ماجرای جدید پرونده دیزل گیت

داستان پرحاشیه تقلب خودروسازان بزرگ دنیا در اعلام میزان آلایندگی محصولاتشان که از سال ۲۰۱۵ برملا شد، هر چند وقت یکبار و با معرفی مجرمان جدید، ابعاد تازه‌تری به خود می‌گیرد. بر این اساس، روزنامه نیویورک تایمز گزارش داده که جدیدترین مجرم این پرونده بزرگ، آئودی است؛ خودروساز آلمانی که زیرمجموعه فولکس واگن به شمار می‌رود و در رده لوکس‌سازان صنعت خودروی دنیا قرار دارد. شرکت خودروسازی آئودی به خاطر دستکاری در میزان آلایندگی پیشرانه خودروهای دیزلی خود، مبلغی نزدیک به ۸۰۰ میلیون یورو جریمه شده است.

رسوایی دستکاری در میزان آلایندگی خودروهای دیزلی موسوم به «دیزل‌گیت»، در سال ۲۰۱۵ و با انتشار اخباری مبنی‌بر تقلب فولکس واگن آلمان در اعلام میزان آلایندگی محصولات دیزلی‌اش، بر سر زبان‌ها افتاد. پرونده رسوایی خودروهای آلاینده فولکس واگن برای اولین بار در آمریکا افشا و بسیار حاشیه ساز شد. در آن مقطع، بعد از انجام آزمایش‌های متعدد، معلوم شد نرم افزار مدیریت میزان آلایندگی پیشرانه خودروهای دیزلی این کمپانی در آمریکا دستکاری شده است. بر این اساس، میزان آلایندگی این خودروها در تست‌های مربوطه، بسیار پایین‌تر از واقعیت، نشان داده می‌شد.

اعلام رسوایی فولکس واگن که آن زمان لقب بزرگ‌ترین خودروساز دنیا را یدک می‌کشید، تا مدت‌ها سوژه داغ رسانه‌ها و افکار عمومی بود و موجی از انتقاد و تمسخر را راهی این کمپانی کرد. با توجه به خوشنامی فولکس، هضم این رسوایی سخت بود و متقاضیان بابت اینکه اعتماد آنها به دست این خودروساز آلمانی لگدمال شد، بسیار دلخور شدند. هرچه بود، بعد از برگزاری دادگاه و اعتراف فولکس واگن به تقلب بزرگ، این کمپانی به پرداخت ۳. ۴ میلیارد دلار جریمه محکوم شد و هنوز هم با مشکلات حقوقی بسیاری در آلمان، آمریکا و سراسر جهان رو به رو است. این کمپانی ۲۲ میلیارد یورو برای پرداخت خسارات ناشی از رسوایی دیزل گیت، اختصاص داده و همچنان هم به ایجاد آلودگی در محیط زیست در جهان متهم است. ابعاد این رسوایی به حدی بود که سرانجام مدیرعامل فولکس هم تغییر کرد و حتی بعضی مدیران این کمپانی هم محکوم به زندان شدند.

«دیزل‌گیت» ولی خیلی از خودروسازان بزرگ آلمان مانند فولکس واگن و تمامی زیرمجموعه‌هایش اعم از آئودی و پورشه را زیر سؤال برد و باعث شد بازرسان ویژه بیش از پیش روی عملکرد کمپانی آئودی تمرکز و با انجام تحقیقات و جمع‌آوری شواهد لازم، این خودروساز را هم جریمه کنند. با این حساب، به گفته کمپانی فولکس واگن مجموع جریمه‌های این کمپانی بزرگ به ۳۳ میلیارد دلار معادل ۲. ۲۸ میلیارد یورو می‌رسد که علاوه بر به بار آوردن رسوایی بزرگ، باعث شد این کمپانی خوشنام و پرآوازه آلمانی با وجود داشتن سهمی بزرگ از بازار خودروی اروپا و جهان، متحمل ضرر و زیان‌های گسترده و جبران ناپذیری شود.

