آیا محصولات بنزینی توسط خودروهای الکتریکی از رده خارج می‌شوند؟

خودروهای الکتریکی خبراز رانندگی بدون آلودگی می‌دهند. اما آیا این خودروها موفق خواهند شد که بیش از محصولات احتراقی، به فروش برسند؟

موسسه مالی مورگان استنلی گزارشی در مورد تغییرات صنعت حمل و نقل  مدت‌ها پیش منتشر کرد. آن‌ها در این گزارش در باره مسائل زیادی بحث کردند، اما یکی از پیش‌بینی آنها رادیکال‌تر بود. بر پایه گزارش مورگان استنلی،‌ تا سال ۲۰۴۰ خودروهای الکتریکی ۵۰ تا ۶۰ درصد  سهم بازار را به خود اختصاص خواهند داد. برای داشتن درک مناسب از قضیه، باید در جریان باشید که هم اکنون تنها یک درصد از خودروهایی که به فروش می‌رسند،‌ الکتریکی هستند. این موضوع موجب می‌شود تا بازار خودرو به ضرر خودروسازان سنتی و به نفع خودروسازان مدرن و حتی کمپانی تکنولوژی محور، مانند گوگل تغییر کند. حتی اپل نیز در حال توسعه یک خودرو الکتریکی است.

وضعیت خوب برای بنزین

این اتفاق چندان هم برای کمپانی‌های پالایش نفت و بنزین بد نخواهد بود. بر اساس گزارش مورگان استنلی، فروش بنزین تا سال ۲۰۳۰ بیشتر خواهد شد، چرا که ضریب استفاده از خودروهای معمولی سریعتر از مقدار نفوذ خودروهای الکتریکی خواهد بود. در سال ۲۰۴۰، میزان استفاده از بنزین در سطح کنونی، باقی خواهد بود.با این وجود، تعدادی زیادی بر این باورند که دوران مالکیت خودرو و دوران خودروهای بنزینی به پایان رسیده است.

کمپانی‌هایی مانند اوبر و لیفت موفق شده‌اند بازار جدیدی ایجاد کنند. اقتصاد مشارکتی، کمپانی‌هایی همچون Airbnb، سبب شده است تا افراد متوجه شوند که خودرو وسیله‌ای است که به خوبی از آن استفاده نمی‌شود. اما این بدان معنا نیست که شاهد یک تغییر عمده در رفتار مصرف‌کنندگان هستیم. افراد به مالکیت کالاها ادامه می‌دهند. همچنین، داشتن اختیار مالکیت کالاها دلیلی بر آن نبوده که افراد، همیشه به صورت بهینه، استفاده اقتصادی کنند.

نکته دیگر این است که بازار خودروهای الکتریکی چندان پیشرفتی نداشته، اما فروش خودروهای معمولی رشد خوبی دارد. طی دو سال اخیر تنها در ایالات متحده ۳۴ میلیون خودرو به فروش رسیده است.

فروش تسلا، که بزرگترین تولیدکننده خودروهای الکتریکی است، تنها قطره‌ای در دریا است. به عبارتی خودروهای الکتریکی تقریباً فروشی ندارند. خودروهای الکتریکی زیادی با پشتیبانی دولت و ایالت‌های مختلف عرضه شده‌اند، اما نتایج امیدوار کننده نیست.

برای این که خودروهای الکتریکی بتوانند به رشد ادامه دهند،‌ نباید تحت مالکیت اشخاص باشند. این خودروها یا باید اشتراکی باشند یا باید در دسته‌هایی قرار بگیرند تا بتوانند بر مشکلات ناشی از شارژ غلبه کنند. شارژ خودروهای تسلا در بهترین شرایط، حدود یک ساعت به طول می‌انجامد؛ اما خودروهای بنزینی را می‌توان در کمتر از پنچ دقیقه سوخت‌گیری کرد.

نتیچه چه خواهد بود؟ خودروهای الکتریکی به تنهایی نمی‌توانند بازار را به خود اختصاص دهند، بلکه خودروهای الکتریکی شبکه‌شده می‌توانند بازار را به نفع خود، تغییر دهند.

تعادل منقطع

خودروهای الکتریکی یک دوره تکامل سریع داشته‌اند و سپس وارد یک دوره ثابت و استاتیک شده‌اند. پیشرفت این خودروها نمونهٔ خوبی از پدیده‌ای است که دیرینه‌شناسان تعادل منقطع می‌نامند.

جدیدترین دوره تکامل بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ بود. تسلا کم‌کم خود را تثبیت کرد و چندین استارتاپ در زمینه خودروهای الکتریکی بوجود آمدند. بسیاری از خودروسازان سنتی نیز به سمت توسعه خودروهای الکتریکی روی آوردند. با سپری شدن چند سال، استارتاپ‌ها از بازار خارج شدند و خودروسازان سنتی نیز با تقاضای کم بازار خودروهای الکتریکی روبرو شدند. تسلا تقریباً موفق بود، اما تا به امروز تنها خودروهای الکتریکی تجملی و لوکس به فروش رسانده است.

این موضوع موجب شده است تا بسیاری بر این عقیده باشند که تسلا موفق خواهد شد و خودروسازان سنتی نیز توسعه خودروهای الکتریکی را ادامه خواهند داد، اما بازار خودرو متحول نخواهد شد. در حقیقت می‌توان گفت چند دوره تکاملی دیگر باید اتفاق بیفتد تا به پیش‌بینی مورگان استنلی، تسلط بیش از ۵۰ درصد خودروهای الکتریکی در بازار، امکان پذیر شود.

موردی که باید به آن توجه کرد این است که استفاده از بنزین راحت است. زمانی که نفت پالایش شد، نگهداری، حمل و توزیع آن آسان است. پمپ‌های بنزین تقریباً در هر کجا وجود دارد، اما جایگاه‌های شارژ الکتریکی در هر جایی پیدا نمی‌شوند. یک باک بنزین تقریباً با ۲۰ دلار پر می‌شود و می‌تواند تا ۴۰۰ کیلومتر دوام داشته باشد. خودروهای الکتریکی نسبت به قبل پیشرفت‌های زیادی داشته‌اند، اما رسیدن به این سهولت سوخت‌گیری چندان آسان نخواهد بود.

مدل ۳ تسلا آزمونی برای نظریه مورگان استنلی خواهد بود. مدل ۳ تا بحال ۴۰۰ هزار واحد پیش‌فروش داشته است و اگر همه آنها خودرو را خریداری کنند، می‌توان به بینش بهتری از آتیه خودروهای الکتریکی دست یافت.

به نظر نمی آید که مدل ۳ تغییر زیادی در بازار بوجود آورد. تنها چیزی که از این پیش‌فروش می‌توان دریافت این است که بسیاری طرفدار خودروهای الکتریکی هستند، اما توانایی پرداخت ۱۰۰ هزار دلار برای یک خودرو را ندارند.

خودروسازان سنتی به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توان به این افراد، خودرو الکتریکی فروخت، چون آنها فقط تسلا می‌خواهند، نه برند دیگر. علاوه بر این، صنعت خودروسازی می‌داند که درخواست برای تسلا بی‌نهایت نیست. اگر این دو فرضیه درست از آب در آید، خودروهای بنزینی تا مدت زمان زیادی همسفر ما در جاده‌ها خواهند بود.