نقش بنزین در آلودگی هوای کلان‌ شهرها

روز گذشته باز هم هوای تهران و دیگر کلان‌شهرها در وضعیت نارنجی قرار گرفت. به این ترتیب، شهروندان باز هم باید دست به دعا شوند تا بلکه باد یا بارانی، سیاهی کلان‌شهرها را پاک کند. اما در باب علل آلودگی هوا مشخص است که خودرو سهم اصلی را در این زمینه دارد؛ به‌خصوص خودروهای فرسوده‌ای که با مصرف زیاد بنزین مواجه هستند.

در حال حاضر بیش از ۳میلیون دستگاه خودروی کشور در مرز فرسودگی قرار دارند و میزان مصرف بنزین کشور نیز به بیش از ۱۱۰میلیون لیتر در روز رسیده و از میزان متوسط تولید پیشی گرفته است. طبق آخرین آمار در سال ۱۴۰۰، میانگین عمر ناوگان وسایل نقلیه عمومی باری کشور بیش از ۱۹سال بود، این در شرایطی است که بیش از ۴۰درصد وانت‌ها، ۹۰درصد مینی‌بوس‌ها، ۳۰درصد کامیون‌ها، ۱۵درصد سواری‌ها، ۶۰درصد تاکسی‌ها و بیش از  ۸۰‌درصد اتوبوس‌ها از مرز سن فرسودگی گذشته‌اند. بنابراین مصرف بالای بنزین به‌واسطه فرسوده‌ها معضلی است که حالا شهروندان کلان‌شهرها را گرفتار خود کرده است؛ موضوعی که مدیرعامل شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری صداوسیما آن را تایید کرده و یکی از عوامل موثر بر آلایندگی خودروها را مصرف بی‌رویه بنزینی می‌داند که بی‌کیفیت و خارج از استاندارد عرضه می‌شود.

سعید تاجیک با تاکید براینکه سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط‌زیست استاندارد‌‌‌هایی را  برای تولیدکنندگان خودرو و موتورسیکلت در نظر گرفته‌اند می‌افزاید: هم‌اکنون استاندارد تولید خودرو، استاندارد یورو۵ و استاندارد تولید موتورسیکلت، یورو۴ است که با توجه به فشار دستگاه‌‌‌های متولی بر استاندارد خودرو‌‌‌ها در مرحله تولید، خودرو براساس این استاندارد‌‌‌ها تولید می‌شود، اما بعد از تولید، چالش‌‌‌هایی در پیش‌رو داریم. وی سوخت بی‌کیفیت را یکی از چالش‌های اصلی عنوان می‌کند و می‌گوید: در برخی از پمپ‌بنزین‌‌‌ها سوخت حتی با استاندارد یورو۴ هم عرضه نمی‌شود. تاجیک تاکید دارد که خودروساز را موظف می‌‌‌کنیم با هزینه بالا، استاندارد خودرو‌‌‌ها را ارتقا دهد که هزینه آن، هم به مصرف‌کننده و هم تولیدکننده، تحمیل می‌شود، اما در نهایت با سوختی که توزیع می‌شود خودرو و ناوگان حمل‌ونقل به سطح استاندارد یورو۵ هم نمی‌‌‌رسد.

تاجیک اضافه کرد: به جای اینکه کنترل‌‌‌ها را در مرحله مصرف افزایش دهیم، قانون هوای پاک، معافیت چهارساله را برای خودرو‌‌‌ها در نظر گرفته، این در حالی است که در کشور‌‌‌های توسعه‌یافته این معافیت دوساله است. وی می‌گوید: در حوزه کنترل آلاینده‌‌‌های خودرو، قطعه کاتالیست که جاذب آلاینده‌هاست (این قطعه، هیدروکربن‌‌‌های نسوخته، مونوکسید کربن، دی‌اکسید کربن و اکسید‌‌‌های نیتروژن را جذب می‌کند) باید در طول مصرف، توسط مصرف‌کننده تعویض و توسط مراکز معاینه فنی، کنترل شود.

دنیای اقتصاد