اتوبوس‌های دست دوم وارداتی در چند قدمی پایتخت

از سال پیش موضوع خرید اتوبوس‌های کهنه خارجی در تهران مطرح شد. این اقدام با واکنش‌های زیادی همراه شد؛ مدتی موضوع مسکوت ماند تا اینکه شهردار تهران خبر از مذاکره برای خرید اتوبوس‌های دست دوم داد.

توسعه ناوگان حمل ونقل عمومی شهر تهران سال‌هاست که در دستور کار مدیریت شهری است. برای نوسازی ناوگان باید دولت سهم خود را پرداخت کند ولی طی سالیان اخیر این امر رخ نداد و دولت یکی از بدهکاران بزرگ شهرداری تهران است.

توسعه خطوط مترو و تکمیل آن می‌توانند بخشی از مشکلات ترددی شهروندان را برطرف کند و همچنین توسعه ناوگان اتوبوسرانی می‌تواند در کاهش آلودگی هوا و ترافیک تأثیر گذار باشد.

در بهمن سال ۹۶ حسن روحانی رئیس جمهور در مورد نوسازی حمل و نقل جاده‌ای و شهری به ویژه کامیون‌ها و اتوبوس‌های فرسوده تاکید کرد.

وی ادامه داد: «آنچه امروز به مردم قول می‌دهیم این است که دولت دوازدهم مصمم‌تر از دولت یازدهم اهتمام دارد که خودروهای فرسوده را در اسرع وقت از ناوگان حمل و نقل جاده‌ای برون‌شهری و درون‌شهری، خارج کند و تلاش ما این است که بتوانیم در سال‌های پیش رو آن را به انجام برسانیم.»

همچنین محمدعلی نجفی؛ شهردار وقت تهران سفری به لهستان برای خرید اتوبوس داشت و همچنین بر خرید اتوبوس‌های نو از کشورهای اروپایی و نوسازی اتوبوسرانی تهران تاکید کرد.

شهردار وقت تهران گفت: با کمک رئیس جمهور در نظر داریم ناوگان اتوبوسرانی را به صورت کلی نوسازی کنیم» ابراز کرد: در برنامه پنج ساله پیش رو حداقل باید نزدیک به ۱۰ هزار دستگاه اتوبوس جدید را در کشور وارد سیستم کنیم؛ علاوه بر این در حمل و نقل شخصی و تاکسیرانی هم برنامه داریم تا به سمت استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی حرکت کنیم. همچنین رئیس جمهور برنامه‌ای برای برقی کردن و نوسازی ناوگان حمل و نقل اعلام کردند که بخش عمده‌ای از این برنامه به تهران بر می‌گردد.‌

ولی این امر هم رخ نداد و خبری از اتوبوس‌های نو لهستانی در تهران نشد و نجفی بدون تحقق این وعده از شهرداری تهران رفت.

بر اساس این گزارش، احداث خطوط تندرو (بی آر تی) از سال ۱۳۸۶ در تهران شروع شد. اتوبوس‌های دوکابین یا آکاردئونی وارد این خطوط شدند. عمر مفید اتوبوس‌ها بر اساس استانداردهای جهانی بین ۴ تا ۷ است. خیلی از اتوبوس‌های که در خطوط اتوبوسرانی هم اکنون فعال هستند از رده خارج شده‌اند.

شهرداری تهران برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی نیازمند پول است، هم اکنون بلدیه با بحران منابع مواجه است از این رو مسئولان ارشد شهرداری تهران پیشنهاد واردات اتوبوس‌های دست دوم خارجی را دادند.

محسن پورسید آقایی معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران در این باره گفت: خرید اتوبوس‌های دست‌دوم با عمر ۵ سال از کشورهای خارجی یکی از راهکارها برای توسعه حمل و نقل عمومی است و در شرایط فعلی کمک خوبی برای کاهش آلودگی هوای تهران است.

به گفته معاون شهردار تهران، وقتی در تهران اتوبوس‌ها با عمر فرسودگی بالا داریم، حتی سطح تعمیرات و نگهداری آنها را هم به سختی انجام می‌دهیم. می دانید ما در پایتخت بیش از ۴ هزار اتوبوس‌ها با عمر بالای ۸ سال داریم که در حال رفت و آمد هستند.

وی تصریح کرد: جایگزین کردن خودروی نو نیاز به میلیاردها تومان پول دارد که در این شرایط فعلاً پولش فراهم نیست. این واقعیتی است که دولت و شهرداری هیچ کدام نتوانستند چنین بودجه‌ای را فراهم کنند. البته این منافاتی ندارد که ما اتوبوس‌های نو بخریم و وارد کشور کنیم؛ ولی واقعاً برای چند هزار دستگاه اتوبوسی که ما می‌خواهیم به فوریت در سطح شهر تهران تجهیز کنیم؛ می‌تواند یک راه‌حل باشد؛ که ما موقتاً از اتوبوس‌های بهتر و سالم‌تر نسبت به اتوبوس‌های ۸ ساله، ۱۰ ساله و ۱۲ ساله تهران داشته باشیم.

