تارا برقی در انتظار راه اندازی زیرساخت ها

سابقه خودروهای الکتریکی به اواسط قرن ۱۹ میلادی باز می گردد اما ورود رسمی این خودرو ها به فاز تجاری و آغاز تولید انبوه از سال ۲۰۰۸ با نخستین محصول تسلا آغاز شد و خودروهای الکتریکی در کلاس سواری تا اتوبوس رسما از سال ۲۰۱۱ وارد فاز رشد تیراژ شدند.

پیش بینی می شود آمار کل تولید خودرو در جهان در سال ۲۰۲۱ میلادی به حدود ۶۶ میلیون دستگاه برسد که رشد حدود ۳ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۰ نشان می دهد در حالی که بر اساس آمار وب سایت GreenCars؛ ۶.۴ میلیون دستگاه خودرو الکتریکی در سراسر جهان به فروش رسیده که رشد ۲۶درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۰ نشان می دهد و ۹.۶درصد از کل خودروهای فروخته‌شده در جهان را نشان می‌دهد. با بررسی این آمار مشخص است که رشد تولید و فروش خودروهای الکتریکی تا یک دهه آینده چشمگیر خواهد بود و بر اساس اعلام بسیاری از خودروسازان از سال ۲۰۳۰ رسما جایگزینی سبد محصولات با محصولات الکتریکی کلید خواهد خورد.

ایران خودرو طی سال های گذشته با جمع آوری نمونه های موفق خودروهای الکتریکی در بازارهای جهانی و تحقیق و توسعه و مهندسی معکوس این خودروها موفق به طراحی نمونه های اولیه متعددی شده که تا پیش از اجرای آن روی خودرو تارا، این پروژه روی محصولی مانند رانا یا سورن پیاده سازی می شد به گونه ای که دو سال قبل این پروژه بر پایه رانا با قابلیت پیمایش ۲۲۰ کیلومتر معرفی شد که حداکثر گشتاورش به ۲۲۰ نیوتون متر می رسید. حال بعد از گذر از تحقیق و توسعه و نمونه های آزمایشی به نظر می رسد به دلیل به روز بودن پلتفرم تارا نسبت به محصولات پیشین ایران خودرو، این پروژه با تکنولوژی بالاتری پیگیری شده به گونه ای که برای نخستین بار، ایران خودرو از ورود به فاز صنعتی این پروژه خبر داده است.

خودروهای الکتریکی زیادی در جهان نیستند که از پایه با هدف خودرو برقی طراحی شده باشند و این مساله در کاهش هزینه های اجرایی پروژه خودرو الکتریکی در صنعت خودرو ایران نیز می تواند موثر باشد و ایران خودرو نیز روشی مشابه خودروسازان بزرگ جهانی در توسعه نخستین خودرو الکتریکی را در پیش گرفته است. مدیرعامل جتکو با بیان این‌که مجموعه پاورترین خودرو شامل الکتروموتور، باتری‌پک، درایو، شارژر و مبدل DC به DC به طور کامل توسط تیم‌های تخصصی جتکو طراحی شده و ساخت نمونه‌ها کاملا در داخل انجام شده، گفت: برخی قطعات کوچک به ویژه قطعات جزئی الکترونیکی از منابع خارجی تامین می شود که داخلی سازی آن نیز با توسعه زیرساخت‌ها در دستور کار برخی قطعه‌سازان است.

مهمترین دغدغه در صنعتی و نهایی سازی فاز تولید انبوه این خودرو؛ توسعه زیرساخت و بسترهای لازم است که به موازات تحقیق و توسعه خودرو های الکتریکی پیش نرفته و همانند خودروهای بنزینی که تامین جایگاه سوختشان بر عهده خودروساز نیست، ایجاد جایگاه های شارژ سریع نیز از مهمترین بسترهای لازم برای توسعه زیرساخت های لازم برای گسترش ورود خودروهای الکتریکی است. از جمله زیرساخت های لازم برای عرضه خودروهای الکتریکی می توان به تاسیس ایستگاه های شارژ سریع ۲۰ دقیقه ای و فراهم کردن بستر لازم در پارکینگ های شخصی برای شارژ ۵ تا ۸ ساعته خودروها اشاره کرد که ورود دولت و دیگر شرکت های مرتبط را برای سرمایه گذاری و جدیت در این زمینه می طلبد.

یکی دیگر از دغدغه ها در زمینه تاسیس ایستگاه های شارژ، تامین برق مورد نیاز بویژه در ماه های پیک مصرف است. همچنین با توجه به تنوع گسترده قطعات جدید مورد نیاز در خودروهای برقی؛ شرکت های قطعه ساز نیازمند اخذ تسهیلات از سوی بانک ها هستند تا در راستای تحقیق و توسعه و صنعتی سازی این پروژه مهم و حیاتی در کشور بتوانند نقشی مفید را ایفا کنند.

باتری اصلی ترین بخش یک خودرو الکتریکی است و به گفته مدیرعامل جتکو حدود ۳۵ تا ۴۵ درصد از هزینه یک خودرو برقی را شامل می شود. یکی از مشوق های مهمی که دولت می تواند در راستای تشویق عموم به خرید این خودروها و توجیه‌پذیر کردن خریدشان اختصاصی دهد تامین بخش مهمی از هزینه این باتری یا تخصیص یارانه است و همچنین مشوق هایی در زمینه جایگاه های پارک، تردد در طرح ترافیک، تخفیف در بیمه و مالیات نیز می تواند از جمله دیگر روش‌ها در راستای ترغیب مشتریان به خرید این خودرو موثر باشد.

خودروهای الکتریکی علاوه بر تاثیر قابل توجه در کاهش آلودگی هوا بدون شک آینده صنعت خودرو خواهند بود. گروه صنعتی ایران خودرو با تخصیص بودجه ای قابل توجه به تحقیق و توسعه این خودرو آن را به فاز تولید انبوه و صنعتی سازی نزدیک کرده است اما تا زمانی که در زمینه زیرساخت ها و بسترهای لازم از سوی دولت سرمایه گذاری های لازم صورت نگیرد، نقاط قوت این دستاورد نمایان نخواهد شد.

همچنین بدون شک با حرکت جهان به سمت حمل و نقل پاک الکتریکی، دیر یا زود باید این زیرساخت ها را در کشور ایجاد کنیم تا دو قطب اصلی توسعه حمل و نقل الکتریکی یعنی تامین محصول و آماده‌سازی زیرساخت ها به موازات یکدیگر حرکت کنند و منفعت نهایی آن برای مردم و نسل های آینده باشد. کشورهای زیادی در سراسر جهان حتی در حد محدود اقدام به توسعه زیرساخت های لازم برای وسایل نقلیه الکتریکی کرده اند که از آن جمله می توان به فعالیت بیش از ۱۰۰ ایستگاه شارژ در شهر دهلی هند، حدود ۵۰ ایستگاه شارژ در هر یک از شهرهای جایپور و چاندیگار این کشور، بیش از ۵۳۰ نازل شارژ الکتریکی در شهر دوبی  و حدود ۱۰ هزار شارژر سریع در کره جنوبی اشاره کرد که در زمره کشورهای متوسط از نظر حمل و نقل الکتریکی به حساب می آیند.

در همین زمینه یک خبرگزاری در حوزه حمل و نقل الکتریکی گزارش داده است که ژاپن حتی به اندازه کافی خودرو برقی برای استفاده از حدود ۳۰ هزار شارژر الکتریکی در این کشور ندارد و این به معنی آینده نگری ژاپن برای آماده سازی زیرساخت های لازم پیش از تصرف خیابان ها توسط خودروهای الکتریکی است که حقیقتی انکار ناپذیر خواهد بود اما در ایران شاهد این موضوع هستیم که روند آماده سازی خودرو الکتریکی و زیرساخت ها معکوس پیش رفته است و هنوز هیچ اقدام عملی در زمینه تاسیس ایستگاه های شارژ و تجهیزات شارژ در پارکینگ ها صورت نگرفته است.