سیاست های نادرست در صنعت خودرو

با اعلام مدیران عامل شرکت های خودروسازی در مجامع عمومی سالانه ایران خودرو و سایپا مبنی بر عرضه برخی از محصولات این دو گروه خودروسازی در بورس کالا و موافقت وزارت صمت و شورای عالی بورس در اعلام عرضه برخی از خودروهای خارج از فرایند قرعه کشی در بورس کالا، عملا طرح عرضه خودرو در بورس کالا وارد فاز اجرایی شد. چنانچه ظرف دو سه ماه گذشته چندین خودرو داخلی اعم از تولیدات بخش خصوصی و دولتی در بورس کالا عرضه شده است.

در طرح ساماندهی بازار خودرو که از سال ۹۹ در مجلس شورای اسلامی مطرح شد یکی از موضوعات کلیدی در این طرح شیوه قیمت‌گذاری و عرضه خودرو در بورس کالا بود چنانچه تا به امروز یکی از موارد جدی و مورد بحث جلسات کمیسیون صنایع با متولیان و دست اندرکاران این صنعت، راهکار عرضه خودرو در بورس کالا بوده است طرحی که از نگاه برخی کارشناسان به دلیل عدم جسارت و تصمیم گیری مسئولان در خصوص قیمت خودرو به نظر می رسد تنها راهکار عملی برای جلوگیری از زیان خودروسازان باشد.

در واقع با توجه به عواملی مانند قیمت گذاری دستوری و افزایش هزینه های تولید، عرضه خودرو در بورس کالا مسیر اجتناب ناپذیری است. هر چند در این میان برخی کارشناسان معتقدند که این اقدام از ادامه زیان خودروساز و مصرف کننده جلوگیری می کند اما همچنان برخی فعالان حوزه تولید و کارشناسان صنعت خودرو این طرح را دارای اشکالات و مباحث فنی فراوانی می دانند.

هر چه هست هم اکنون خودروسازان با زیان انباشته هنگفتی مواجه هستند حدود ۱۲۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته و بالغ بر ۱۰۰ هزار میلیارد رانت در واقع محصول سیاست‌گذاری های نادرستی است که تاکنون برای اجرای آن اصرار شده است، بنابراین روی دیگر سود کلانی که به دلیل قیمت گذاری دستوری میان رانت خواران توزیع می شود، زیانی است که خودروساز و قطعه ساز و مصرف کننده متحمل می شود.

با این حال و با وجود عرضه تیراژ محدودی از خودروهای بخش خصوصی و دولتی در بورس کالا، همچنان وزارت صمت و برخی دست اندرکاران و فعالان صنعت خودرو و قطعه سازی با عرضه کامل خودروها در بورس کالا مخالفند و بورسی شدن خودروهایی در تیراژ بسیار محدود را دلیلی بر موفقیت در مدیریت و شفافیت بازار بورس نمی دانند.

ابهامات و برخی مباحث فنی بورسی شدن خودرو

در این ارتباط، مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه سازان ایران، در گفت و گو با خبرنگار معتقد است که خودروهایی که تاکنون در بورس کالا عرضه شدند بیشتر محصولاتی با تیراژ بسیار کم ۴۰۰ تا ۶۰۰ دستگاه بودند که با توجه به این شرایط حتی نمی توان در خصوص اینکه آیا این طرح تجربه موفقی در بازار بورس بوده یا خیر نیز اظهار نظری کرد.

وی در عین حال طرح عرضه خودرو در بورس کالا را از پیشنهادات مجلس یازدهم دانست و افزود: از آغاز مجلس جدید، جلسات زیادی در خصوص این پیشنهاد مطرح شد چنانچه نزدیک به سه سال است که همچنان درگیر مباحث مطرح در نحوه اجرای این طرح در بورس کالا هستیم با این حال کماکان مشکلات و مباحث فنی در خصوص عرضه خودرو در بورس فراوان است.

به گفته بیگلو، مسائل مربوط به سامانه الکترونیکی فروش خودرو در بورس کالا، همچنین مواردی مانند چانه زنی برای حجم زیادی از خودروها در بورس کالا، مساله تعیین قیمت پایه و از سویی حجم بالای مراجعه به بورس و تعداد خریداران همگی از مباحث مربوط به عرضه خودرو در بورس کالاست که نیازمند زیرساخت هایی است که به نظر نمی رسد چنین بستری همچنان فراهم باشد.
 

مسئولانی که حفظ صندلی را بر حفظ صنعت خودرو ترجیح دادند

دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه های خودرو ایران با بیان اینکه سالیان زیادی است که موضوع قیمت خودرو از مباحث کارشناسی و چالشی است، تصریح کرد: متاسفانه در این سالها لقمه را دور سر خودمان چرخاندیم و یه جای اینکه در خصوص آزادسازی همزمان قیمت خودرو و واردات خودرو تصمیم گیری شود، راهکارهایی چون عرضه در بورس کالا پیشنهاد و جایگزین می شود در حالی که تنها راهکار اساسی بازار خودرو، خروج خودرو از قیمت گذاری دستوری و آزادسازی واردات خودرو است.

بیگلو تاکید کرد: در این سالها هیچ مقامی جرات و شجاعت اجرای این راهکار اساسی را نداشته است و تمام وزرایی که در این سالها آمدند و رفتند، حفظ صندلی شان را به حفظ صنعت خودرو ترجیح دادند و هیچ کدام موفق به تصمیم گیری در خصوص آزادسازی قیمت خودرو نشدند.

وی معتقد است که حل مشکل قیمت و بازار خودرو در گرو حضور مسئولان و تصمیم گیران شجاعی است که همزمان قیمت خودرو را رها و واردات خودرو را آزاد کنند، اقدامی که موجب کاهش قیمت خودروهای داخلی در بازار و افت شدید خودروهای وارداتی در کشور خواهد شد.

مردم بازنده اصلی سیاست های نادرست تصمیمات در صنعت خودرو

این مقام صنفی در انجمن قطعه سازان ایران در ادامه به طرح عرضه خودروهای وارداتی در بورس کالا پرداخت و تاکید کرد: در چنین شرایطی متاسفانه موضوع ورود خودروهای وارداتی به بازار بورس هم مطرح است و در حالی که هنوز موضوع واردات، میزان تعرفه و قیمت پایه این خودروها با ابهام همراه و نامشخص است، موضوع عرضه آنها را در بورس کالا را مطرح می کنند پ.

بیگلو در پایان با بیان اینکه هر گونه اقدامات نمایشی، بازار تولید و فروش خودرو را پیچیده تر می کند، خاطر نشان کرد: بدون شک بازنده اصلی وضع موجود در بازار و قیمت ها مردم هستند چرا که بخش خصوصی در این جریان می تواند به نحوی سرمایه اش را مدیریت کند تا بیش از این متضرر نشود اما موضوع مهم افرادی است که وسیله نقلیه شان محل ارتزاق آنهاست و متاسفانه در این جریان به گروگان گرفته شدند و به دلیل مسائل مربوط به ناوگان فرسوده و عدم جایگزینی و نوسازی خودروها ضرر آنها به جهت مصرف بنزین و هوا و آمار بالای تصادفات و مباحث اقتصادی به کل جامعه وارد می شود.

پرشین خودرو