فروش خودروهای وارداتی بدون گزارش تحویل؛ خریداران در بلاتکلیفی کامل
از ابتدای سال جاری، وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) تاکنون سه مرحله فروش خودروهای وارداتی را برگزار کرده است. فروشهایی که قرار بود با هدف ایجاد شفافیت، افزایش رقابت و کاهش التهاب بازار خودرو انجام شود، اما در عمل برای بسیاری از خریداران به تجربهای فرسایشی و مبهم تبدیل شده است. دلیل اصلی این نارضایتی، نبود آمار شفاف از میزان تحویل خودروها و عملکرد شرکتهای واردکننده است.
سه مرحله فروش؛ اما تحویلها کجاست؟
بر اساس اطلاعات منتشرشده، روند فروش خودروهای وارداتی در سال جاری به این شکل بوده است:
- مرحله اول – تیرماه
- عرضه حدود ۱۲ هزار دستگاه خودروی وارداتی
- مرحله دوم – مهرماه
- ادامه فروش خودروها در سامانه یکپارچه
- مرحله سوم – آذرماه
- عرضه حدود ۴ هزار دستگاه خودروی وارداتی
با وجود این اعداد، مسئله اصلی اینجاست که هیچ گزارش رسمی و دقیقی از تعداد خودروهای تحویلشده به خریداران منتشر نشده است. فاصله زمانی میان ثبتنام و تحویل، در برخی موارد به چندین ماه و حتی نزدیک به یک سال رسیده و این موضوع، اعتماد خریداران را بهشدت تحت تأثیر قرار داده است.
وزارت صمت؛ ناظر بازار یا فروشنده خودرو؟
طبق قانون، وزارت صمت باید در جایگاه سیاستگذار و ناظر بازار خودرو قرار داشته باشد. اما در عمل، با راهاندازی و مدیریت سامانههای فروش خودروهای وارداتی، این وزارتخانه به بازیگر اصلی فرآیند فروش تبدیل شده است.
مسئله اینجاست که:
- سامانه فروش زیر نظر وزارت صمت فعال است
- مجوز واردات نیز توسط همین وزارتخانه صادر میشود
- اما هیچ گزارش شفافی از وضعیت تحویل، تعهدات معوق یا عملکرد شرکتها ارائه نمیشود
در چنین شرایطی، برای خریدار مشخص نیست در صورت تأخیر یا بدعهدی، باید پاسخ را از وزارت صمت بخواهد یا از شرکت واردکننده.
مجوز واردات؛ معیارها شفاف نیست
یکی از ابهامهای مهم در بازار خودروهای وارداتی، نحوه صدور مجوز واردات برای شرکتهاست. هنوز بهطور شفاف اعلام نشده که وزارت صمت بر چه اساسی به شرکتها اجازه واردات میدهد.
پرسشهای اساسی در این زمینه عبارتاند از:
- آیا توان مالی شرکت بررسی میشود؟
- آیا سابقه فعالیت در حوزه خودرو ملاک است؟
- آیا شرکتها باید شبکه خدمات پس از فروش فعال داشته باشند؟
- یا توان لجستیکی و پایبندی به زمان تحویل معیار صدور مجوز است؟
عملکرد برخی شرکتها نشان میدهد که دستکم بخشی از این معیارها یا بهدرستی ارزیابی نشده یا پس از صدور مجوز، نظارت مؤثری بر اجرای تعهدات وجود ندارد.
شرکتهای بدعهد؛ خریداران بیپاسخ
طبق وعدههای اولیه، قرار بود خودروهای وارداتی در بازههای زمانی مشخص تحویل مشتریان شود. اما گزارشهای میدانی نشان میدهد:
- تأخیر در تحویل برخی خودروها به چندین ماه رسیده است
- در بعضی موارد، خریداران نزدیک به یک سال در انتظار ماندهاند
- پاسخ روشنی از سوی شرکتها یا نهاد ناظر به مشتریان داده نمیشود
در عین حال، تاکنون:
- فهرستی از شرکتهای خوشتعهد و بدتعهد منتشر نشده
- آماری از تعداد خودروهای تحویلشده در هر مرحله ارائه نشده
این سکوت اطلاعاتی، سردرگمی و نارضایتی خریداران را تشدید کرده است.
سکوت معاونت خودرویی و تداوم ابهام
انتظار میرفت معاونت خودرویی وزارت صمت با شفافسازی روند تحویل و نحوه نظارت بر شرکتها، به این ابهامها پاسخ دهد. اما تا این لحظه، موضع رسمی و روشنی از سوی این معاونت اعلام نشده است.
از نگاه کارشناسان بازار خودرو، این سکوت میتواند نشانهای از:
- نبود برنامه منسجم برای مدیریت واردات
- ضعف در نظارت بر اجرای تعهدات
- یا ناهماهنگی میان نهادهای مسئول
باشد.
پرسشهایی که همچنان بیپاسخ ماندهاند
اگر واردات خودرو قرار است ابزاری برای تنظیم بازار باشد، وزارت صمت ناگزیر است به چند سؤال کلیدی پاسخ دهد:
- مجوز واردات خودرو بر اساس چه شاخصهای مشخصی صادر میشود؟
- کدام نهاد، مسئول مستقیم نظارت بر تعهدات شرکتهاست؟
- چه ضمانت اجرایی مشخصی برای برخورد با شرکتهای بدعهد وجود دارد؟
جمعبندی
تا زمانی که آمار دقیق تحویل خودروها، وضعیت تعهدات شرکتها و نحوه نظارت وزارت صمت بهصورت شفاف اعلام نشود، برگزاری مراحل جدید فروش خودروهای وارداتی نهتنها کمکی به آرامش بازار نخواهد کرد، بلکه میتواند به افزایش نارضایتی عمومی و تضعیف اعتماد خریداران منجر شود.
اعتمادی که بازسازی آن، بهمراتب دشوارتر از فروش چند هزار دستگاه خودرو است و بدون شفافیت، بهسادگی از دست خواهد رفت.
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد