۱ میلیون و ۴۶۴ هزار خودرو دوگانه سوز می‌شوند
دو تن از کارشناسان دانشگاه صنعتی شریف در نوشتاری با اشاره به اینکه ایران ۱۷ برابر بیش از سهم عادلانه‌ای که از گاز طبیعی باید نصیبش می‌شد را داراست، بر ضرورت سیاست‌گذاری برای استفاده بهینه از آن از جمله توسعه صنعت سی‌ان‌جی تاکید کردند.
در یادداشت عباس ملکی، استاد گروه سیستم‌های انرژی دانشگاه صنعتی شریف و محمد جواد ساکت، کارشناس ارشد سیستم‌های انرژی دانشگاه صنعتی شریف آمده است:
"ایران کشوری است که نزدیک به یک درصد جمعیت جهان و یک درصد از مساحت خشکی‌های کره زمین را در اختیار دارد. به این صورت مقدر شده است که هفت درصد از منابع طبیعی جهان متعلق به مردم ایران باشد که در این میان میزان ذخایر ثابت‌شده گاز طبیعی کشور ۱۷ درصد و میزان ذخایر ثابت شده نفت خام متعارف کشور ۱۱ درصد از کل جهان است. به عبارتی ایران ۱۷ برابر بیشتر از سهم عادلانه‌ای که از گاز طبیعی باید نصیبش می‌شد را داراست؛ پس سیاست‌گذاری استفاده بهینه از گاز طبیعی باید ۱۷ برابر نسبت به دیگر حامل‌های انرژی در کشور ارجحیت داشته باشد.
مطالعه روی CNG از سال ۱۳۷۹ در ایران آغاز شد و استانداردهای مربوط به خودروهای دوگانه‌سوز هم به طور همزمان در دست تدوین قرار گرفت. از سال ۱۳۸۱ و با شروع تبدیل کارگاهی خودروهای بنزینی با تسهیلات ویژه، سه جایگاه سوخت‌گیری CNG هم به طور آزمایشی راه‌اندازی شد. در سال ۱۳۸۲ عملیات توسعه CNG به کل کشور تعمیم یافت و جایگاه‌ها با استفاده از تسهیلات گوناگون در سراسر کشور رشد کردند. حمایت‌ها هم از ساخت داخل افزایش یافت به صورتی که در سال ۱۳۸۴ نخستین کارخانه تولید مخازن CNG در کشور راه‌اندازی شد و اکنون ۸ کارخانه سازنده مخازن CNG و بیش از ۲۴۸۰ باب جایگاه در کشور موجود است که در مقایسه با ۴۰۰۰ باب جایگاه بنزین دارای ظرفیت مناسبی است.
رشد چشمگیر مصرف CNG در کشور همزمان شد با بالاترین میزان مصرف بنزین در سال ۱۳۸۵ و اجرای طرح سهمیه بندی به همراه توسعه CNG موجب شد تا مصرف بنزین کاهش محسوس یابد و ۱۰ سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۵ به همان میزان سال ۱۳۸۴ برسد. از سال ۱۳۸۴ و با ورود جدی CNG به سبد سوخت کشور، گاز طبیعی توانست با جایگزین شدن به جای بنزین، مصرف بنزین را مهار کرده و واردات بی‌رویه بنزین را تا حد خوبی کاهش دهد که این مهم تا کنون موجب صرفه‌جویی بیش از ۴۵ میلیارد دلاری در واردات بنزین شده است. در سال ۱۳۹۱ که کشور نیاز به واردات بنزین داشت، سهم CNG در سبد سوخت خودروهای سبک کشور تا ۲۵ درصد نیز افزایش یافت.
مصرف CNG از سال ۱۳۹۱ تا کنون تقریباً ثابت شده بود و حتی در شش ماهه اول سال جاری، با کاهش ۵ درصدی هم نسبت به مدت مشابه سال گذشته رو به رو بود. دلیل عمده این موضوع، کاهش اختلاف قیمت بنزین و CNG و افزایش عمر ناوگان CNG و کاهش شدید تولید خودروهای دوگانه سوز بود. همین عوامل هم موجب توقف رشد سریع تولید و تبدیل خودروهای دوگانه‌سوز و تمایل کمتر بخش خصوصی برای ساخت جایگاه‌های عرضه CNG شد و از ظرفیت ۴۰ میلیون متر مکعبی جایگاه‌های CNG تنها نزدیک به ۲۰ میلیون متر مکعب مورد استفاده قرار می‌گرفت. پس از اجرای دوباره طرح سهمیه‌بندی بنزین، تقاضا برای استفاده از این سوخت پاک، به مقدار قابل توجهی افزایش یافت که بیشتر آن‌ها خودروهای حمل و نقل عمومی و بار می‌باشند و پاسخ صحیح به این تقاضای جدید، می‌تواند زمینه‌ساز جهش دوم در توسعه CNG کشور باشد.
