کاتالیزور خودرو چیست؟

کاتالیزور قسمتی از سیستم خروجی گازهای خودرو محسوب می‌شود که کارکرد آن تأثیر مستقیمی در آلایندگی گازهای خروجی خودرو دارد.

کاتالیزور بخشی از سیستم اگزوز و خروجی گازهای خودوراست. مبدل کاتالیزوری مورد استفاده در اگزوز خودروها ، کاربرد جدیدی از کاتالیزور سطحی است. کربن منوکسید و هیدرو کربن‌های حاصل از سوخت‌های نسوخته موجود در دود خودرو ، از آلاینده‌های خطرناک هوا هستند. گازهای خارج شده از اگزوز خودرو همراه با مقداری هوا از روی کاتالیزور که شامل فلز اکسیدهاست عبور داده می‌شود. گاز CO و هیدروکربن‌ها به CO2 و H2O تبدیل می‌شوند که نسبتاً بی خطرند و در هوا رها می‌شوند. کاتالیزور بخش مهمی از سیستم کنترل آلایندگی خودروی شماست. ولی گاهی اوقات عملکرد آنها مختل می‌شود.

کربن منوکسید ، هیدرو کربن و اکسیدهای نیتروژناز آلاینده‌های خطرناک موجود در دود خودرو هستند . واکنش‌های شیمیایی و تجزیه گازها توسط کاتالیزور انجام می‌گیرد و این آلاینده‌های خطرناک را به حداقل می‌رساند.همچنین کاتالیزور، اکسیت ازت که ماده‌ای سمی است را به گاز ازت که یک گاز بی‌خطر محسوب می‌شود ، تبدیل می‌کند.

در خیلی از کشورها در آوردن کاتالیزور و رانندگی بدون آن تخلف سنگینی محسوب می‌شود و خلاف قانون است. چون به محیط زیست صدمه جدی وارد می‌شود. پس در صورتی خرابی کاتالیزور به فکر حذف آن نباشید.

عوامل تاثیرگذار در خرابی کاتالیزور

در صورت خرابی کاتالیزور اول باید عیب مورد نظر را رفع کرده و سپس اقدام به تعویض کاتالیزور نمایید. چون تا وقتی عامل اصلی خرابی ریشه یابی نشود تنها تعویض کاتالیزور مشکل را حل نمی‌کند و پس از مدتی مجدداً عملکرد آن را مختل می‌کند. ازعوامل تاثیرگذار در خرابی کاتالیزور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

گرم شدن بیش از حد موتور

ضربه شدید و صدمات فیزیکی

معیوب بودن سیستم جرقه خودرو

مکمل‌های انژکتور شور و مکمل‌های تقلبی

علائم خرابی چیست؟

اکنون ۹ مورد از شایع‌ترین علائمی که هنگام خراب شدن کاتالیزور رخ می‌دهند را مرور می‌کنیم.

افت شتابگیری

ممکن است خودروی شما روشن نشود یا بد استارت بخورد

افزایش ناگهانی مصرف سوخت

خودروی شما در تست آلایندگی مردود می‌شود(مقادیر HC و CO بیشتر از نرمال)

بوی بد یکی از شایع‌ترین علائم خرابی کاتالیست می‌باشد. اگر بویی شبیه تخم مرغ گندیده احساس کردید و به مرور زمان بو بیشتر شد نشانه خرابی کاتالیزور است.

چراغ اخطار (چک) در پشت آمپر روشن می‌شود.

بد کار کردن خودرو همراه با لرزش در حالت دور آرام

کاهش دمای کاتالیزور (با توجه به اینکه بازدهی واقعی کاتالیزور هنگامی است که دمای آن بالا می‌رود و حتی احتمال دارد تا مرز ۷۰۰ و ۸۰۰ درجه هم نزدیک شود پس کاتالیزوری که پس از مدتی رانندگی و گرم شدن موتور هنوز به دمای ایده آل خود نرسیده باشد معیوب است)

البته راه تشخیص دمای کاتالیزور نیازمند دستگاهی به نام حرارت سنج اینفِرارِد است.

در صورتی که خودرو کاملاً سرد باشد اگر کاتالیزور را با دست تکان دهید و صدایی شبیه تکان خوردن سنگریزه در داخل آن به گوش برسد نشانه‌ای از ریختن شبکه‌های داخل آن است.

مبدل کاتالیست یا کاتالیزور قطعه‌ای است به منظور کاهش آلایندگی هوا، که بین موتور خودرو و اگزوز بسته می‌شود و بهترین نسبت سوخت به هوا را تنظیم می‌کند و جلوی خروج سریع گازهای سمی را هم می‌گیرد.

یکی از مهمترین کارهای این قطعه تبدیل گازهای مضر : HC، CO و NOx به گازهای : CO2، H2O و N2 است.

معایب حذف کاتالیست چیست؟

افزایش آلایندگی خودرو تا نزدیک به ۳۰ برابر، افزایش مصرف سوخت خودرو و افزایش صدای موتور از معایب حذف catalytic convertor می‌باشد.

البته افزایش صدای موتور یکی از دلایلی است که عده‌ای اصطلاحاً می‌گویند خودرو راحتتر نفس می‌کشد.

مزایای حذف کاتالیست چیست؟

شتاب خودرو و قدرت موتور در ابتدای کار،به مقدار خیلی کمی بالاتر می‌رود.

اما پس از گذشت زمان، موتور خودرو به خاطر افزایش کار کمی مستهلک شده و این افزایش شتاب دیگر مشاهده نمی‌شود.

دوره‌های تعویض مبدل کاتالیزور چگونه است؟

طول عمر مفید این قطعه تقریباً بین ۱۰۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ کیلومتر است و پس از مدتی پس از این دوره، عملاً کارایی خود را از دست داده و میزان آلایندگی تا ۵ برابر افزایش می‌یابد.

همچنین به موجب طرح کاهش آلایندگی هوا تست صحت عملکرد مبدل کاتالیست از سال ۹۱ در معاینه فنی اجباری شده است.

تسنیم

سنسور دور موتور خودرو چیست؟

کار اصلی سنسور اکسیژن موتور چیست؟

وظیفه اصلی سنسور دمای آب خودرو چیست؟

کارکردهای اصلی روغن موتور و سایر روغن‌ها