چگونه عملکرد و طول عمر گیربکس اتوماتیک را بهبود ببخشیم
افزایش طول عمر گیربکس اتومات
گیربکس‌ها به این منظور طراحی شده‌اند که یک خودرو را با کم‌ترین میزان کار ممکن برای موتور جابجا کنند. بعد از سیستم کامپیوتر، در یک خودرو گیربکس پیچیده‌ترین سیستم می‌باشد. تمیز نگه داشتن و استفاده درست از یک گیربکس می‌تواند کمک شایانی به افزایش طول عمر آن بکند.
در کل سه نوع گیربکس وجود دارد: دستی، اتوماتیک و الکتریکی. گیربکس‌های دستی و اتوماتیک هر دو سرویس‌های دوره‌ای دارند. گیربکس‌های اتوماتیک به دلیل این که قطعه‌ای مهر و موم شده هستند، نیازی به سرویس دوره‌ای ندارند.
در کل، برای بهبود عملکرد و همچنین افزایش طول عمر گیربکس شش راه وجود دارد. این راه‌ها عبارتند از سرویس دوره‌ای گیربکس، تغییر عادات رانندگی، رانندگی با دنده سنگین در صورتی که بار زیادی سوار خودرو شده، تحت فشار قرار ندادن موتور، تنظیم مناسب زاویه چرخ‌ها و استفاده از تایرهایی با سایز مناسب، در ادامه با Z4Car همراه باشید.
بخش اول: تشخیص وضعیت گیربکس اتوماتیک
ابزارها و مواد مورد نیاز
چراغ قوه
قدم اول: کاپوت خودرو را باز کرده و وضعیت روغن گیربکس را بررسی کنید. در بسیاری از خودروها یک میله برای این کار تعبیه شده است.
برخی از خودروها نیز یک درپوش روی گیربکس دارند که با برداشتن آن می‌توانید وضعیت روغن گیربکس را چک کنید. بعضی از خودروها نیز گیربکس‌های غیر قابل سرویس دارند که بالطبع، قادر به سرویس چنین گیربکس‌هایی نخواهید بود.
قدم دوم: با خودرو رانندگی کنید. به نحوه تعویض دنده‌ها توسط گیربکس اتومات حین رانندگی توجه نمایید.
اطمینان حاصل بکنید که بین تعویض دنده‌ها هیچ گونه تاخیری وجود نداشته باشد. این موضوع نهایتاً می‌تواند سبب خراب شدن گیربکس شود.
قدم سوم: به دنبال نشتی روغن باشید. بعد از تست جاده، با کمک یک چراغ قوه داخل کاپوت یا روی کف زمین جایی که خودرو پارک بوده به دنبال لکه‌های روغن گیربکس بگردید.
اطمینان حاصل کنید که گیربکس هیچ گونه نشتی ندارد.
بخش دوم: سرویس کردن گیربکس اتوماتیک
- موارد و ابزارهای مورد نیاز
- یک تکه کارتن یا مقوا برای رفتن زیر خودرو
- دستکش یکبار مصرف
- ظرف فلزی
- چراغ قوه
- عینک ایمنی
- ست آچار
- ست آچار بوکس
- قیف
- لباس کار
- جک
- آچار ترک (گشتاور)
- جک ایستاده
قدم اول: خودرو را روی یک سطح صاف و سفت پارک کنید. اطمینان حاصل کنید که دسته دنده روی پارک قرار دارد.
قدم دوم: ترمز دستی را کشیده و برای اطمینان بیشتر پشت چرخ‌ها یک سنگ یا تکه چوب قرار بدهید. در صورتی که حین کار خودرو حرکت کند احتمال وارد آمدن آسیب جدی به شما و دیگران وجود خواهد داشت.
قدم سوم: خودرو را بلند کنید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بالا ببرید.
قدم چهارم: جک‌های ایستاده را زیر خودرو قرار بدهید. بعد از بلند کردن خودرو، جک‌های ایستاده را می‌توانید در محل‌های مشخص شده قرار داده و سپس جک را آزاد کنید.
در بسیاری از خودروهای مدرن محل قرار گرفتن جک‌های ایستاده دقیق زیر درها واقع شده است.
قدم پنجم: با استفاده از یک تکه کارت یا مقوا و برای جلوگیری از کثیف شدن لباس‌هایتان به زیر خودرو بروید. کارتر روغن گیربکس را بیابید.
قدم ششم: یک ظرف فلزی زیر کارتر روغن قرار دهید. برخی از گیربکس‌ها روی کارتر روغن، یک پیچ تخلیه دارند.
برای خالی شدن روغن گیربکس می‌توانید این پیچ را باز کنید.
قدم هفتم: پیچ‌های کارتر روغن گیربکس را باز کنید. اگر کارتر روغن گیربکس خودروی شما پیچ تخلیه روغن ندارد، در هر دو طرف آن یک پیچ را بسته نگه دارید.
یکی از پیچ‌ها را باز کرده و به آرامی کارتر را باز نموده و اجازه دهید روغن موجود داخل آن تخلیه شود. نهایتاً کارتر روغن گیربکس را به طور کامل خارج کنید.
قدم هشتم: فیلتر روغن گیربکس را خارج کنید. فیلتر جدید را بعد از این کار می‌توانید داخل گیربکس نصب نمایید.
اگر فیلتر قبلی واشرهای پلاستیکی ری خود داشت، حتماً باید از واشرهای جدید برای فیلتر جدید استفاده کنید. این واشرها از نشت روغن داخل پمپ پیشگیری می‌کنند.
قدم نهم: واشر گیربکس قدیمی را از قاب گیربکس و کارتر روغن تمیز کنید. واشر جدید را سپس باید روی کارتر روغن نصب نمایید.
قدم دهم: با استفاده از یک آچار ترک، پیچ‌ها را از داخل به بیرون کارتر سفت کنید. میزان گشتاور اعمال شده روی پیچ‌ها باید ۱۱ نیوتن متر باشد.
بعد از این کار، برای اطمینان حاصل کردن از سفت بودن پیچ‌ها یک دور دیگر با گشتاور ۱۶ نیوتن متر آن‌ها را سفت کنید.
هیچ وقت فشار بیش از حد مذکور روی پیچ‌های کارتر روغن گیربکس اعمال نکنید. در غیر این صورت با مشکل نشتی روغن از کارتر مواجه خواهید شد.
قدم یازدهم: گیربکس را پر کنید. میله چک کردن میزان روغن گیربکس را برداشته یا پیچ روی گیربکس را باز کنید.
با کمک یک قیف، روغن گیربکس را داخل آن بریزید. اگر گیربکس خودروی شما میله بررسی میزان روغن دارد، حتماً تا خط حداقل باید روغن داخل گیربکس وجود داشته باشد.
قدم دوازدهم: موتور خودرو را روشن کنید. در حالی که پایتان روی پدال ترمز قرار دارد، دسته دنده را روی حالت D قرار بدهید.
بعد از چند ثانیه، دسته دنده را روی حالت خلاص و بعد روی دنده عقب قرار دهید. سپس دوباره دسته دنده را در حالت خلاص و بعد از آن روی P قرار بدهید. این کار از رسیدن هر نوع آسیبی به گیربکس در صورتی که چرخ‌های علیرغم ترمزگیری بچرخند جلوگیری می‌کند.
قدم سیزدهم: در حالی که خودرو هنوز روشن است سطح روغن گیربکس را بررسی کنید. همان طور که گفتیم، با برداشتن میله بررسی میزان روغن باید تا خط حداقل داخل گیربکس روغن وجود داشته باشد.
در غیر این صورت حتماً روغن بیشتری به داخل گیربکس اضافه نمایید. موتور خودرو را خاموش کنید.
قدم چهاردهم: خودرو را بلند کنید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بالا ببرید.
قدم پانزدهم: جک‌های ایستاده را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم شانزدهم: جک را تا جایی که همه چرخ‌ها روی زمین قرار می‌گیرند پایین بیاورید. جک را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم هفدهم: سنگ یا تکه چوب را از پشت چرخ‌ها خارج کنید.
بخش سوم: تغییر عادات رانندگی
قدم اول: با کمک گرفتن از یک فرد دیگر با خودرو یک رانندگی آزمایشی انجام بدهید. هنگامی که دوست شما حواسش به عقربه‌های داشبورد جمع است شما با خودرو رانندگی نمایید.
از دوست خود بخواهید دور موتوری که گیربکس تعویض دنده را انجام می‌دهد و همچنین شماره دنده را یادداشت کند. تقریباً همه خودروها یک آمپر دور موتور دارند، ولی اگر در خودروی شما خبری از این مورد نیست، از دوستتان خواهش کنید سرعتی را که تعویض دنده انجام می‌شود یادداشت نماید.
قدم دوم: بعد از این کار، داده‌های ضبط شده را تحلیل کنید. ببینید گیربکس اتوماتیک خودروی شما در چه دور موتور یا سرعتی کار تعویض دنده‌ها را انجام می‌دهد.
قدم سوم: یک تست رانندگی دیگر با خودرو انجام دهید. تلاش کنید تا زمان تغییر دنده توسط گیربکس را تغییر بدهید.
این کار را می‌توانید با کاهش میزان فشاری که روی پدال گاز وارد می‌کنید انجام بدهید.
زمانی که باک بنزین را پر کرده‌اید، با این شیوه جدید رانندگی کرده و میزان مصرف سوخت را یادداشت کنید. دوباره باک بنزین را پر کرده و این بار، مانند همیشه رانندگی نمایید و میزان مصرف سوخت را ثبت کنید. با مقایسه آمار ثبت شده متوجه خواهید شد که مصرف سوخت خودروی شما کاهش یافته است.
بخش چهارم: برای رانندگی شهری یا رانندگی با خودرویی که بار زیاد دارد از دنده سنگین استفاده کنید
قدم اول: زمانی که خودروی شما بار سنگینی ندارد یا در اتوبان رانندگی می‌کنید، از حالت اوردرایو گیربکس می‌توانید استفاده کنید.
قدم دوم: از تنظیمات گیربکس صحیح استفاده کنید. زمانی که خودروی شما سنگین است یا داخل شهر رانندگی می‌کنید، دسته دنده را روی D قرار بدهید.
از اوردرایو در این حالت استفاده نکنید. استفاده از اوردرایو حین رانندگی شهری یا وقتی که خودرو سنگین است، فشار بسیار زیادی روی دنده‌ها و کلاچ‌ها وارد خواهد کرد.
قدم سوم: از دنده صحیح حین بکسل کردن استفاده نمایید. اگر یک تریلر یا خودروی دیگر را بکسل می‌کنید، دسته دنده را روی حالت اوردرایو قرار داده و با افزایش سرعت به صورت دستی دنده را عوض کنید.
این کار موجب پیشگیری از خرابی گیربکس و افزایش طول عمر آن خواهد شد.
بخش پنجم: موتور را تحت فشار قرار ندهید
زمانی که موتور خودرو داغ می‌کند، مایع خنک کننده موجود در رادیاتور به جوش می‌آید. در اثر گرمای حاصل از رادیاتور روغن گیربکس ممکن است آسیب ببیند. مکانیک‌ها مشکلی که سبب داغ کردن موتور شده را برطرف، ولی معمولاً فراموش می‌کنند که گرمای ناشی از داغ شدن موتور سبب سوختن مواد داخل روغن گیربکس می‌شود. زمانی که روغن به این حالت دربیاید، دیگر نمی‌تواند وظیفه تمیز کردن و محافظت از گیربکس را به درستی انجام بدهد.
زمانی که موتور داغ کرده یا بد کار می‌کند، حتماً مشکل موتور را برطرف کرده سپس روی گیربکس کار کنید. زمانی که موتور را تعمیر کردید، می‌توانید پروسه برطرف کردن مشکل گیربکس را شروع نمایید. اگر موتور خودروی شما داغ کرده، حتماً یک بار سرویس گیربکس را انجام بدهید.
زمانی که موتور خودرو بد کار کرده و سرعت موتور کم می‌شود، پمپ روغن گیربکس هم سرعتش کم‌تر شده و نهایتاً، فشار روغن داخل گیربکس پایین می‌آید. زمانی که فشار روغن پایین آمد، کلاچ‌ها داخل گیربکس شروع به لغزیدن می‌کنند. در گذر زمان و با تکرار این اتفاق، کلاچ‌ها خراب شده و کار تعویض دنده‌ها به سختی انجام می‌شود.