وی در مورد قیمت اتوبوس‌های دست دوم گفت: اتوبوس‌های دست دوم با قیمت بسیار ارزان وارد کشور می‌شود. حال ۲ تا ۳ سال از آن استفاده می‌کنیم و هر زمان که دولت توانایی نوسازی داشت و توانست اتوبوس‌های جدید به حد کافی خریداری کند طبیعتاً این‌ها را کنار می‌گذاریم.

خبر خرید اتوبوس‌های دست دوم خارجی واکنش‌های زیادی را از طرف مسؤولان به همراه داشت این در حالی است که در قانون آمده است که کامیون دست دوم با عمر ۴ سال می‌تواند وارد کشور شود. در شهرهایی که مسئله آلودگی آنها زیاد است، بهتر است اتوبوس‌های دست‌دوم وارد شود که استانداردهای لازم را هم دارند.

محمد علیخانی رئیس کمیسیون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران در این باره گفت: ورود اتوبوس دست دوم کار غلطی است، در گذشته اتوبوس‌های دست دوم را به شهرهای کوچک می‌فرستادند و از شهر خارج می‌کردند، اکنون می‌خواهیم اتوبوس دست دوم بخریم که این کار، دور باطل است.

وی ادامه داد: اکثر اتوبوس‌های تهران بجز BRT ها از رده خارج شده‌اند و عمر ۸ ساله‌شان تمام شده است و در اصل اتوبوسی نداریم. حالا اگر اتوبوس دست دوم بخریم آن‌ها هم دو تا سه سال دیگر از رده خارج می‌شوند.

به گفته علیخانی، اتوبوس‌های دست دوم را می‌خرند و بعد می‌خواهند روی آن فیلتر ضد دوده بگذارند! هزینه خرید فیلتر ضد دوده و تعمیر اتوبوس‌های دست دوم را صرف خرید اتوبوس نو کنید.

کلان شهر تهران به بیش از ۹ هزار اتوبوس نیاز دارد و تقریباً نیمی از اتوبوس‌های فعلی فرسوده و از رده خارج هستند و تاکنون به خاط کمبود منابع و برخی مشکلات نوسازی رخ نداده است.

پیمان سنندجی مدیر عامل سازمان اتوبوسرانی شهر تهران در این باره گفت: در حوزه نوسازی ناوگان اتوبوسرانی اتفاق جدیدی رخ نداده و روز به روز نه تنها اتوبوس‌های جدیدوارد ناوگان نمی‌شود، بلکه به شمار اتوبوس‌های فرسوده شهر هم اضافه می‌شود.

وی ادامه داد: به وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد داده‌ایم وضعیتی را فراهم کند تا بتوانیم اتوبوس‌های دست دوم را وارد ناوگان اتوبوسرانی کنیم؛ قطعاً شرایط آن‌ها بسیار بهتر از اتوبوس‌های فرسوده خواهد بود.

به گفته سنندجی، واردات خودروهای سنگین دست دو مثل تریلر و کامیون توسط وزارت صنعت انجام می‌گیرد و در سال‌های ۶۸ و ۶۹ هم شماری اتوبوس دست دو وارد کشور شده است. اگر بتوانیم اتوبوس‌های نو را جایگزین ناوگان فرسوده کنیم که اتفاق بسیار خوبی است؛ ولی در وضعیتی که امکان این امر فراهم نیست اتوبوس‌های دست دوم با شرایط سنی خاص، گازسوز یا هیبریدی مشکل اتوبوسرانی را تا حدودی رفع می‌کنند.

ماه‌هاست که موضوع خرید اتوبوس‌های دست دوم خارجی مسکوت مانده بود که پیروز حناچی شهردار تهران خبر داد که در حال مذاکره برای خرید اتوبوس‌های دست دوم هستیم.

بر اساس این گزارش، اتوبوس یک محصول خاص است که مشتری عام نداشته و مشتریان و خریداران اصلی آن سه گروه شهرداری‌ها، سازمان شهرداری‌های وزارت کشور و شرکت تعاونی اتوبوسرانی هستند.

بعضی از کارشناسان عقیده دارند که واردات اتوبوس دست دوم علاوه بر ضربه زدن به توان تولید داخل در شأن مردم ایران هم نیست، علاوه بر این در وضعیت فعلی که منابع ارزی کشور محدود است، خروج مقدار قابل توجهی ارز برای واردات محصولی که توان تولید داخلی آن وجود دارد بر خلاف ضوابط و راهبردهای کلان ملی است.

بر اساس این گزارش، با نوسازی ناوگان اتوبوسرانی و توسعه خطوط مترو آلودگی هوا و ترافیک در تهران کم می‌شود دولت باید در این زمینه سهم خود را پرداخت کند اما تاکنون امتناع کرده است با وجود اینکه در دوره جدید مدیریت شهری، شهردار تهران در جلسات هیات دولت حضور دارد اما هنوز اتفاق خاصی در این زمینه رخ نداده است. سال‌هاست که قرار است شهرداری تهران ۲ میلیارد دلار از منابع دولتی برای رفع موضوع کاهش آلودگی هوا استفاده کند که تاکنون این امر محقق نشده است.

فارس