در آخر ولی بازرسان ویژه مونیخ سه شنبه گذشته اعلام کردند که بعد از بررسی‌های گوناگون، ثابت شده آئودی هم در این رسوایی بزرگ دست داشته و به نصب نرم‌افزار کنترل میزان انتشار آلاینده‌ها به محیط زیست پرداخته است. به گفته کارشناسان و متخصصان مربوطه، با نصب این نرم افزار روی پیشرانه خودروهای دیزلی، میزان آلایندگی این وسایل نقلیه بسیار کمتر از آنچه در حقیقت بود، نمایش داده می‌شد. آن‌ها تاکید کردند که این فریبکاری در نهایت به ضرر مصرف کنندگان و محیط زیست تمام شده و باید طبق قانون، این خودروسازان با جریمه و خسارات متعددی رو به رو شوند. در واکنش به این خبر، سخنگوی کمپانی آئودی هم اعلام کرد بازرسان ویژه مونیخ این کمپانی را ۸۰۰ میلیون یورو معادل ۹۲۶ میلیون دلار جریمه کرده‌اند، که این مبلغ معادل ۱۲ درصد از سهم فروش سالانه فولکس واگن در سال گذشته است.

گفته می‌شود پرداخت جریمه از طرف کمپانی آئودی و دیگر زیرمجموعه‌های فولکس واگن، به معنای پایان پرونده رسوایی خودروهای دیزلی نیست. در واقع به نظر می‌رسد دیگر زیرمجموعه‌های فولکس واگن مانند پورشه هم با چنین اتهامی رو به رو و در آینده‌ای نزدیک جریمه هم خواهد شد. بیش از ۳۰ درصد سهام کمپانی پورشه در دست فولکس واگن قرار دارد. براساس اعلام دادستانی مونیخ، باوجود جریمه این کمپانی‌ها، همچنان پرونده رسوایی دیزل گیت باز خواهد ماند و بازرسان ویژه به بررسی و تحقیقات خود ادامه خواهند داد. بر این اساس، سه شنبه گذشته، بازرسان دادستانی فرانکفورت بعد از انجام تحقیق و تفحص لازم، اعلام کردند کمپانی خودروسازی اوپل آلمان هم احتمالاً در رسوایی دیزل گیت دست داشته است. از همین رو، دفاتر اصلی اوپل باید تحت بازرسی دقیق قرار بگیرند تا شواهد لازم برای اثبات این ادعا جمع‌آوری شود.

رسوایی دستکاری در میزان آلایندگی خودروها ولی محدود به خانواده فولکس واگن و اوپل نبوده و بعضی دیگر از برندهای خودروساز دنیا را هم مشمول خود کرده است. به عنوان مثال، میتسوبیشی ژاپن هم نزدیک به دو سال پیش به تقلب در اعلام میزان آلایندگی بعضی از خودروهای خود محکوم و مدیران آن هم به این ماجرا اعتراف کردند. مسوولان وقت این کمپانی در یک کنفرانس خبری ضمن عذرخواهی اذعان کردند که برخی از کارمندان در اطلاعات بهره وری سوخت بیش از ۶۰۰ هزار خودرو، عمداً دستکاری کرده‌اند. به این ترتیب آزمایش‌های پیشرانه به شیوه‌ای انجام شده بود که مصرف سوخت این خودروها کمتر از واقعیت نشان داده می‌شد. به جز میتسوبیشی ولی پای کمپانی‌های بزرگ دیگری نظیر بنز، پژو و فورد هم به پرونده رسوایی در اعلام میزان آلایندگی خودروها باز شد، ولی هیچ کدام از آنها مثل فولکس واگن تحت تأثیر این ماجرا قرار نگرفتند.

هرچه هست، پرونده تقلب در اعلام میزان آلایندگی خودروها همچنان در دنیا به ویژه اروپا باز است و هیچ بعید نیست چندی دیگر، عضوی جدید به لیست متهمان این رسوایی اضافه شود. ازآنجاکه بیشتر تقلب‌ها به خودروهای دیزلی ارتباط داشت، رسوایی مربوطه موجب کاهش اقبال دیزلی‌ها در بازار شد و این موضوع، نفع خودروهای الکتریکی و هیبریدی را در پی داشت. در واقع مدل‌های هیبریدی و الکتریکی توانستند با استفاده از رسوایی دیزلی‌ها، بیشتر و بیشتر خود را در دل متقاضیان جا کرده و بخشی از سهم محصولات دیزلی را تصاحب کنند.

دنیای اقتصاد