برنامه‌های ساماندهی صنعت خودرو
بازار خودرو در سال ۱۴۰۰ با نوسان قیمت همراه بود و وعده‌ها در خصوص کاهشی شدن قیمت‌ها نیز محقق نشد. در این میان قیمت‌ها، میزان عرضه و کیفیت محصولات نیز مورد انتقادات بسیاری قرار گرفت.
حال در روزهای آخر سال صحبت از برنامه‌هایی برای بهبود وضعیت بازار خودرو در سال ۱۴۰۱ به میان آمده است و این پرسش مطرح می‌شود که آیا بازار خودرو با برنامه‌های گفته شده در سال آتی شاهد تحول خواهد بود یا خیر؟
سید رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت با حضور در برنامه تلویزیونی به بررسی وضعیت بازار پرداخته و در خصوص برنامه‌های سال ۱۴۰۱ گفته است: « برنامه دوساله برای بهبود وضع خودرو داریم و بعضی از طرح‌ها شش‌ماهه و یک‌ساله است. به مردم اطمینان می‌دهیم از اواسط سال آینده بسیاری از مسائل در زمینه قرعه‌کشی، کیفیت و موضوعات دیگر یک به یک حل خواهد شد ولی یک دوره ۲ساله نیاز دارد تا به‌طور کامل بتوانیم این مسائل را حل کنیم. تولید خودرو در سال آینده ۵۰ درصد افزایش خواهد داشت البته باید زیرساخت‌ها فراهم شود و یکی از زیرساخت‌ها، تامین مالی زنجیره است.»
وزیر صمت افزود: «ایران خودرو در سال آینده خودروهای ۴۰۵ و سمند و سایپا هم تیبا را از رده خارج خواهند کرد که این اقدام کم‌نظیری است. برنامه‌ریزی برای معرفی ۳ خودروی جدید در سال آینده انجام شده است و ما این اهداف و دستورالعمل را کنترل می‌کنیم.»
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به وجود مافیا خودرو اشاره کرد و گفت: «مافیا وجود دارد اما در جاهایی که شاید با تصور مردم متفاوت باشد یعنی ما یک شبکه‌هایی داریم که منافع اینها اجازه نمی‌دهد که اتفاقات خوبی بیفتد و یک منافعی شکل گرفته است که با منافع مردم هم‌راستا نیست بنابراین وظیفه ما شناسایی اینها و حل مسائل است.»
وزیر صمت همچنین درباره آزادسازی واردات خودرو گفت: « ممنوع شدن واردات خودرو برای حمایت از صنعت خودرو نبود بلکه برای مدیریت تراز ارزی کشور بود. واردات خودرو در سال ۹۷ به‌دلیل تراز ارزی کشور ممنوع شد چون در آن زمان تحریم‌ها اعمال شد و فروش نفت کاهش پیدا کرد و برای اینکه مصارف ارزی مدیریت شود واردات یک‌سری کالاها از جمله خودرو ممنوع شد و مصوبه آن تا اواخر اردیبهشت سال آینده به‌نوعی فرصت دارد و در دولت قصد نداریم آن را تمدید کنیم و به‌طور خودکار از اواخر اردیبهشت سال آینده واردات خودرو آزاد خواهد شد. در سنوات گذشته تا یکصد هزار خودرو واردات داشتیم فکر نمی‌کنم در سال آینده بیش از این تعداد واردات انجام شود. در کشور حدود یک‌میلیون و پانصد هزار تقاضا وجود دارد اما عرضه تولیدات داخل در این سال‌ها به یک‌میلیون رسیده است بنابراین این فاصله را خودروساز پوشش نداده است تا جلوی واردات را بگیرد.»
امیرحسن کاکایی کارشناس صنعت خودرو با اشاره به صحبت‌های اخیر وزیر صمت در پاسخ به این پرسش آیا بازار و صنعت خودرو کشور در سال آینده متحول خواهد شد یا خیر گفت: آنطور که گفته می‌شود برنامه‌های متنوعی برای بازار و صنعت خودرو در سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده است.
اما درمیان امیدواری‌ها برای ساماندهی بازار و صنعت خودرو چند نکته وجود دارد که باید به آن اشاره کنیم و امیدوار باشیم که برخی چالش‌ها از بین برود تا بتوانیم شاهد یک‌سری تحول در بازار و صنعت باشیم. اولین مسئله نتیجه مذاکرات برجام است، به نظر می‌رسد اکثر مسئولان دولتی روی درآمد ارزی حاصل از احیای برجام و اتمام تحریم‌ها حساب باز کرده‌اند و بر اساس آن برنامه‌هایی را ارائه می‌دهند.
در چهار سال گذشته وقتی که واردات خودرو ممنوع شد دلیل این کار را مشکلات ارزی عنوان کردند و تا جایی که من اطلاع دارم هنوز همان مشکلات ارزی بر جای خود باقی مانده است. در آن زمان به این نتیجه رسیدند که واردات متوقف شود پس اگر سال آینده توافقات صورت بگیرد و منابع ارزی به کشور وارد شود چه وزیر بگوید و چه نگوید واردات خودرو از سر گرفته خواهد شد اما اگر مشکلات منابع ارزی حل نشود هیچکس نمی‌تواند واردات خودرو را آزاد کند.
