دلایل کاهش تولید خودروهای دوگانه‌ سوز

اگر چه جزئیات آمار تولید خودرو از سوی وزارت صمت از ابتدای امسال تاکنون انتشار نیافته و آمار دقیقی از تولید دوگانه‌سوزها در دسترس نیست، با این حال منوچهر منطقی  روز گذشته در حاشیه مراسم رونمایی از خودروی دوگانه‌سوز سورن‌پلاس از کاهش تولید دوگانه‌سوزها خبر داد.

طبق آمار سال گذشته تولید دوگانه‌سوزها کمتر از ۱۰هزار دستگاه بود و کاهش ۵۰درصدی را نسبت به سال ۹۹ به خود دید. امسال نیز پیش‌بینی می‌شود که تولید دوگانه‌سازها همچنان روند نزولی داشته باشد. در مورد دلایل کاهش دوگانه‌سوزها در شرکت‌های خودروساز موارد متعددی مطرح است. در این زمینه اما معاون صنایع حمل‌و‌نقل وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان می‌کند که علت کاهش تولید خودرو‌های گاز‌سوز، نحوه سیاستگذاری‌ها در این حوزه است و اینکه در دوره‌هایی شاهد افزایش تولید خودرو‌های گازسوز بودیم، اما بعد کاهش یافت که دلیل اصلی آن  تصمیمات وزارت نفت بود.

وی تاکید دارد که گاهی وزارت نفت، گاز طبیعی را در اولویت سبد سوخت قرار می‌دهد و گاهی این موضوع کمرنگ می‌شود. بر این اساس، خودروسازان هم نوع تولید را تغییر می‌دهند. اظهارات معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت در شرایطی است که دی‌ماه سال گذشته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌‌‌های نفتی ایران از برنامه دولت برای کاهش مصرف روزانه ۱۰میلیون لیتر بنزین خبر داد و اعلام کرد یکی از زیرشاخه‌های آن، توسعه سوخت گاز در خودروهاست.

جلیل سالاری با بیان اینکه خودروسازان تمایلی به تولید خودروهای پایه گازسوز ندارند، تاکید کرد که یکی از دلایل این بی‌علاقگی، مساله قیمت است. این اظهارات پس از آن بود که  شرکت ملی پخش فرآورده‌‌‌های نفتی قرارداد تولید ۴۵هزار خودروی پایه‌گازسوز را با یکی از شرکت‌های خودروساز داخلی امضا کرد. بنابراین به نظر می‌رسد برخلاف اظهارات معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت، خودروسازان نیز به دلیل تحریم و قیمت بالای تولید محصولات پایه‌گازسوز چندان علاقه‌ای به تولید دوگانه‌سوزها ندارند، به‌طوری‌که تحریم‌های بین‌المللی نیز محدودیت‌هایی در تامین برخی قطعات این نوع محصولات ایجاد کرده است. بدین ترتیب خودروسازان نیز به‌خصوص طی یک دهه گذشته نشان داده‌اند تمایل چندانی به تولید محصولات گازسوز ندارند.

از سوی دیگر نوسان قیمت بنزین نیز در این سال‌ها در افت‌و‌خیز تولید دوگانه‌سوزها بی‌تاثیر نبوده، به‌طوری‌که در دولت نهم همراه با اوج‌گیری قیمت بنزین و سهمیه‌بندی آن، تولید دوگانه‌سوزها (البته با دستور دولت) اوج گرفت. در آن سال‌ها، دولت که بنزین را سهمیه‌بندی کرده بود، خودروسازان را به تولید محصولات گازسوز واداشت. از سوی دیگر به دلیل فاصله قیمتی بنزین و گاز، تقاضای زیادی نیز در بازار برای محصولات دوگانه‌سوز شکل گرفته بود. اصرار دولت در این ماجرا به حدی بود که قصد داشت حتی خودروهای مونتاژی را نیز دوگانه‌سوز کند، هرچند این موضوع با مخالفت شرکت‌های خارجی مادر مواجه شد. در نهایت نیز تب گازی دولت در خودروسازی خوابید (دلیل مهم آن عدم تامین قطعات گازی بود)؛ به نحوی که از اواخر دهه ۸۰ به بعد، تولید خودروهای گازسوز روند نزولی به خود گرفت.

در کنار خودروسازان، بسیاری از متقاضیان نیز که به قیمت‌های جدید بنزین عادت کرده بودند، عطای خودروهای گازسوز را به لقایش بخشیدند؛ چه آنکه خودروهای موردنظر علاوه بر مشکلات فنی، با چالش دیگری به نام کمبود جایگاه‌های سوخت به‌خصوص در زمستان نیز مواجه بودند. حالا نیز طبق آنچه در آمار انجمن خودروسازان ایران آمده، تنها سه مدل خودرو علاوه‌بر بنزین‌سوز، به صورت دوگانه‌سوز نیز تولید می‌شوند و به نظر می‌رسد بخشی از آنها تاکسی هستند‌. در این بین محصولات گازسوز نیز تنها متعلق به ایران‌خودرو است و سایپا محصول دوگانه‌سوزی تولید نمی‌کند.

با این حال با وجود اینکه متقاضی محصولات دوگانه‌سوز کاهش یافته و خودروسازان نیز به دلیل قیمت بالای تولید این خودروها علاقه‌ای به تولید آن ندارند، معاون حمل‌و‌نقل وزارت صمت معتقد است که زیرساخت‌های خوبی برای تولید دوگانه‌سوزها در کشور وجود دارد.  وی در مراسم دیروز تاکید کرده که از حدود ۱۶ سال پیش استفاده از گاز طبیعی به‌عنوان سوخت خودرو در کشور آغاز شد و نخستین‌بار در کشور شرکت ایران‌خودرو یک موتور پایه گازسوز طراحی کرد. پس از آن بخش خصوصی، تولید مخازن گاز را آغاز کرد و زیرساخت‌های خوبی در حوزه خودرو‌های گازسوز ایجاد شد.  منطقی البته به این موضوع نیز اذعان کرده که  خودروسازی‌های کشور باید در آینده به سمت خودرو‌های برقی بروند و اکنون طراحی این نوع خودروها با طراحی اتوبوس‌های برقی شروع شده و باید براساس یک برنامه مشخص هر سال سهم این خودرو‌ها را در صنعت افزایش دهیم.

دنیای اقتصاد