چگونه پراید از نماد فقر به نماد ثروت تبدیل شد!؟

پراید اسما ۲۶ ساله و رسماً ۳۳ ساله است. حالا از پس دوره‌ای طولانی برای حیات یک خودرو، می‌رود تا با خط تولید ایران خداحافظی کند.

پراید بعد از پیکان، قدیمی‌ترین خودروی در حال تولید ایران تلقی می‌شود. ماجرا با اعلام این نکته که پراید در سال آینده شماره‌گذاری نخواهد شد، آغاز شد و کم کم مقامات مسئول در وزارت صنعت، معدن و تجارت و شخص وزیر تاکید کردند پراید به پایان راه رسیده است.

خودرویی که در سال ۱۳۷۲، تولیدش در ایران شروع شد تا جای پیکان را از آن خود کند، حالا آماده خداحافظی از صنعت خودروی ایران می‌شود، در وضعیتی که بحران‌های جدی خودروسازی در کشور همچنان پابرجاست و صنعت دردانه دولتی نتوانسته است اهداف از قبل پیش بینی شده را جامه عمل بپوشاند.

اگرچه  پراید هشت میلیونی برای مدتهای طولانی جای پای خود را در بازار خودروی ایران سفت کرد ولی بررسی‌ها نشان می‌دهد نخستین نمونه‌های این خودرو در بازار، در اوایل دهه هفتاد قیمتی بین یک میلیون و ۸۷۰ هزار تا ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان داشتند. پرایدهای فول صندوقدار البته به قیمتی برابر با ۲ میلیون و سیصد هزار تومان فروخته شدند.

پراید خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد، در دهه هفتاد به نماد ثروت و تجمل تبدیل شده بود، طبقه‌ای برای تفاخر به دارایی‌اش پراید را بر می‌گزید، درست در وضعیتی که واردات خودرو به کشور ممنوع بود.

در شرایطی که پیکان نماد عقب ماندگی صنعت شده بود و عبارت "مدیریت پیکانی" عبارتی برای تشریح ناکارامدی‌ها، پراید با روی خوش بازار رو به رو بود. سال ۱۳۷۱ این خودرو روی ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان را دید و مدتی طولانی در محدوده ۵ میلیون تومان در بازار فرمانروایی کرد. خیلی زودی با خداحافظی پیکان از خط تولید در ایران درسال ۱۳۸۳، پراید سلطان بی بدیل جاده‌ها شد ولی تفاوت پیکان و پراید تفاوتی غیر قابل چشم‌پوشی بود.

پیکان اگرچه در سالیان پایانی عمرش از نفس افتاده بود ولی دوره‌ای به نماد تولید ملی بدل شد و نوستالژیای نسلی از ایرانیان پیکان بود، در مدل‌های مختلفی که به بازار عرضه می‌شد. پراید ولی هیچ گاه در حافظه تاریخی ایرانیان جای باز نکرده است، اتفاقاً در دوره‌ای، اواخر دهه هشتاد تا میانه دهه نود، با انتقادات تند و تیزی روبرو شد، ارابه مرگ و ... صفت‌هایی بود که پس از اعلام سهم بالای خودروی پراید در تصادف‌های جاده‌ای به این خودرو داده شد.

این ولی همه ماجرای پراید نیست، اتفاقاً این خودرو از مرزهای ایران عبور کرد و در سوریه و عراق طرفداران ویژه‌ای داشت اگرچه همواره تفاوت قیمت‌های صادراتی با قیمت فروش داخل به دغدغه‌ای جدی برای افکار عمومی بدل می‌شد.

نخستین قهر تاریخی افکار عمومی با پراید اوایل دهه نود، در بحران ارزی رخ داد؛ وقتی پراید ناگهانی مرز قیمتی ۸ تا ۱۸میلیون را در نوردید و در طنزهای کلامی ایرانیان جایگاه ویژه‌ای را از آن خود کرد. پراید ۱۸ میلیونی نماد لاکچری تقلبی ناشی از تورم نامیده می‌شد، پراید و پسته در روزهای سخت سال ۱۳۹۱ دستمایه بسیاری از طنزهای کلامی بودند؛ "جایتان خالی در پراید نشسته بودیم و پسته می‌خوردیم"؛ عبارتی بود که ابتدای خیلی از جوک‌ها قرار داشت.

هنوز بازار ایران و افکار عمومی با پراید بیست و چند میلیونی کنار نیامده بود که بحران ارزی سال ۱۳۹۷، تیر خلاص را به بازار ارزان‌ترین خودروی داخلی زد؛ پراید ۵۰ میلیونی و پراید شصت میلیونی این بار دیگر دستمایه شوخی‌های اینستاگرامی و تلگرامی نبود، نشانه‌ای بود از عصبیت مصرف‌کنندگانی که این قیمت را برای خودرویی ۲۶ ساله بر نمی‌تافتند.

در حالی که اعتراضات نسبت به قیمت بالای این خودرو ادامه داشت، قیمت‌های مختلفی به عنوان قیمت تمام شده پراید اعلام می‌شد، از ۳۶ میلیون تومان تا ۴۳ میلیون ولی رحمانی وزیر صنعت، معدن و تجارت قیمت تمام شده پراید ۱۱۱ را نزدیک به ۳۵ تا ۳۶ میلیون تومان اعلام کرد.

صورت‌های مالی سایپا در سال اخیر نشان می‌داد تولید تمام محصولات این شرکت در سال ۹۷ توام با زیان بوده که بیشترین آن هم به پراید تعلق دارد و در این بین، تولید پراید، ۸۵۰ میلیارد تومان زیان برای سایپا به همراه داشته است.

خودرویی که با یک میلیون و هشتصد هزار تومان به بازار ایران سلام کرد، در آستانه ۵۰ یملیون تومان قرار است از بازار خداحافظی کند، این بار ولی کسی از رفتن پراید هیجان زده نیست، تجربه خداحافظی پیکان این را می‌گوید؛ پیش بینی درست از آب در نیامده را هنوز می‌توان در مزوه خودرو یافت، بر پیکانی که جهانگیری بر آن نوشت؛ "پیکان ارابه‌ای بود که صنعت خودرو بر دوش آن شکل گرفت و امروز به موزه می‌رود تا نظاره گر اعتلای این صنعت باشد. " ولی تقدیر چنین نبود. خودروها می‌آیند و می‌روند، مشکلات در صنعت دولتی خودروسازی اما پابرجاست.

خبرآنلاین

قیمت منطقی خرید پراید و ۲۰۶ در بازار آزاد

چه خودروهایی جایگزین احتمالی پراید خواهند بود؟

آیا حذف پراید در شرایط فعلی خودروسازی ایران شدنی است؟

بازداشت مدیران خودروساز، پای دلالان را از بازار خودرو کوتاه می‌کند