نگاهی به حال و روز این روزهای رانندگان کامیون ایرانی

رانندگان عقیده دارند با توجه به بالا بودن هزینه‌های کامیونداری در کشور و گران شدن ناگهانی لوازم یدکی و اقلام مصرفی مثل لاستیک و روغن، نرخ کرایه‌های فعلی حمل بار پاسخگو نیست.

در روزهای اخیر برخی از رانندگان کامیون و فعالان صنعت حمل و نقل جاده‌ای در مورد مشکلات صنفی و معیشتی خود حاوی گرانی لوازم یدکی خودروی‌های سنگین، کم بودن سهمیه سوخت بر پایه پیمایش، حذف سهم دولت از حق بیمه رانندگان و به ویژه پایین بودن کرایه حمل کالا دست به اعتراض زدند. اعتراضات به حقی که به صورت کامل در زمره مطالبات صنفی بوده اما متأسفانه با ورود بعضی رسانه‌های بیگانه به این اعتراضات، بعضاً رنگ و بوی غیر صنفی هم به خود گرفت.

البته بعد از برگزاری جلسات پی در پی در سطح مجلس و دولت برای پیگیری و انجام مطالبات به حق رانندگان، کانون سراسری انجمن‌های صنفی رانندگان کامیون‌های بین شهری طول نامه‌ای به کامیونداران خواستار پایان دادن به این اعتراضات شد و گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که در دو روز گذشته قسمت زیادی از اعتراضات به پایان رسیده و رانندگان فعالیت خود را از سرگرفته اند.

مالک ۳ دستگاه کامیون: هزینه‌ها تا ۵۰ درصد بالاتر از درآمد است

ناصر محمدیانی راننده کامیون و مالک ۳ دستگاه کامیون و ساکن اراک در مورد اعتراض رانندگان خودروهای سنگین به شرایط معیشتی خود گفت: در ۴ سال گذشته کرایه حمل کالا افزایش نیافته است این در حالی است که قیمت بعضی لوازم یدکی هر ساله و تعدادی دیگر از لوازم مصرفی مانند روغن موتور و فیلترهای آن تقریباً در هر چند ماه افزایش یافته است.

وی هزینه کامیون‌های فرسوده حاوی سوخت، لاستیک، روغن، تعمیرکار، عوارض آزادراه‌ها و ... را سالانه قریب به ۳۰ تا ۳۵ میلیون تومان عنوان کرد و افزود: این در حالی است که درآمدهای ما از هر بار حمل بار کمتر از ۱.۵ تا ۲ میلیون تومان است که در ماه بعضاً دو یا سه مرتبه نوبت حمل بار به ما نمی‌رسد. به صورت متوسط در هر سال درآمد رانندگان پایین‌تر از هزینه‌های آنهاست و به سختی در حال گذران زندگی هستیم.

حال و روز نامناسب راننده‌های غیر خودمالک

این فعال صنفی حمل و نقل تصریح کرد: درآمد کامیونداران به سختی در طول سال به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان می‌رسد البته شاید درآمد دارندگان خودروهای ۱۸ چرخ بیشتر باشد ولی دارندگان کامیون‌های باری ۲۰ تنی نمی‌توانند از پس مبلغ‌های جاری و روزمره خود بربیایند.

به گفته این راننده کامیون، شرایط رانندگانی که خودمالک نیستند و برای مالک کامیون کار می‌کنند، بسیار دشوارتر از این است. ضمن اینکه در ماه‌های گذشته شمار مالکانی که به دنبال فروش کامیون هستند، افزایش یافته است.

کمیسیون‌های مندرج در بارنامه‌ها، صوری است

وی تصریح کرد: این هزینه‌های زیاد در حالی است که شرکت‌های حمل و نقل درآمدهای سنگینی از محل کمیسیون توزیع بار دارند بدون آنکه هزینه‌های جانبی آنها نظیر کرایه دفتر و حقوق کارکنان به اندازه هزینه‌های رانندگان و کامیونداران کمرشکن باشد.

محمدیانی یاد آوری کرد: از نظر قانونی، تعرفه کمیسیون شرکت‌های حمل و نقل برای شرکت‌های حمل و نقل دولتی ۴ درصد و برای شرکت‌های غیر دولتی به همراه هزینه پایانه بار نزدیک به ۱۰ درصد است ولی شماری از شرکت‌های حمل و نقل کمیسیون‌هایی تا چند برابر تعرفه مصوب دریافت می‌کنند اما در بارنامه رقم کمیسیون را مطابق تعرفه مصوب درج می‌کنند ولی سازمان راهداری هیچ نظارتی بر این اقدامات ندارد. همینطور بسیاری از شرکت‌های حمل و نقل با صاحبان کالا بر سر قیمت توافق می‌کنند اما این ارقام به رانندگان گفته نمی‌شود.

تن ـ کیلومتر عادلانه‌تر از نرخ توافقی

این راننده کامیون در مورد مبنا قرارگرفتن تن ـ کیلومتر برای تعیین کرایه حمل گفت: بیشتر رانندگان از روش تن ـ کیلومتر به جای روش توافقی استقبال می‌کنند و آن را به عدالت نزدیک‌تر می‌دانند هر چند که تن ـ کیلومتر با مشکلاتی نظیر تفاوت میزان مصرف سوخت در کامیون‌ها و کشنده‌های گوناگون، سربالایی و سرپایینی بودن جاده‌های کشور، سردسیر یا گرمسیر بودن جاده‌ها و هم عوارض آزادراه‌ها مواجه است ولی این شیوه از سازوکار نرخ توافقی بین شرکت حمل و نقلی با صاحب کالا به روزتر است.

کامیون‌داران سالانه چقدر هزینه لاستیک می‌دهند؟/گردش مالی عجیب بازار لاستیک

یکی از خواسته‌ها و مطالباتی که فعالان این صنف در دیدار با وزیر راه و شهرسازی و معاونان وی در قسمت حمل و نقل جاده‌ای بیان کرده‌اند، گرانی بیش از حد اقلام مصرفی خودروهای سنگین به ویژه لاستیک و روغن موتور است که وزارت راه و سازمان راهداری در حال رایزنی با مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت برای افزایش توزیع لوازم یدکی و لاستیک تولید داخل بین رانندگان و هم حمایت دولت از واردات این لوازم از طرف تشکل‌های صنفی رانندگان کامیون است.

تعدادی از رانندگان و نمایندگان تشکل‌های صنفی حمل کالا عقیده دارند تعدادی از صنوف توزیع کننده لاستیک اقدام به احتکار کرده‌اند تا از محل گرانی قطعات یدکی، به بهره بزرگی برسند.

این در حالی است که علی رغم افزایش قیمت لوازم یدکی خودروهای سنگین، کرایه حمل بار در ۴ سال گذشته افزایش نیافته است. در بین همه اقلام مصرفی کامیون‌ها، دو قلم جنس حاوی لاستیک و روغن موتور یکی از پرمصرف‌ترین لوازم است. ضمن اینکه هزینه سوخت گیری هم یکی دیگر از اصلی‌ترین مخارج کامیونداران را تشکیل می‌دهد.

محمد، راننده کامیون حمل داخلی بار در مورد گرانی لوازم یدکی خودروهای سنگین به ویژه لاستیک در ماه‌های گذشته گفت: بیشتر کامیون‌های کشور از نوع ۶، ۱۰ یا ۱۸ چرخ هستند که ۳، ۵ یا ۹ جفت لاستیک مصرف می‌کنند.

بر پایه آمار موجود، از بین بیش از ۳۵۰ هزار خودروی سنگین باری بین شهری فعال در کشور، ۱۵۰ هزار دستگاه کشنده ۱۸ چرخ و ۲۰۰ هزار دستگاه هم کامیون‌های دارای بخش بارِ متصل با ۶ یا ۱۰ چرخ هستند.

هم اکنون قیمت هر جفت لاستیک خودروی باری سنگین در کشور، ۳ میلیون تومان است و به طور میانگین لاستیک‌های موجود در بازار، در هر ۱۰۰ هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارند تا مالک خودروی باری سنگین بتواند معاینه فنی اخذ کند چراکه صدور بارنامه منوط به داشتن معاینه فنی است؛ از طرف دیگر هر کامیون در کشور به طور میانگین سالانه بین ۸۰ تا ۱۱۰ هزار کیلومتر پیمایش دارد. بدین سبب تقریباً در هر سال نیاز به تعویض لاستیک‌های خودروهای سنگین احساس می‌شود.

پس کشنده‌ها سالانه باید نزدیک به ۲۷ میلیون تومان، کامیون‌های ۱۰ چرخ ۱۵ میلیون تومان و کامیون‌های ۶ چرخ ۹ میلیون تومان صرفاً برای خرید لاستیک هزینه کنند. با توجه به شمار کامیون‌ها در کشور، تولید و واردات لاستیک خودروهای سنگین دارای گردش مالی بالایی است که در سال به عددی نزدیک به ۷ هزار میلیارد تومان صرفاً برای کامیون می‌رسد و این جدا از گردش مالی لاستیک اتوبوس و دیگر خودروهای سنگین است.

مشاور آخوندی: سیستم تن ـ کیلومتر اعمال می‌شود

سید شهرام اجتهادی مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور تشکل‌های صنفی در خصوص پیگیری برای تحقق مطالبات به حق رانندگان اظهار داشت: رانندگان و نمایندگان تشکل‌های صنفی رانندگان کامیون که در ابتدای این هفته با وزیر راه و شهرسازی دیداری چند ساعته داشتند، از نتایج این نشست رضایت کامل دارند.

وی تصریح کرد: رانندگان خواهان معلوم شدن شرایط کرایه‌های حمل کالا بر پایه تن ـ کیلومتر هستند که با موافقت وزیر راه مواجه شد. اما فعلاً برای آغاز قرار شد ۲۰ درصد به کرایه‌ها افزوده شود که هم اکنون این مساله اجرایی شده است. ضمن اینکه تشکل‌های صنفی کارگری رانندگان کامیون در دیداری با وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی و رئیس سازمان تأمین اجتماعی، مسائل مربوط به بیمه رانندگان را پیگیری کردند که به نتایج خوبی دست یافتند.

اجتهادی افزود: طی سه روز گذشته اعتراضات تقریباً در حال منتفی شدن و اوضاع در حال عادی شدن است.

به گفته این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی، سیاست این وزارت خانه این است که تشکل‌های صنفی در تدوین بخشنامه‌ها، قوانین و دستورالعمل‌ها به طور جدی دخالت داده شوند و به همین منظور قرار است به صورت منظم نشست‌های دوره‌ای با نمایندگان تشکل‌های مرتبط با حوزه راه و شهرسازی برگزار شود و بخشنامه‌های مهم بدون نظرخواهی از فعالان هر صنف، تدوین و ابلاغ نشود.

رئیس فدراسیون حمل و نقل: اخذ کمیسیون‌های سنگین صحت ندارد

مسعود دانشمند رئیس فدراسیون حمل و نقل در خصوص دریافت کمیسیون‌های بالا از طرف شرکت‌های حمل ونقل گفت: چنین مساله ای صحت ندارد رقم کرایه حمل بر روی بارنامه نوشته می‌شود همینطور رانندگانی می‌توانند رقم کمیسیون را بر روی بارنامه ببینند.

وی افزود: رانندگان می گویند صاحب کالا با شرکت حمل و نقل توافق می‌کنند اما به راننده رقم توافق را نمی‌گویند؛ اما کدام صاحب بار حاضر است رقمی بالاتر از تعرفه مصوب به شرکت حمل و نقل بپردازد؟

فعال صنفی حمل و نقل تاکید کرد: در سالن انتظار بار در پایانه بندری به طور علنی اعلام می‌شود مثلاً بار سویا برای تهران با رقم ۳ میلیون تومان موجود است؛ هر راننده‌ای هم که مایل بود می‌تواند در صف تقاضای بار قرار گیرد. بدین سبب همه چیز به طور شفاف به اطلاع رانندگان می‌رسد.

وی در مورد دریافت کمیسیون از طرف شرکت‌های حمل و نقلی بالاتر از نرخ مصوب تاکید کرد: اصلاً سازمان‌های نظارتی مثل تعزیرات یا حتی خود سازمان راهداری اجازه نمی‌دهند چنین اتفاقی رخ دهد.