بخش ششم: تنظیم مناسب زاویه چرخ‌ها
تنظیم بودن زاویه چرخ‌ها می‌تواند تأثیر بسیار زیادی روی نحوه کارکرد گیربکس در شرایط رانندگی مختلف داشته باشد. شما می‌توانید زاویه Toe چرخ‌های خودروی خود را بدون تجهیزات خاصی تنظیم کنید.
موارد و ابزارهای مورد نیاز
- دستکش یکبار مصرف
- چراغ قوه
- جک
- آچار شلاقی
- لباس کار
- جک ایستاده
- ست آچار بوکس
- ست آچار
- عینک ایمنی
- نوار چسب
قدم اول: خودرو را در یک مکان مناسب پارک کنید. حتما دسته دنده را روی حالت پارک قرار بدهید.
قدم دوم: دستکش‌های یکبار مصرف را دست کرده و یک سنگ یا تکه چوب پشت چرخ‌ها قرار بدهید. در صورتی که حین کار خودرو حرکت کند احتمال وارد آمدن آسیب جدی به شما و دیگران وجود خواهد داشت.
قدم سوم: خودرو را بالا ببرید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بلند کنید.
قدم چهارم: جک‌های ثابت را زیر خودرو قرار بدهید. بعد از بلند کردن خودرو، جک‌های ثابت را می‌توانید در محل‌های مشخص شده قرار داده و سپس جک را آزاد کنید.
در بسیاری از خودروهای مدرن محل قرار گرفتن جک‌های ایستاده دقیق زیر درها قرار گرفته است.
قدم پنجم: از یک نفر کمک بخواهید تا در طول کار به شما کمک کند. عینک ایمنی را زده و یک نوار چسب بردارید.
چرخ‌های جلو را از قسمت جلوی تایرها و از بخش عقب آن‌ها اندازه بگیرید. حتماً از مرکز تایرها نیز اندازه گیری را انجام بدهید.
ممکن است برای دیدن پیچ‌ها به یک چراغ قوه نیاز داشته باشید.
قدم ششم: پیچ‌ها را شل کنید. اگر نیاز به تنظیم زاویه چرخ‌ها بود، پیچ روی سیبک فرمان کوتاه را باید کمی شل کنید.
قبل از انجام هر کاری حتماً از دوستتان بخواهید فرمان خودرو را بگیرد. با کمک یک آچار معمولی یا شلاقی شفت فرمان را بچرخانید. حرکت آچار به سمت موتور قسمت جلوی تایرها را به سمت داخل و قسمت عقب تایرها را به بیرون می‌برد. حرکت به سمت عقب بخش جلوی تایرها را به بیرون و بخش عقب آن‌ها را به سمت داخل می‌برد.
قدم هفتم: پیچ روی سیبک کوتاه فرمان را سفت کنید. دوباره فاصله بین جلو و عقب تایرها را اندازه گرفته و اطمینان حاصل کنید که همه چیز درست است.
قدم هشتم: خودرو را بلند کنید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بالا ببرید.
قدم نهم: جک‌های ایستاده را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم دهم: جک را تا جایی که همه چرخ‌ها روی زمین قرار می‌گیرند پایین بیاورید. جک را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم یازدهم: سنگ یا تکه چوب را از پشت چرخ‌ها خارج کنید.
بخش هفتم: بررسی اندازه مناسب تایرها
تایرها نقش مهمی در استهلاک سیستم‌های گیربکس دارند؛ بسته به اندازه سایز آن‌ها می‌توانند با افزایش بار یا افزایش سرعت استهلاک گیربکس را افزایش دهند.
- موارد و ابزارهای مورد نیاز
- دستکش یکبار مصرف
- پیچ گوشتی دو سو بزرگ
- تایر لور
- آچار ترک (گشتاور)
- لباس کار
- عینک ایمنی
قدم اول: خودرو را روی یک سطح صاف و سفت پارک کنید. اطمینان حاصل کنید که دسته دنده روی پارک قرار دارد.
قدم دوم: دستکش‌های یکبار مصرف را دست کرده و یک سنگ یا تکه چوب پشت چرخ‌ها قرار بدهید. در صورتی که حین کار خودرو حرکت کند احتمال وارد آمدن آسیب جدی به شما و دیگران وجود خواهد داشت.