در همین راستا شورای اقتصاد در جلسه فوق‌العاده روز دوشنبه ۱۱ آذرماه ۱۳۹۸ بنا بر پیشنهاد مشترک وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه با هدف حمایت و کاهش هزینه‌های حمل و نقل عمومی و بهبود هوای شهرها، به استناد ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید، مصوبه‌ای با عنوان «حمایت از تولید و تبدیل کارخانه‌ای و کارگاهی یک میلیون و ۴۶۰ هزار دستگاه خودروی تاکسی، ون (تاکسی)، وانت و مسافربر شخصی بنزینی به CNGسوز» را تصویب کرد که در آن شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران برای تبدیل خودروهای عمومی و مسافربر شخصی بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز (کارخانه‌ای و کارگاهی)، اصل و فرع تسهیلات مالی را که به مالکان خودروها یا کارخانه‌ها تا سقف ۶۵۰۰ میلیارد تومان تضمین و بازپرداخت پرداخت می‌کند. بر اساس این مصوبه، قرار است که یک میلیون و ۴۶۴ هزار خودرو به صورت رایگان دوگانه‌سوز شوند.
از این مقدار، یک میلیون و ۱۰۰ هزار دستگاه وانت است که تا کنون دوگانه سوز نشده‌اند که مصرف بنزین آن‌ها تا ۱۵ میلیون لیتر در روز برآورد می‌شود. بازگشت سرمایه تبدیل تاکسی‌ها و وانت‌های تک سوختی، از محل اختلاف سهمیه آن‌ها در حالت تک سوختی و دوگانه‌سوز تأمین خواهد شد. از طرفی سود حاصل از تبدیل تاکسی‌ها و وانت‌های تک‌سوختی برای رانندگان نزدیک به ۴۰۰ هزار تومان در ماه است که سالانه تقریباً به ۵ میلیون تومان می‌رسد. پیش‌بینی می‌شود که در پایان اجرای این طرح، ۱۸ میلیون لیتر بنزین در روز صرفه جویی شود که صرفه اقتصادی آن در صورت صادرات این مقدار به سالیانه نزدیک به ۳ میلیارد دلار می‌رسد.
با اجرای طرح تبدیل خودروهای خدماتی، تمامی وانت‌ها و بخش عمده خودروهایی که در خدمات جابجایی مسافر فعالیت می‌کنند، دوگانه‌سوز خواهند شد. در این صورت آن بخش‌هایی از اقتصاد که با بنزین ارتباط دارد، به تدریج ارتباط آن‌ها با بنزین کمرنگ شده و دیگر قیمت‌گذاری بنزین، تأثیر خاصی بر اقتصاد نخواهد گذاشت و بنزین تنها یک کالای رفاهی و CNG هم به عنوان سوخت اصلی بخش خدمات شناخته خواهد شد. از طرفی با توجه به ظرفیت پایین کشور در صادرات گاز طبیعی، جایگزینی حداکثری آن با سوخت‌های مایع که قابل جابجایی زمینی را دارند، موجب ایجاد فرصت صادرات سوخت‌های مایع و درآمدزایی ارزی برای دولت خواهد شد که این موضوع، قدرت بیشتری به بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز را خواهد داد.
از دیگر مزیت‌های اجرای این طرح، رونق گرفتن دوباره تولید داخل با فعال‌شدن کارخانه‌های مخزن‌سازی با ظرفیت سالیانه یک میلیون مخزن و کارخانه‌های سازنده کیت‌های تبدیل و همچنین کارگاه‌های تبدیل است که زمینه‌ساز اشتغال بسیاری از جوانان را فراهم می‌کند. از طرفی با توجه به اینکه بخشی از این مصوبه به یکسان‌سازی قیمت خودروهای دوگانه‌سوز با تک سوخت توسط گروه‌های خودروسازی می‌پردازد، افزایش تولیدات کارخانه‌ای خودروهای دوگانه‌سوز می‌تواند تثبیت این صنعت را برای ۱۵ سال آتی فراهم کند."
ایسنا
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد