۵ نکته مهم هنگام خرید خودرو
برخلاف اکثر بازارهای جهان که در آن خودرو یک کالای مصرفی به‌حساب می‌آید و با بالا رفتن عمرش، قیمتش کاهش پیدا می‌کند، در بازار ما همیشه به خودرو به دید یک کالای ارزشمند نگاه شده و بعضاً از این وسیله برای سرمایه‌گذاری به جهت انتفاع و سودآوری استفاده می‌کنند.
این تفاوت دیدگاه در کنار عدم وجود قانونی مشخص برای قیمت‌گذاری درست خودروهای دست‌دوم، عوامل اصلی آشفتگی بازار خودرو هستند؛ و اما وقتی قانون مشخصی برای قیمت‌گذاری وجود نداشته باشد، بخش بزرگی از یک معامله به توافق طرفین برمی‌گردد. شاید در ظاهر این موضوع خیلی ساده به نظر بیاید اما در عمل موجب می‌شود تا هرکس که در این کار تجربه بیشتری دارد و اصطلاحاً راه و چاه را بهتر بلد است، از یک معامله سود بیشتری ببرد و طرف دیگر که شاید حتی برای نخستین بار است که یک خودرو دست‌دوم را معامله می‌کند متضرر شود. نکته اصلی این بحث اینجاست که این تخلفات ناشی از عدم وجود قانون، تنها به قیمت‌گذاری ختم نمی‌شوند. در برخی موارد افراد سودجو برای اینکه بتوانند از یک معامله چند بار سود ببرند، با در نظر داشتن چارچوب‌های قانونی و پیدا کردن راه درروها اقدام به کلاه‌برداری‌هایی می‌کنند که اگر طرف قابل با هوشیاری رفتار نکند و تنها بر پایه اعتماد جلو برود ممکن است متحمل ضرر و زیان سنگین مالی و بعضاً گرفتاری‌های قانونی شود که حل آن هزینه مالی و روانی بسیار بالایی را دربر خواهد داشت. برای این منظور به چند مورد از فاکتورهایی که برای خریدوفروش خودرو در بازار دست‌دوم باید به آن توجه داشته باشید اشاره می‌کنیم.
برگه سبز یا کارت ماشین؛ سند خودرو نیست!
برای پیدا کردن درک درست از تفاوت این دو، باید ابتدا قانون را درست بشناسیم. خودرویی که شما سوار می‌شوید دارای یک پلاک انتظامی است که توسط مراکز شماره‌گذاری زیر نظر پلیس راهور بر روی خودرو نصب می‌شود. سندیت این پلاک که به نام فرد ثبت می‌شود با برگه‌ای موسوم به برگه سبز خودرو اثبات می‌شود. پس بنابراین وقتی نیروی انتظامی (نیروهای کلانتری، راهور، آگاهی، امنیت) قصد کنترل یک خودرو را داشته باشند، آن را از روی پلاکی که در مرکز مورد تائید خودشان روی خودرو نصب شده شناسایی می‌کنند و شما برای احراز هویت خود باید کارت خودرو و برگه سبز را به آن‌ها ارائه دهید؛ ولی وقتی کار شما به هر دلیلی به قوه قضاییه ارجاع داده شود، سیستم قضایی برای اینکه شمارا به‌عنوان مالک خودرو بشناسد از شما تقاضای ارائه سند خودرو را خواهد کرد. مسئله‌ای که خیلی از خریداران خودرو در ایران از آن مطلع نیستند و یا آن را چندان جدی نمی‌گیرند. وقتی خودرو خریداری می‌کنید، پروسه تغییر مالکیت آن باید در ابتدا دریکی از مراکز تعویض پلاک و با فک کردن پلاک قبلی و نصب پلاک جدید به نام مالک جدید انجام شود و پس‌ازآن باید دریکی از مراکز ثبت، سند اصلی خودرو به نام فرد خریدار زده شود تا مالکیت خودرو ازنظر نیروی انتظامی و دستگاه قضایی به طور کامل از فرد فروشنده به فرد خریدار منتقل شود. درصورتی‌که هر یک از این دو فاکتور را به نحوی پشت گوش بی اندازید، در صورت بروز هرگونه مشکل احتمالی مثل کلاه‌برداری، تصادف، موارد منکراتی، عدم تطبیق شماره موتور و شاسی با سند و کارت و خیلی موارد دیگر، با مشکلاتی رو به رو خواهید شد که شاید تا قبل از آن اصلاً از وجودشان مطلع نبوده‌اید. پس توصیه می‌شود وقتی یک خودرو را خریداری می‌کنید در کوتاه‌ترین زمان ممکن برای شماره‌گذاری و تغییر نام در سند اصلی اقدام کنید.