قدم سوم: خودرو را بلند کنید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بالا ببرید.
قدم چهارم: جک‌های ایستاده را زیر خودرو قرار بدهید. بعد از بلند کردن خودرو، جک‌های ایستاده را می‌توانید در محل‌های مشخص شده قرار داده و سپس جک را آزاد کنید.
در بسیاری از خودروهای مدرن محل قرار گرفتن جک‌های ایستاده دقیق زیر درها واقع شده است.
قدم پنجم: با کمک آچار چرخ پیچ‌های تایر را باز کرده و چرخ‌ها را خارج کنید.
قدم ششم: تایرهای جدیدی که روی خودرو نصب خواهند شد را آماده کنید. چرخ را روی محل مخصوصی که باید به آن پیچ شود قرار دهید.
قدم هفتم: پیچ‌ها را بسته و با دست تا جای ممکن سفت کنید. در ادامه با کمک آچار ترک می‌توانید چرخ‌ها را سر جای خود سفت نمایید.
برای جلوگیری از آسیب رسیدن به رینگ پیچ‌ها را به صورت ضربدری سفت کنید.
میزان گشتاور آچار ترک برای سفت کردن چرخ‌ها:
خودروهای ۴ سیلندر و شش سیلندر خورجینی: ۱۱۰ تا ۱۲۰ نیوتن متر
خودروهای هشت سیلندر خورجینی و ون‌ها: ۱۲۰ تا ۱۵۰ نیوتن متر
ون‌های بزرگ و تراک ها: ۱۳۵ تا ۱۶۰ نیوتن متر
قدم هشتم: خودرو را بلند کنید. با کمک جک، تا جایی که چرخ‌ها به صورت کامل روی هوا آزاد شوند خودرو را بالا ببرید.
قدم نهم: جک‌های ایستاده را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم دهم: جک را تا جایی که همه چرخ‌ها روی زمین قرار می‌گیرند پایین بیاورید. جک را از زیر خودرو خارج کنید.
قدم یازدهم: سنگ یا تکه چوب را از پشت چرخ‌ها خارج کنید.
بخش هشتم: تست رانندگی با خودرو
موارد و ابزارهای مورد نیاز
- چراغ قوه
- ست آچار بوکس
- ست آچار
قدم اول: با خودرو رانندگی کنید. به دنبال صداهای عادی یا تکان‌هایی که ممکن است به گیربکس آسیب برساند بگردید.
قدم دوم: به دنبال مشکلاتی که قبلاً تجربه کرده بودید بگردید. زمانی که از تست رانندگی باز می‌گردید، مواردی که قبلاً وجود داشتند را دوباره بررسی کنید.
اگر مجبور به سرویس گیربکس شدید، حتماً بررسی کرده و مطمئن شوید گیربکس هیچ گونه نشتی نداشته باشد. اگر مجبور به تعمیر موتور شدید، حتماً بررسی کرده و ببینید مشکل موتور آسیبی به گیربکس یا روغن آن وارد نکرده باشد.
اگر مجبور به تنظیم زاویه چرخ‌ها شدید، حتماً با چراغ قوه و ابزارهای مورد نیاز تمام پیچ‌های سیبک ها را از نظر میزان سفت بودن بررسی کنید. اگر مجبور به باز کردن چرخ‌ها شدید، با استفاده از آچار ترک سفتی پیچ‌ها را بعد از بستن دوباره چک کنید.
اعدادی که آچار ترک نشان می‌دهد نباید تغییر کرده باشند. با استفاده از چراغ قوه به دنبال آسیب‌های ظاهری وارده به رینگ بگردید.
اگر خودروی شما بعد از تعویض روغن و فیلتر گیربکس همچنان مشکل دارد، یا اگر بعد از تغییر عادات رانندگی خود و بررسی دیگر بخش‌های خودرو تغییری در عملکرد گیربکس احساس نکردید، ممکن است گیربکس خودروی شما به سرویس توسط یک متخصص نیاز داشته باشد. اگر مشکل ادامه دار باشد پیشنهاد می‌کنیم حتماً نزد یک مکانیک ماهر مراجعه نمایید.
yourmechanic
بیشتر بخوانید :
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد