برای خودروهای فرسوده چاره‌اندیشی کنید

عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: عوامل مستقیم و غیرمستقیم گوناگونی باعث ایجاد و تشدید آلودگی هوا در کلان‌شهرها هستند که متاسفانه در سالیان گذشته به خاطر اثربخش نبودن اقدامات، اتفاق مهمی در این مورد انجام نگرفته است. طبق اعلام مراکز بین‌المللی و تحقیقاتی روزانه ۱۲۰۰ تن آلاینده در شهر تهران تولید می‌شود که خودروهای فرسوده سبک و سنگین با ۷۸ درصد سهم اصلی را در ایجاد آن دارند.

امیرحسن کاکایی  افزود: علاوه بر تهران، هشت کلانشهر دیگر کشور هم درگیر موضوع آلودگی هوا هستند که عمده‌ترین علت آن رفت و آمد خودروهای فرسوده‌ای است که هم نقش اصلی را در انتشار ذرات معلق ایفا کرده و هم مصرف سوخت بالایی دارند.

به گفته وی، علاوه بر مورد فوق از دیگر عوامل آلوده کننده هوای کلانشهرها می‌توان به سوخت غیراستاندارد، موتورسیکلت‌ها، آلاینده‌های ناشی از منابع ساکن صنعتی، تجاری، مسکونی و هم شرایط  اقلیمی و اکولوژیکی حاکم بر کلان شهرها نام برد.

عضو هیات علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران اتهام به خودروسازان مبنی بر تولید خودرو غیراستاندارد و محکوم کردن آنها به عنوان مسبب اصلی آلودگی هوای کلانشهرها را، نوعی فرافکنی و آدرس غلط به مردم دادن دانسته و افزود: هم اکنون خودروهای تولید داخل از استاندارد آلایندگی یورو۴ برخوردارند و با توجه به نظارت‌های سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان ملی استاندارد و شرکتهای بازرسی وزارت صمت، از بابت تولید این خودروها مشکلی در کشور وجود ندارد. مسائلی مانند دوام کاتالیست و دیگر قطعات و تجهیزات کنترل کننده آلودگی در خودرو و هم کیفیت سوخت استاندارد هم از جمله مواردی است که صاحب‌نظران و منتقدان در مورد آن نظراتی دارند که البته در قانون راهکارها و دستگاه‌های ذیربط برای اجرا و کنترل آن مشخص شده است.

وی ادامه داد: نکته بعدی لزوم توجه به بازار لوازم یدکی در کنار نوع سوخت ارائه شده است. نقش یک روغن خوب کم اهمیت‌تر از نقش بنزین خوب و خودروی خوب نیست. همچنین کاتالیست که وسیله بسیار گرانقیمتی است باید تحت نظارت دولت در بازار عرضه شود، همانطور که عیار طلا و سکه توسط دولت کنترل می‌شود. دقیقاً کاتالیست هم وسیله‌ای است که موادی گرانقیمت‌تر از طلا در آن به کار می‌رود، لذا پتانسیل تقلب خیلی در آن بالا است. این در حالی است که به هر حال بعد ۶۰ یا حداکثر ۱۰۰ هزار کیلومتر، بسته به نوع کاتالیست و نوع ترافیک و رانندگی افراد، به هر حال باید تعویض شود. به عبارتی هر خودرویی با رانندگی نرمال حداکثر پس از پنج سال نیازمند چنین تغییری است. به عبارتی از حدود ۱۸ میلیون خودروی موجود، حداقل ۱۳ میلیون آن در محدوده‌ای هستند که نیازمند تعویض کاتالیست هستند، در حالیکه هیچ توجهی به آن نمی‌شود و بعضی سازمان‌های مسوول این موارد را رها کرده و تنها بر خودروسازان تمرکز کرده‌اند.

کاکایی ادامه داد: هر سال با آغاز فصل سرما و بروز پدیده وارونگی هوا، اظهارنظر و تکاپو در مورد عوامل ایجاد آلودگی‌ هوا افزایش می‌یابد اما متأسفانه پس از چند ماه به فراموشی سپرده می‌شود، این در حالی است که حاکمیت باید یک‌ بار برای همیشه موضوع آلودگی هوا، سیاست‌های کلی در مورد توسعه حمل و نقل پایدار و تعیین تکلیف خودروهای فرسوده را حل و فصل کند.

وی با اشاره به محدودیت منابع ریالی و ارزی و لزوم برنامه‌ریزی و اتخاذ تصمیمات اثربخش و زودبازده، اولویت‌بندی را اثربخش‌ترین اقدام در کوتاه‌مدت و تخصیص بودجه مناسب و عملیاتی برای اجرای آن  و نیز برنامه‌ریزی میان مدت و بلندمدت جهت ایجاد زیرساخت‌های مناسب و اجرای گام به گام "قانون هوای پاک" را لازمه تحقق آرزوی هوای پاک در کشور دانسته و گفت: باید خودروهای فرسوده در قالب یک برنامه مدون و ریشه‌ای با تخصیص منابع مالی لازم از رده خارج شده و با تدوین یک نقشه راه جامع توسعه حمل و نقل پایدار در مورد آینده صنعت حمل و نقل کشور به خصوص در کلان‌شهرها چه در حوزه سواری، چه در حوزه تجاری و نیز جایگاه حمل و نقل عمومی، خودروهای برقی و هیبریدی، ارتقاء استاندارد و ترکیب سبد سوخت کشور اقدام شود.

ایسنا