کنترل صحت شماره‌ها
اصلی‌ترین وسیله شناسایی یک خودرو پلاک آن است که در بالا در خصوص آن صحبت شد ولی به‌جز پلاک؛ شاسی، موتور، گیربکس و خیلی از ادوات فنی خودرو هم دارای شماره هستند. وقتی خودرویی به سرقت می‌رود اگر فرد به‌سرعت طرح شکایت کند و شماره موتور و شاسی را در اختیار پلیس قرار دهد، سیستم انتظامی با استعلام از سازنده خودرو می‌تواند شماره درج‌شده روی هریک از ادوات فنی را دریافت و برای پیگیری آن اقدام کند. درنتیجه شماره‌های نصب شده روی موتور و شاسی از اهمیت بالایی برخوردارند. اگرچه که در مراکز تعویض پلاک درست قبل از صدور برگه سبز تمامی اعداد درج‌شده در کارت خودرو و برگه سبز با مندرجات حک شده روی بدنه موتور و شاسی خودرو تطبیق داده می‌شود اما لازم است خود فرد هم به‌عنوان خریدار در این مورد دقت داشته و این اعداد را کنترل دهد زیرا در صورت وقوع هرگونه مشکل در ثبت سند، طرفین معامله متضرر خواهند شد. در ضمن تا حد امکان سعی کنید از تعویض پلاک به‌صورت وکالتی پرهیز کنید چون در صورت عدم مطابقت اعداد موتور و سند، شما به‌عنوان فرد خاطی مورد بازخواست قانون قرار خواهید گرفت و برابر دستور قضایی برای انجام تحقیقات و سیر مراحل قانونی به‌منظور تشخیص عمدی یا سهوی بودن این اتفاق در اختیار اداره آگاهی قرار خواهید گرفت اما اگر مالک اولیه خودرو همراه شما باشد، وی به‌عنوان مالک شناخته‌شده و تمام این تبعات متوجه او خواهد شد.
پرداخت پول قبل، حین و بعد از معامله
زمانی که می‌خواهید خودرویی را به طور دست‌دوم خریداری کنید، عموماً مالک برای حصول اطمینان از اینکه شما واقعاً خریدار هستید و نمی‌خواهید وقتش را بگیرید، درخواست مبلغی به‌عنوان بیعانه می‌کند. برای پرداخت این مبلغ که استاندارد آن بر طبق عرف نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت خودرو است باید حتماً در ساعت اداری به یکی از دفاتر ثبت مراجعه و با عقد قرارداد خودرو موردنظر را قولنامه کنید. این قولنامه که در آن تمامی شرایط (اعم از مبلغ پرداختی، قیمت کلی، زمان پرداخت‌های بعدی، تحویل یا عدم تحویل خودرو به خریدار، کیلومتر دقیق، شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش، بازدید و اعلام صحت و سلامت خودرو ازنظر فنی و بدنه توسط کارشناس معتمد، حداکثر فرصت تعیین‌شده برای تغییر نام سند و شماره‌گذاری) قید شده است باید حتماً در دفتر ثبت و با حضور دو شاهد برای هر طرف معامله انجام گیرد تا در صورت وجود هرگونه مشکل ازنظر قضایی واجد شرایط رسیدگی باشد. در غیر این صورت اگر قولنامه به طور دستی و با رضایت طرفین و بدون حضور در دفتر ثبت منعقد شود، در صورت وجود مشکل به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان به آن استناد کرد. پس توصیه می‌شود اگر مبلغ نهایی خودرو بالا است و یا شما نمی‌خواهید فرصت خرید آن را از دست دهید، به یک دفتر ثبت مراجعه و به طور کاملاً رسمی قولنامه بنویسید.
پرهیز از رفاقت در معامله
قوانین حقوقی در مورد نقل‌وانتقال به طوری تنظیم شده‌اند که در آنجایی برای رفاقت تعریف نشده است. وقتی می‌خواهید معامله کنید، شما و طرف مقابلتان دو طرف یک قرارداد هستید، حال ممکن است در دنیای بیرون از این قرارداد باهم برادر، دوست یا دشمن باشید. نمونه‌های زیادی وجود دارد که در معامله‌های کاملاً دوستانه، یکی از طرفین از انجام هریک از مفاد قرارداد سر باز زده و با ایجاد جو دوستانه و رفاقت مسیر معامله را به سمت یک کلاه‌برداری منحرف کرده است. راه درست برای جلوگیری از وقوع چنین اتفاقی این است که حتی اگر با برادر یا دوست صمیمی خود معامله می‌کنید هیچ‌گاه از چارچوب قانون خارج نشده و هیچ یک از ریزه‌کاری‌ها را فراموش نکنید چون در صورت اختلاف، در قانون هیچ ماده یا تبصره‌ای برای رفاقت تعریف‌نشده است!
حتماً قبل از خرید به کارشناس مراجعه کنید
عدم وجود معیار مشخص در قیمت‌گذاری خودرو مسئله‌ای است که در بالا هم به نقص در آن اشاره شد. به عنوان مثال یک خودرو سمند مدل ۹۴ با کارکرد ۵۰ هزار کیلومتر و باوجود چند لکه رنگ و صافکاری ممکن است ازنظر شما ۳۰ میلیون و ازنظر فروشنده ۱۰۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد. اینجاست که عدم وجود معیار قانونی مشخص در قیمت‌گذاری خود را نشان می‌دهد. در این حالت بهترین روش این است که به همراه خودرو موردنظر به یک کارشناس معتمد مراجعه و درخواست کنید تا از خودرو بازدید کنید. وی پس از بررسی، یک عدد مشخص را به شما اعلام می‌کند که بر اساس معیارهای عرفی تعریف شده است. اگر مبلغ موردنظر موردقبول شما و فروشنده بود، به سراغ بقیه داستان معامله بروید و اگر بر سر این قیمت اختلاف داشتید قطعاً معامله نکنید چون دیدگاه قانون رسیدگی به شکایات مادهای نسبت به مفهوم گران فروشی یا ارزان فروشی خودرو دست دوم با دیدگاه خریدار و فروشنده متفاوت است، بنابراین اگر پس از معامله متوجه شوید که خودروتان را بیش از قیمت واقعی‌اش خریداری کرده‌اید دیگر راه برای طرح شکایت و احقاق حق هموار نخواهد بود و برای اثبات این ساله باید وقت و انرژی زیادی را صرف کنید که هزینه آن ممکن از مبلغی که در معامله ضرر کرده‌اید هم فراتر برود.
عصر خودرو
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد