اولین خودروی پنج ستاره داخلی ظهور کرد

آخرین گزارش کیفی مربوط به خودروهای داخلی در سال ۹۷، یک سورپرایز همراه خود داشت و آن، ظهور نخستین خودرو پنج ستاره در خودروسازی ایران بود. وزارت صنعت، معدن و تجارت دیروز گزارش کیفی خودروهای داخلی در اسفند ۹۷ را منتشر کرد و طبق آن معلوم شد پژو ۲۰۰۸ توانسته پنج ستاره کیفی را ازآن خود کند. این برای نخستین بار است که یک خودرو داخلی می‌تواند تمام ستاره‌های کیفی را به دست بیاورد.

بنابر گزارش منتشره که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران تهیه کرده، بیشتر خودروهای داخلی در اسفند ۹۷ و نسبت به بهمن همین سال، سطح کیفی خود را حفظ کرده و دچار افت و خیز خاصی نشده‌اند. ثبات کیفی نسبی خودروهای داخلی در وضعیتی است که تحریم‌های ایالات متحده آمریکا موجب مختل شدن روند تأمین قطعات از منابع اصلی شده و کارشناسان عقیده دارند این موضوع بالاخره تأثیر منفی خود را روی کیفیت خودروها خواهد گذاشت. در واقع با ادامه روند تحریم‌ها، بیم آن می‌رود که کیفیت قطعات (به خاطر تأمین از منابع فرعی) افت کرده و در نتیجه سطح کیفی خودروهای تولید داخل پایین بیاید. این اتفاق در دوران قبلی تحریم که به سختی حالا نبود، رخ داد و حالا باید منتظر ماند و دید آیا کاهش کیفی احتمالی در گزارش‌های آتی شرکت بازرسی اثبات و منعکس خواهد شد؟ البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که به خاطر کاهش تیراژ، عملاً مشغله خودروسازان کم شده و پس آنها وقت و تمرکز بیشتری برای کاستن عیوب محصولات خود در پروسه تولید و مونتاژ دارند. به‌عبارت بهتر، اگرچه ممکن است کیفیت کلی خودروها از ناحیه قطعات کاهش پیدا کند، با این حال گروه‌های خودروساز می‌توانند با توجه به زمان و تمرکز بیشتری که به‌واسطه کاهش تولید نصیب‌شان شده، حداقل عیوب مربوط به مونتاژ محصولات را کمتر کنند. هم اکنون بعضی مشکلات کیفی خودروهای داخلی مثل صداهای غیرعادی، نفوذ آب و رگلاژ نبودن درها، به ضعف در پروسه مونتاژ مربوط می‌شود که فارغ از بحث قطعات، امکان کمرنگ کردن آنها به‌واسطه وقت و تمرکز بیشتر وجود دارد.

نکته دیگری که در ماجرای ثبات نسبی کیفیت خودروهای داخلی وجود دارد، نقش قطعات ذخیره شده در این ماجرا است. بعد از آنکه ایالات متحده آمریکا در اردیبهشت سال پیش از توافق هسته‌ای و برجام خارج شد، خودروسازان و قطعه‌سازان سه ماه فرصت داشتند قطعات و مواد اولیه موردنیاز خود را از منابع خارجی اصلی تأمین کنند. بنابر اعلام آمریکایی‌ها، صنعت خودرو در نیمه مرداد تحریم می‌شد و بنابراین خودروسازان و قطعه‌سازان تا جایی که توانستند، قطعات و مواد اولیه وارد و ذخیره کردند تا تولید نخوابد. این ذخایر قطعه‌ای علاوه‌بر اینکه اجازه نداد تولید متوقف شود، کیفیت خودروها را هم تضمین کرد، چه آنکه بنابر گزارش‌های منتشره، سطح کیفی خودروهای داخلی افت نکرده و حتی پای خودرویی پنج ستاره هم به میدان باز شده است. حال این نگرانی وجود دارد که با اتمام ذخایر قطعه‌ای، چه سرنوشتی در انتظار تولید و کیفیت خودروها خواهد بود و آیا قطعات تامینی از منابع فرعی، می‌توانند به اندازه لازم و کافی جوابگو باشند.

ولی در روشی که شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران برای ارزیابی کیفی خودروها لحاظ می‌کند، هر خودرو بسته به امتیازات کسب شده، بین یک تا پنج ستاره کیفی دریافت کرده و در دسته قیمتی خود جای گرفته است. این در وضعیتی است که بالاخره یک خودرو داخلی توانسته برای نخستین بار پنج ستاره کامل کیفی را به‌دست بیاورد.

در گزارش منتشره، اخذ یک ستاره، نشان‌دهنده حداقل کیفیت یک خودرو بوده و هرچه تعداد ستاره‌ها بالاتر باشد، به معنای آن است که آن خودرو از سطح کیفی بهتری برخوردار است. در گزارش کیفی اسفند ولی طبق روال ماه‌های اخیر، خودروهای تولید داخل در پنج گروه قیمتی دسته بندی شده و بین یک تا پنج ستاره کیفی به‌دست آورده‌اند. تا پیش از انفجار قیمت‌ها در بازار خودرو، محصولات تحت ارزیابی در دسته‌های قیمتی زیر ۲۵ میلیون تومان تا بالای ۱۰۰ میلیون تومان قرار می‌گرفتند که حالا دیگر این گروه‌بندی اعتبار خود را از دست داده است. در بین ۴۷ خودرویی که در طول آخرین ماه زمستان ۹۷ مورد ارزیابی کیفی قرار گرفته‌اند، ۱۵ خودرو چهار ستاره کیفی را از آن خود کرده‌اند و این یعنی، نزدیک به ۳۲ درصد از خودروهای یاد شده توانسته‌اند به کیفیت نسبتاً ایده‌آل دست پیدا کرده و با فاکتور گرفتن از ۲۰۰۸ پنج ستاره، برترین محصولات خودروسازی کشور در اسفند باشند.

طبق گزارش منتشره، ۱۶ خودرو داخلی هم موفق به اخذ سه ستاره کیفی شده‌اند تا در مجموع نزدیک به ۳۵ درصد از خودروهای ارزیابی شده در اسفند، سه ستاره لقب گرفته و کیفیتی متوسط را ازآن خود کنند. از آن طرف، اما ۱۵ خودرو هم توانسته‌اند تنها دو ستاره کیفی را در ارزیابی اسفندماه سال جاری به دست بیاورند؛ پس نزدیک به ۳۲ درصد از خودروهای تولید داخل هم در طول اسفند امسال دوستاره بوده‌اند.

ظهور نخستین پنج ستاره

نگاهی بیندازیم به جزئیات کیفیت خودروهای داخلی در سومین ماه زمستان، تا معلوم شود سطح کیفی آنها از چه وضعیتی برخوردار بوده است. در گزارش منتشره، بازهم خودروهای به اصطلاح گران‌قیمت، بیشترین ستاره‌ها را نصیب خود کرده‌اند، اگرچه البته استثناهایی هم در این خصوص به‌چشم می‌آید. در واقع در چند مورد، خودروهای داخلی و مونتاژی با وجود قیمت بالایی که دارند، حداقل کیفیت را به خود اختصاص داده‌اند. هرچه هست، در شرکت خودروهای سطح قیمتی یک، با دو عضو تقریباً مونتاژی یعنی مزدا ۳ گروه بهمن موتور و سوزوکی گرندویتارای ایران خودرو خراسان مواجه می‌شویم که هر دو آنها موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند.

