اختلاف بانک مرکزی در پرداخت تسهیلات ارزی قطعه‌سازان

پرداخت تسهیلات ارزی به قطعه‌سازان به دیوار اختلاف با بانک مرکزی برخورد کرده است. آنچه مشخص است بانک مرکزی با دلایلی مانند جلوگیری از تضعیف پایه پولی و تورم زا بودن تسهیلات ارزی، پرداخت آن را مشروط کرده است، حال آنکه قطعه‌سازان زیر بار شروط ذکر شده نمی‌روند. براساس مصوبه ستاد اقتصاد مقاومتی و هیات دولت قرار شد، بسته تسهیلاتی به ارزش ۱۱ هزار میلیارد تومان در اختیار خودروسازان قرار بگیرد. به این ترتیب گروه‌های خودروساز باید ۴ هزار میلیارد تومان از این بسته تسهیلاتی را که در واقع بخش ریالی آن است بدون کم و کاست در اختیار قطعه‌سازان قرار می‌دادند و باقیمانده این تسهیلات در قالب ۸۴۴ میلیون یورو هم به زنجیره خودروسازی کشور اختصاص می‌یافت که بخشی از آن هم متعلق به قطعه‌سازان بود.

حال چندی است که اختلافاتی بین زنجیره خودروسازی و بانک مرکزی در خصوص چگونگی پرداخت تسهیلات ارزی روی داده است؛ به صورتی که بانک مرکزی در شروط اولیه خود تاکید کرده که درپی تخصیص تسهیلات ۴ هزار میلیارد تومانی به قطعه‌سازان، پرداخت ۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات دیگر به صورت یورویی با بازپرداخت ۹ ماهه و به قیمت روز انجام خواهد گرفت. ولی شرط دوم بانک مرکزی آن است که با ورود هر محموله، پرداخت ارزی انجام خواهد گرفت حال آنکه زنجیره خودروسازی خواهان دریافت تمامی تسهیلات آن هم به طور یک جا است. در این راستا پیشنهاد دیگر هم روی میز بانک مرکزی قرار دارد؛ به صورتی که فعالان خودروساز به بانک مرکزی پیشنهاد داده‌اند، چنانچه این بانک با شرایط آنها برای بازپرداخت تسهیلات موافق نیست، به جای پرداخت تسهیلات به طور ارزی، معادل ریالی آن را تا سقف ۱۱ هزار میلیارد تومان پرداخت کنند. به‌عبارت دیگر بانک مرکزی ۷ هزار میلیارد تومان دیگر در قالب تسهیلات ریالی در اختیار زنجیره خودروسازی کشور قرار دهد. این شروط هرچند با مخالفت بخش اعظم قطعه‌سازان همراه شده است، ولی بانک مرکزی پرداخت آن را بدون هیچ قید و شرطی منجر به ایجاد رانت می‌داند.

کارشناسان این بانک عقیده دارند پرداخت تسهیلات ارزی با نرخ ثابت و دریافت آن در آینده تنها منجر به ایجاد رانت خواهد شد و این مساله با سیاست‌ها و برنامه ریزی ارزی بانک مرکزی همخوانی ندارد. ولی روز پیش دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو هم تاکید کرده که یکی از شروط بانک مرکزی مبنی‌بر پرداخت ۷ هزار میلیارد تومان تسهیلات دیگر به طور یورویی با بازپرداخت ۹ ماهه و به قیمت روز، برای این انجمن قابل قبول نیست. مازیار بیگلو با اشاره به پرداخت ۸۵ درصد تسهیلات چهار هزار میلیارد تومانی از طرف بانک مرکزی ادامه داده که بحث اصلی، ۷ هزار میلیارد تومان باقی مانده است که طبق اعلام بانک مرکزی، معادل آن قرار است در قالب ۸۴۴ میلیون یورو پرداخت شود. اکنون بانک مرکزی اعلام کرده که این مبلغ به طور یورو به قطعه‌سازان داده می‌شود ولی بازپرداخت آن باید ۹ ماهه و به قیمت روز باشد.

وی تاکید کرده است که چگونه می‌توانیم اجازه دهیم خودروساز و قطعه‌ساز، ۹ ماه از ارزی استفاده کنند که زمان بازپرداخت مبلغ آن مشخص نیست. اگر اکنون نرخ یورو ۱۰ هزار تومان باشد، ممکن است در زمان بازپرداخت نرخ آن به ۲۰ هزار تومان برسد؛ لذا پیشنهاد ما این است که این مبلغ همانند چهار هزار میلیارد تومان اولیه به‌صورت ریالی در اختیار قطعه‌سازان و خودروسازان قرار گیرد. ولی جدای از پرداخت تسهیلات یاد شده که تا حدودی توانسته روند تولید قطعه و خودرو در کشور را بهبود ببخشد این مقام مسوول در انجمن قطعه‌سازان با اشاره به اینکه هم اکنون حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار دستگاه خودروی ناقص در گروه خودروسازی سایپا وجود دارد که بیشترین سهم آن هم به پراید و تیبا اختصاص دارد، اظهار کرده که دلایل گوناگونی برای توقف این ۲۰ و چند هزار خودروی مانده در کف کارخانه‌ها وجود دارد؛ ولی مهم‌ترین دلیل آن مربوط به کمبود قطعات الکترونیکی و قطعات با تکنولوژی بالا مانند ایربگ است. علاوه‌بر این قطعه‌سازان در واردات و تأمین مواد اولیه داخلی هم دچار مشکلات بسیاری هستند.

وی افزود: تسهیلات پرداخت شده مقداری دست تامین‌کنندگان و خودروسازان را باز کرد تا بتوانند قطعات با منشأ خارجی را به تولید داخل برسانند. پرداخت این تسهیلات موجب شد که نقدینگی به دست قطعه‌سازان و خودروسازان برسد و بتوانند قطعات را تأمین کنند. البته قطعه‌سازان منتظر بخش دوم نقدینگی هم هستند. خودروسازان بزرگ هم اعلام کرده‌اند که در ایام عید فعال بوده و با تکمیل قطعات، آن حجم از خودروهای متوقف شده را تکمیل کرده و تحویل خواهند داد. دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو همچنین ادامه داده که با توجه به اینکه پس از گذشت چند ماه از شروع تحریم‌ها، قطعه‌سازان راهکارها و کانال‌های خود را برای دور زدن تحریم‌ها در دست دارند، با رسیدن این نقدینگی می‌توانند مسائلی مانند دپوی خودروهای ناقص در کف کارخانه را جبران کنند. همین میزان نقدینگی رسیده به دست آنها موجب شده تیراژ بالا رفته و تولید افزایش یابد. بیگلو ولی در بخش دیگری از اظهارات خود یکی از اموری که سال آینده پیگیری آن را از طرف زنجیره خودروسازی کشور واجب می‌داند، آزادسازی واردات بدون انتقال ارز است. دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در این زمینه تاکید کرده که قبلاً این نوع از واردات آزاد بود و ما از صرافی‌ها برای آن استفاده می‌کردیم، ولی از ابتدای امسال بانک مرکزی جلوی آن را گرفت. وی ادامه داده که واردات بدون انتقال ارز ابزاری در دست قطعه‌سازان و خودروسازان بود برای آنکه تحریم‌ها را دور بزنند؛ ولی اکنون این ابزار از آنها گرفته شده است؛ لذا لازم است دوباره به ما برگردانده شود تا مانند سال ۱۳۹۱ بازیابی تولید خودرو داشته باشیم و تیراژ تولید را بالا ببریم.

دنیای اقتصاد