کاهش تولید خودروسازان در فروردین ۱۴۰۱

پژوهشکده پولی و بانکی کشور در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که شاخص تولید صنعتی شرکت‌های بورسی در اولین ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶.۵ درصد کاهش داشته است که مقایسه این رشد منفی با متوسط رشد این شاخص در نیمه دوم سال گشته گذشته (منفی۰٫۶درصد) نشان از کاهش قابل توجه رشد تولید در فروردین ماه دارد.

کاهش فروش کمتر از کاهش تولید صنعتی

البته، شاخص موجودی انبار در این ماه افزایش داشته است که منعکس کننده این نکته است که کاهش فروش محصولات صنعتی کمتر از کاهش تولیدات آن بوده است.

بررسی جزئیات این شاخص نشان می‌دهد که صنعت محصولات شیمیایی در ماه‌های اخیر رشد تولید منفی و افزایش در موجودی انبار را داشته است که نشان از محدودیت تقاضا برای این صنعت دارد. اما صنعت فلزات اساسی در فروردین ماه برخلاف ماه‌های گذشته هم شاخص تولید مثبت داشته و هم موجودی انبار در این صنعت بعد از چند ماه در این دوره کاهش را نشان می‌دهد.

صنعت خودروسازی نیز که در فروردین کاهش تولید قابل توجهی داشته است، کاهش در موجودی انبار را نشان‌ می‌دهد. به عبارت دیگر رشد فروش در این صنعت در فروردین نسبت به سال گذشته کاهش داشته ولی این کاهش کمتر از کاهش تولید بوده است.

صنعت دارویی در فروردین ماه علیرغم مثبت شدن رشد تولید این صنعت اما کماکان موجودی انبار در این صنعت در حال کاهش است.

بنابراین، تداوم رشد منفی تولید در صنعت محصولات شیمیایی و کاهش قابل توجه ۲۶٫۶ درصدی شاخص تولید صنعت خودروسازی و قطعات در این ماه (نسبت به مدت مشابه سال گذشته) از مهمترین عوامل تشدیدکننده رشد منفی شاخص تولید صنعتی در این دوره بوده است.

علاوه براین، رشد مثبت حدود ۱۰ درصدی در صنعت فلزات اساسی و رشد مثبت شاخص تولید صنایع محصولات دارویی، لاستیک و پلاستیک و ماشین‌آلات و تجهیزات بر روی شاخص تولید صنعتی اثر مثبت داشتند.

بررسی تولید شرکت‌های صادراتی و وارداتی

طبق این گزارش، بررسی وضعیت تولید شرکت‌ها با محدودیت مالی بالا و پایین نیز بیانگر این است که در آذر ماه رشد شاخص تولید در بین شرکت‌های با محدودیت مالی شدید در زمستان سال گذشته و فروردین امسال مجددا بیشتر بوده است.

به عبارت دیگر، در ماه‌های اخیر محدودیت تامین مالی نمی‌تواند عامل افت تولید یا عدم افزایش در صنایع باشد. از سوی دیگر، کماکان رشد تولید صنایع صادرات محور کمتر گزارش شده است. در فروردین امسال در حالیکه رشد شرکت‌های کمتر وابسته به وارداتدر همان محدوده منفی ۳ تا منفی ۴ باقی ماند اما رشد تولید شرکت‌های واردات محور کاهش قابل توجی داشت و به منفی ۷٫۷ درصدی رسید.

بررسی وضعیت رشد تولید کالاهای مصرفی حاکی از آن است که در یک سال اخیر همواره مثبت بوده، در اسفندماه سال گذشته به محدوده صفر رسید و در فروردین کاهش منفی ۲۲٫۷ درصدی (نسبت به سال گذشته) رسیده است.

رشد تولید کالاهای واسطه‌ای در فروردین ۱۴۰۱ بعد از۱۰ ماه به رشد مثبت ۴ درصد رسید و رشد کالاهای سرمایه‌ای در ماه‌های اخیر نوسانات قابل توجهی داشته اما در فروردین امسال رشد تولید این محصولات منفی شده است.

اوضاع سودآوری شرکت‌های صنعتی

بررسی وضعیت سودآوری شرکت‌های صنعتی نشان می‌دهد که در بین صنایع مهم مانند سنوات اخیر شرکت‌های خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند؛ به صورتی که تنها صنعتی هست که جمع سود خالص شرکت‌های آن منفی می‌شود.

البته در ۹ ماه ۱۴۰۰ تعداد شرکت‌های زیانده در این صنعت کمتر از سال قبل شده اما زیان تولید شده در این صنعت در ۹ ماهه ۱۴۰۰ تقریبا برابر با ۹ ماهه ۱۳۹۹ است که نشانه‌های ناامید کنندهای از وضعیت سودآوری این صنعت است.

از بین صنایع، صنعت فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی به ترتیب با ۹۷ و ۶۶ درصد رشد سود اسمی ۹ ماهه نسبت به سال قبل بیشترین رشد در سودآوری در بین صنایع را داشتند. از طرف دیگر تولیدکننده‌های محصولات ضروری و مصرفی مانند صنایع دارویی و غذایی رشد سود اسمی کمتر از رشد تورم داشته‌اند.

به‌گونه‌ای که رشد سودآوری صنعت محصولات غذایی در شش ماهه و نه ماهه ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال حدود صفر درصد بوده است و این نرخ رشدها برای صنعت دارویی نیز به ترتیب ۲۲ درصد و ۳۰ درصد بوده است. به عبارت دیگر ارزش حقیقی سودآوری این صنایع کاهش داشته است.

علاوه بر این، تعداد شرکت‌های زیانده در این صنایع نیز در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته است. کاهش ارزش حقیقی سود این صنایع و افزایش تعداد شرکت‌های زیانده می‌تواند ریشه در قیمت‌گذاری دستوری این صنایع داشته باشد که حاشیه سود این صنایع را تحت تاثیر منفی قرار داده است.

همچنین، تعداد شرکت‌های زیانده در صنعت غذایی و دارویی در ۹ ماهه به ترتیب ۳ و ۴ شرکت بیشتر از سال گذشته است که نشان دهنده وضعیت نامناسب سودآوری در این صنایع است.