این خودروها در گزارش قبلی هم همین تعداد ستاره را کسب کرده بودند؛ پس تغییر کیفیت خاصی در آنها در طول سومین ماه زمستان امسال و نسبت به بهمن رخ نداده است. این دو محصول هم اکنون گران‌ترین خودروهای تولید و مونتاژ داخل به‌شمار می‌روند و همچنین از داخلی‌سازی پایینی برخوردار هستند. در گزارش‌های قبلی هرچند نام پژو ۲۰۰۸ هم در دسته قیمتی یک قرار داشت، ولی در گزارش جدید، این خودرو به یک دسته پایین‌تر رفته است. هرچه هست، پژو ۲۰۰۸ که نخستین خودروی پسابرجامی خودروسازی کشور به‌شمار می‌رود و با وجود تعلیق فعالیت‌های پژو در ایران، تولید آن فعلاً ادامه دارد، موفق به کسب پنج ستاره کیفی شده است. با توجه به تحریم‌های موجود که ارتباط خودروسازی داخلی را با خارج به شدت کاهش داده و تأمین قطعات را مختل کرده است، ادامه تولید ۲۰۰۸ درهاله‌ای از ابهام قرار دارد. در واقع ۲۰۰۸ در حالی پنج ستاره شده که احتمالاً تا چند ماه دیگر اصلاً در ایران به تولید نخواهد رسید، ضمن اینکه هم اکنون هم تیراژ بسیار کمی دارد. شرکت بازرسی دلایل پنج ستاره شدن ۲۰۰۸ را اعلام نکرده، با این حال به نظر می‌رسد بهبود کیفیت مونتاژ موجب شده این خودرو به این عنوان دست پیدا کند.

ولی به جز ۲۰۰۸، هشت خودرو دیگر هم در دسته قیمتی ۲ حضور دارند که مجموعه‌ای از مدل‌های چینی و کره‌ای هستند. در بین آنها، کیا سراتو، هیوندایی اکسنت وهایما S7 توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به‌دست بیاورند. سراتو که در گروه سایپا مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی گذشته هم چهار ستاره کیفی به‌دست آورده؛ پس سطح کیفی آن در اسفند تغییر خاصی به خود ندیده است. این محصول به خاطر وابستگی به قطعات خارجی، با افت تولید رو به رو شده و شاید ادامه مونتاژ آن برای نارنجی‌های جاده مخصوص در طول ماه‌های آینده میسر نباشد. دیگر عضو این گروه یعنی هیوندایی اکسنت که میهمان کرمان موتور است نیز نسبت به گزارش قبلی تغییری به خود نمی‌بیند. غول تحریم گریبان این خودرو را نیز می‌فشارد و نمی‌توان با قاطعیت در خصوص ادامه مونتاژش در آینده صحبت به میان آورد. در گروه تحت بررسی اما پنج خودروی چینی هم به چشم می‌آید که همه آنها با داخلی‌سازی پایینی در کشور مونتاژ می‌شوند. به جز مدل هایما S7‌، مدل S5 این محصول هم در گروه تحت بررسی جا خوش کرده و سه ستاره دارد. این خودرو نسبت به گزارش بهمن، تغییر کیفی خاصی را تجربه نکرده است. دیگر خودروی چینی این گروه یعنی تیگو ۵ که در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود، در گزارش کیفی اسفند سه ستاره به‌دست آورده، پس در مقایسه با گزارش قبلی، تغییری نکرده است. همچنین جک S5 هم به‌عنوان محصول مونتاژی کرمان موتور، با کسب سه ستاره، وضعیت کیفی مشابهی با ماه گذشته دارد. این گروه میزبان محصولی دیگر از جک هم به نام S3 است. طبق گزارش منتشره، خودروی موردنظر مانند گزارش قبلی سه ستاره کیفی کسب کرده است. در نهایت تنها عضو دو ستاره دسته قیمتی ۲، ام‌وی‌ام مدل X33 است که شمار ستاره‌هایش تفاوتی با گزارش قبلی ندارد.

ولی در دسته قیمتی ۳ هم خودروهای چینی حضور دارند و در این بین، بسترن و چانگان و آریو اتومات توانسته‌اند چهار ستاره کیفی به‌دست بیاورند. بسترن محصول مونتاژی گروه بهمن به‌حساب می‌آید که در گزارش قبلی هم چهار ستاره داشت. چانگان هم که خودروی مونتاژی سایپایی‌ها محسوب می‌شود، تغییری در کسب ستاره نسبت به بهمن‌ماه نداشته است. همچنین آریو اتومات هم خودرویی چهار ستاره باقی مانده و تغییری را به خود نمی‌بیند. از طرف دیگر اما آریزو ۵ نیز کماکان سه ستاره کیفی را به خود می‌بیند و با این حساب تغییری در سطح کیفی این محصول مونتاژی چینی در اسفند و نسبت به بهمن رخ نداده است. ام‌وی‌ام X22 هم دیگر عضو گروه تحت بررسی است که در مدیران خودرو مونتاژ می‌شود و مانند گزارش قبلی، سه ستاره کیفی دارد. این گروه خودرویی به نام لیفان X33 هم داشت که در گزارش کیفی اسفند، نامی از آن به چشم نمی‌آید.

نگاهی هم بیندازیم به دسته قیمتی ۴ که بیشترین خودروهای داخلی را در خود جای داده است. مثل چند گزارش قبلی، همچنان رنویی‌ها و پژویی‌ها رده‌های ابتدایی این گروه را به خود اختصاص داده‌اند، اگرچه یک میهمان چینی هم به جمع چهار ستاره‌های این گروه اضافه شده است. بر این اساس، تندر پلاس اتومات، تندر ۹۰ پلاس، رنو ساندرو اتومات، پژو ۲۰۷ اتومات، پارس تندر، پژو ۲۰۷ ای و آریو دنده‌ای، موفق به کسب چهار ستاره کیفی شده‌اند. هیچ کدام از خودروهای یاد شده تغییری در سطح کیفی‌شان نسبت به بهمن رخ نداده است.

در رده‌های بعدی این دسته قیمتی اما با تندر ۹۰ پارس خودرو، تندر ۹۰ ایران خودرو، دنا پلاس، رانا، پژو ۲۰۶ صندوقدار، پژو ۲۰۶ هاچ بک، دنا معمولی، ام‌وی‌ام ۳۱۵، دانگ فنگ H30 و تازه واردی به نام سایپا کوئیک رو به رو می‌شویم که همه آنها سه ستاره کیفی دارند. خودروهای موردنظر در مقایسه با گزارش کیفی بهمن‌ماه، نه ستاره‌ای اضافه کرده‌اند و نه کم. در گروه مورد بررسی همچنین ۱۰ خودرو دو ستاره هم به چشم می‌آید و اتفاقاً هیچ کدام از آنها در مقایسه با گزارش قبلی، با تغییر ستاره‌بندی رو به رو نشده‌اند. این خودروها عبارتند از سورن، پژو پارس کرمانشاه، سمند تبریز، پژو ۴۰۵ خراسان، ساینا، تیبا ۲، تیبا، پژو پارس تولید فارس، پژو پارس تولید مازندران و پژو پارس تولید سایت سمنان. گزارش کیفی اسفند ماه ولی خودروهای دسته ۵ قیمتی را هم در خود جای داده است، به نحوی که نام چهار محصول در این دسته دیده می‌شود. پراید ۱۳۱ تولید سایپا، پراید ۱۱۱ (هاچ بک)، پراید ۱۳۲ و پراید ۱۳۱ تولید پارس خودرو، چهار محصولی هستند که در گروه موردنظر جا خوش کرده و تغییر کیفی خاصی هم به نام آنها به ثبت نرسیده است. در واقع این چهار خودرو همچنان دو ستاره به‌شمار می‌روند و هم اکنون ارزان‌ترین محصولات بازار خودروی کشور هستند.

دنیای اقتصاد