نوسازی ناوگان و اصلاحات جدید مصوبه اسقاط خودروهای فرسوده

اخیراً، شورای اقتصاد با ابلاغ اصلاحیه‌ای مهم، تغییراتی در طرح کلان نوسازی ۴۶۰ هزار دستگاه از ناوگان حمل و نقل عمومی درون‌شهری اعمال کرده است که لازم است با دقت مورد بررسی قرار گیرد.

طرح کلان: نوسازی ۴۶۰ هزار دستگاهی

در ابتدا، ضروری است که هدف اصلی مصوبه را یادآوری کنیم. طرح اولیه شورای اقتصاد، یک برنامه گسترده برای جایگزینی ۴۶۰ هزار دستگاه از خودروهای فرسوده در حمل و نقل عمومی درون‌شهری بوده است.

اهداف اصلی نوسازی:

• کاهش آلایندگی: جایگزینی خودروهای قدیمی با مدل‌های جدیدتر و کم‌آلاینده.
• افزایش راندمان: استفاده از فناوری‌های نوین در حمل و نقل عمومی.
• تغییر سوخت: تمرکز بر خودروهایی با سوخت‌های پاک‌تر شامل:
  • برقی (Electric): خودروهایی که تماماً با نیروی برق کار می‌کنند.
  • هیبریدی (Hybrid): خودروهایی که ترکیبی از موتور بنزینی/گازوئیلی و موتور برقی دارند.
  • پایه گازسوز: خودروهایی که سوخت اصلی آن‌ها گاز طبیعی است.

این طرح اهمیت بالایی در بهبود وضعیت ترافیک و کیفیت هوای کلان‌شهرها دارد.

  جزئیات مهم اصلاحیه شورای اقتصاد

اصلاحیه اخیر که توسط معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه ابلاغ شده، عمدتاً بر روی فرآیند مرتبط با گواهی اسقاط تمرکز دارد. گواهی اسقاط در واقع مدرکی است که پس از از رده خارج شدن و نابودی کامل یک خودروی فرسوده، صادر می‌شود و دارندگان آن می‌توانند برای تولید یا واردات خودروی جدید از آن استفاده کنند.

مهم‌ترین تغییرات ایجاد شده در این اصلاحیه شامل موارد زیر است:

• حذف عبارت "ابطال گواهی اسقاط ملاک هستند": در مصوبه قبلی، عبارت‌هایی وجود داشت که ابطال (باطل شدن) گواهی اسقاط را به عنوان معیار اصلی در نظر می‌گرفت. با حذف این عبارت، تمرکز از روی فرآیند "ابطال" برداشته می‌شود.
• لغو یا اصلاح بند (۶-۶) مصوبه پیشین: این بند مربوط به "ابطال گواهی اسقاطی بود که بعد از تاریخ اجرای مصوبه صادر شده بودند". حذف یا اصلاح این بند، انعطاف‌پذیری بیشتری در پذیرش و استفاده از گواهی‌های اسقاط ایجاد می‌کند و احتمالاً مشکلات مربوط به زمان‌بندی صدور گواهی‌ها را حل می‌کند.
• تأکید بر "معتبر بودن" گواهی‌ها: در این اصلاحیه، به دستگاه‌های مرتبط تأکید شده که باید فقط به گواهی‌های معتبر و تأیید شده (یعنی گواهی‌هایی که مراحل قانونی اسقاط را کاملاً طی کرده‌اند) استناد کنند. این موضوع، معیار را از صرفاً "تاریخ ابطال" به "اعتبار و تأیید نهایی" گواهی تغییر می‌دهد.

توضیح ساده: می‌توان این اصلاحیه را به این صورت درک کرد که معیار اصلی برای شرکت در این طرح، داشتن "گواهی اسقاطی است که از نظر سازمان‌های نظارتی کاملاً صحیح و مورد تأیید باشد" و دیگر تاریخ دقیق صدور یا ابطال، به شکل سختگیرانه‌ای که قبلاً وجود داشته، ملاک نیست.

  وظیفه وزارت نفت و پایداری مصوبه

در بخش دیگری از ابلاغیه، نقش وزارت نفت مورد تأکید قرار گرفته است.

1. ادامه فرآیندها: وزارت نفت موظف شده است که فرآیندهای مربوط به این طرح را مطابق با اصلاحات جدید ادامه دهد.
2. پایداری مفاد اصلی: ذکر شده است که سایر مفاد مصوبه اصلی سال ۱۴۰۰ همچنان به قوت خود باقی هستند. این یعنی اسکلت کلی و اهداف نوسازی ناوگان بدون تغییر باقی مانده و صرفاً جزئیات مربوط به نحوه استفاده از اسناد (گواهی‌های اسقاط) مورد بازنگری قرار گرفته است.

نتیجه‌گیری: این اصلاحیه یک گام مثبت در جهت روان‌سازی و تسهیل فرآیندهای اجرایی طرح کلان نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی است. این تغییرات به نظر می‌رسد با هدف برطرف کردن موانع اداری و تسریع در استفاده از گواهی‌های اسقاط موجود انجام شده تا روند جایگزینی ۴۶۰ هزار دستگاه خودروی فرسوده با مدل‌های پاک‌تر، با سرعت بیشتری دنبال شود. این موضوع به‌طور مستقیم بر کیفیت هوای شهرها و کارایی سیستم حمل و نقل عمومی تأثیر خواهد گذاشت.