کاکایی در ادامه صحبت‌هایش به بررسی وضعیت بازار در صورت به نتیجه رسیدن برجام پرداخت و در این باره گفت: اگر منابع ارزی ایران برای سال آینده تامین بشود با برنامه‌ای که برای بودجه سال بعد در نظر گرفته شده است ما با یک بیماری هلندی وحشتناک روبه‌رو خواهیم بود. به بیانی واضح‌تر در شرایط احیای برجام قیمت ارز کاهشی خواهد شد و از سوی دیگر واردات آزاد می‌شود و کالای مصرفی از جمله خودرو به سمت کشور سرازیر می‌شود. بنابراین بازار خودرو ظاهراً اوضاع خیلی خوبی خواهد داشت در آن شرایط مصرف‌کننده به راحتی می‌تواند بین گزینه‌ها انتخاب داشته باشد این در حالی است که کیفیت بالا و قیمت پایین خواهد آمد.
وی ادامه داد: اما بیایید طرف دیگر ماجرا را بررسی کنیم. اکنون طبق دستور حدود ۴۰ درصد هزینه پرسنل افزایش یافته است، در همین محدوده‌ها هزینه آب، برق و گاز بالا می‌رود و از سوی دیگر به دلیل جنگ میان روسیه و اکراین قیمت فولاد و آلومینیوم رو به افزایش است پس به طور حتمی هزینه تولید در سال آتی حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
در چنین شرایطی قیمت‌ها باید افزایشی باشد اما به دلیل تاثیرپذیری بازار از مذاکرات قیمت‌ها نمی‌تواند بالا برود در این شرایط تولید خودرو در داخل کشور سرکوب خواهد شد. بنابراین با مشکل جدی در بازار روبه‌رو خواهیم شد. در مجموع ما چه بخواهیم و چه نخواهیم اگر تحریم‌ها و مشکلات ارزی ما حل شود بازار متحول خواهد شد. اما بعید می‌دانم که صنعت نیست متحول شود.
کاکایی با اشاره به برنامه‌ها برای افزایش تولید اظهار کرد: وقتی که می‌گویند تولید در سال آتی باید افزایش پیدا کند چند مسئله مطرح می‌شود. اکنون صنعت با مشکل کمبود نقدینگی روبه‌رو است و وقتی می‌گوییم تولید افزایش یابد یعنی نیاز به نقدینگی و مواد اولیه ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت. این در حالی است که ما در یکی دو سال اخیر با کمبود گاز، برق و حتی آب روبه‌رو بودیم و من بعید می‌دانم سال در ۱۴۰۱ به راحتی این مشکلات حل بشود. پس در صورتی که بخواهیم تولید را بیشتر کنیم نیاز برق و گاز در تولید را باید از کجا تامین کنیم؟ لذا با برنامه‌های ارائه شده نمی‌توان منتظر تحول در صنعت خودرو بود چراکه این مسئله با یک علامت سوال بزرگ روبه‌رو است.
اگر برجام شکست بخورد
کاکایی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به ارزیابی وضعیت صنعت و بازار در شرایط شکست برجام پرداخت و گفت: اگر مذاکرات وین با شکست روبه‌رو شود می‌توان گفت هیچ کدام از برنامه‌ها و صحبت‌های وزیر در خصوص صنعت و بازار خودرو عملی نخواهد شد.
وی افزود: یکی از مشکلات بزرگی که ما داریم این است که مسئولان مدام در خصوص معلول‌ها دستور می‌دهند. ما با دستور نمی‌توانیم تولید خودرو را افزایش بدهیم. نمونه این صحبت را بارها شاهد بوده‌ایم، در ماه‌های اخیر مسئولان چند بار از شرکت‌های خودروسازی بازدید کردند در این بازدیدها بارها دستور دادند که خودروهای کف باید جمع شود آیا مشکل حل شد؟ خیر جل نشد، ما باید بدانیم که مشکلات با دستور حل نمی‌شود.
این کارشناس صنعت خودرو اظهار کرد: متاسفانه من در صحبت‌های وزیر صمت راه‌حلی برای رفع مشکلات ندیده‌ام. اگر قرار باشد که تحریم‌ها رفع شود و منابع ارزی افزایش یابد ربطی به برنامه‌ها نخواهد داشت و بازار در سال آینده به طور موقت متحول خواهد شد در غیر این صورت اگر اوضاع سیاسی اقتصادی ما مشخص نشود بازار نیز متحول نخواهد شد و باز هم ارتباطی به برنامه‌های در نظر گرفته شده ندارد.
کاکایی ادامه داد: متاسفانه اکنون راه‌حلی ارائه نمی‌شود و ما تنها شاهد دستور هستیم. این در حالی است که ما در صنعت خودروی ایران چالش‌های بسیاری داریم و اگر مذاکرات به نتیجه نرسد چالش‌های جدی‌تری در خصوص تامین منابع ارز خواهیم داشت.
این کارشناس صنعت خودرو در جمع‌بندی حرف‌های خود گفت: همانطور که تاکید کردم اگر مذاکرات به نتیجه برسد بازار خودرو به طور موقت وضعیت خوبی پیدا خواهد کرد در غیر این‌صورت قیمت‌ها شتابان افزایشی خواهند شد. اما من آنچنان چشمم آب نمی‌خورد که صنعت خودرو در هر دو حالت که برجام به نتیجه برسد و یا به نتیجه نرسد با تحولی روبه‌رو باشد. این در حالی است که با دستوراتی که اخیراً برای صنعت خودرو صادر شده است می‌توان گفت که ما در سال آینده یک صنعت تیکه و پاره خواهیم داشت و در سال آینده به شدت معنی بیماری هلندی را درک خواهیم کرد.
ابتکار
دیدگاه بگذارید
اولین نفر باشید که دیدگاه خود را می نویسد