن روغن ممکن است به خاطر نشتی آن باشد در این صورت بهتر است واشرها و درزبندی‌ها بررسی شوند یا ممکن است هنگامی که برای بار آخر روغن را عوض می‌کردید. فیلترروغن یا پیچ کارتر خوب بسته نشده باشد . اگر روغن سوخته باشد احتمالاً قطعات داخلی موتور نیاز به تعویض دارند یکی از آنها ممکن است رینگ پیستون و یا اویل پمپی باشد که ضعیف یا خراب شده است.

بدون تردید سیستم ترمز هر خودرو و وسیله نقلیه را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین قسمت‌های آن نام برد که وظیفه سنگین ایمنی سرنشینان را بر عهده دارد. انجام صحیح این وظیفه و عملکرد سیستم ترمز بستگی شدیدی به مایع ترمز (روغن ترمز) درون آن دارد.

روغن ترمز یا مایع ترمز، سیالی است که وظیفه انتقال فشار از پمپ ترمز به بوستر و لنت ترمز را بر عهده دارد. این مایع به خاطر خصلت عملکرد خود باید دارای حداقل تراکم پذیری باشد. به راحتی در آب حل می‌شود. رنگ را به سرعت از بین می‌برد و قابلیت جذب رطوبت دارد.

روغن ترمز که بر پایه گلیکول تولید می‌شود و از خاصیت تراکم ناپذیری و نقطه جوش بالایی برخوردار است و بتازگی با پایه سیلیکونی هم تولید شده است که البته با این که خواص آن نسبت به پایه گلیکول بهبود یافته است .

طبقه بندی روغن‌های ترمز توسط معیارهای تعیین شده از سوی دپارتمان حمل و نقل ایالات متحده انجام می‌گیرد. این طبقه بندی، روغن‌های ترمز را به دسته‌های DOT3، DOT4 و DOT5 تقسیم می‌کند. روغن ترمزهای DOT3 و DOT4، روغن‌های بر پایه‌ی گلیکول می‌باشد که توانایی جذب آب را دارد. روغن ترمز DOT5 یک روغن پایه‌ی سیلیکونی بوده و فاقد توانایی جذب آب است.

به توصیه کارشناسان و سازندگان خودرو در صورت زندگی و رفت و آمد خودروی شما در آب و هوایی مثل شهر تهران،روغن ترمز خودرو می‌بایست هر دو سال یک بار یا با طی هر ۴۰ تا ۵۰ هزار کیلومتر اقدام تعویض گردد و در صورت رفت و آمد زندگی در مناطق شرجی و مرطوب مانند شهرهای شمالی، ضروریست روغن ترمز خودرو هر سال یکبار و یا هر ۲۰تا ۲۵ هزار کیلومتر تعویض شود.

پایه بیش‌تر روغن‌های موتور که به آن‌ها، روغن‌های مینرال یا معدنی گفته می‌شود، نفت خام است که طی فرآیندهای پیچیده به محصول جهت مصرف نهایی در خودروها تبدیل می‌شود. البته روغن موتور در سال‌های گذشته به جز نوع مینرال، به دو نوع نیمه‌ سنتتیک و تمام‌ سنتتیک هم تقسیم می‌شود که در حقیقت انواعی از روغن مهندسی‌شده هستند. وظایفی که روغن‌های روان‌کار در پیشرانه خودرو بر عهده دارند، به طور خلاصه عبارتند از:

روان‌کاری:

به حداقل رساندن اصطکاک و ساییدگی میان قطعات در حین کارکرد

انتقال حرارت:

خارج ساختن حرارت ایجاد شده در موتور و خنک کردن قطعات متحرک

انتقال مواد:

انتقال ذرات ناشی از سایش قطعات و نیز ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و سوخت

آب‌بندی:

با تشکیل لایه‌ای از روغن میان پیستون و سیلندر در موتورهای درون‌سوز به منظور جلوگیری از فرار گازهای متراکم

ضربه‌گیری:

جذب بخشی از ارتعاشات و ضربات حین انجام اعمال مکانیکی روی قطعات

زمان مناسب جهت تعویض روغن خودرو

توصیه بیشتر سازندگان خودرو در خصوص زمان و کیلومتر تعویض روغن موتور در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر ۱۲۰۰۰ هزار کیلومتر (۷۵۰۰ مایل)، یا هر یک سال یک بار می‌باشد. با این حال وضعیت ذکر شده در خصوص کارکرد خودرو در حالت معمولی می‌باشد پس در شرایط سخت کارکرد…

توجه کنید که هنگام تعویض روغن موتور و فیلتر روغن، زمان تعویض روغن موتور به مسافت طی شده خودرو و مدت زمان ماندن روغن در داخل کارتر موتور بستگی دارد. چون تغییرات خواص روغن موتور هم بستگی به مقدار کارکرد موتور دارد و هم بستگی به مدت زمانی که روغن در موتور بوده است. موارد استثنایی مثلاً استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن را جلو می‌اندازد.

توصیه شرکتهای نفتی در مورد زمان تعویض روغن جهت محافظت بیشتر موتور خودرو ۳ تا ۶ ماه، بدون هیچ کارکردی و حداکثر کیلومتر ۴۸۰۰ (۳۰۰ مایل ) درهر شرایط کارکرد می‌باشد.

از روغن‌های موتور استاندارد خودرور خود استفاده کنید

بهتر است هر وقت که روغن موتور را عوض می‌کنید فیلتر روغن را هم تعویض کنید.

روغن موتور نباید از علامت‌های روی گیج (گژ) بالاتر و یا پایین‌تر باشد زیادی روغن موتور موجب افزایش مصرف بنزین شده و علاوه بر تشکیل لایه رسوب کربنی به شمع‌های موتور آسیب می‌زند.

در شرایط کارکرد سخت مثل طی مسافت‌های کوتاه، در جا کار کردن زیاد، ترافیک و یا حرکت در محیط‌های با گرد و غبار زیاد، شرایط آب و هوایی نامناسب (مناطق سرد سیر)، (مناطق گرم سیر)، روغن موتور را هر ۵۰۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید.

البته روغن بعضی خودروهای جدید را می‌توان تا ۱۲۰۰۰ کیلومتر تعویض نمود اما باید توجه داشته باشیم افزایش کیلومتر تعویض موجب افزایش صدمات ناشی از تجمع رسوبات به صورت لجن و کاهش کارایی و آلودگی بیشتر محیط زیست می‌گردد.

تسنیم