تلاش‌های پژو سیتروئن برای ماندن در ایران

پژوسیتروئن در شرایطی اعلام کرده به علت خروج آمریکا از برجام، فعالیت‌هایش را در ایران به حالت تعلیق در خواهد آورد که خبر می‌رسد هم اکنون مشغول مذاکره با مقامات دولت فرانسه و همینطور لابی با آمریکایی‌ها برای ماندن است.

هفته پیش بود که پژوسیتروئن در بیانیه‌ای رسمی اعلام کرد در پی خروج آمریکا از برجام، از ایران خارج خواهد شد. این گروه خودروسازی البته در قسمتی از بیانیه خود تصریح کرده بود که در پی کسب معافیت از دولت آمریکا برای ادامه فعالیت‌های خود در ایران است. اکنون هم خبرها حکایت از تلاش‌های این کمپانی خودروسازی فرانسوی برای معاف شدن از تحریم‌های پیش‌روی آمریکایی‌ها دارد، اگر چه خود مقامات پژوسیتروئن هم به سختی آن (کسب معافیت برای ماندن در ایران) واقف هستند. پژو و سیتروئن اگرچه یک ائتلاف خودروسازی به‌شمار می‌روند، ولی فعالیت‌هایی جداگانه را در خودروسازی ایران بعد از توافق هسته‌ای و اجرایی شدن برجام شروع کردند. ابتدا این پژو بود که قرارداد همکاری مشترک خود را با ایران خودرو به امضا رساند و قول تولید چند خودروی تازه را به ایرانی‌ها داد. طبق این قرارداد، پژو باید اقدام به سرمایه‌گذاری مستقیم در ایران می‌کرد و آن طور که منابع داخلی می‌گویند، خودروساز فرانسوی اقدام به تزریق منابع مالی به حساب مشترک خود با ایران خودرو هم کرده است.

این دو حتی کمپانی مشترک به نام «ایکاپ» را هم به ثبت رساندند تا فعالیت‌های مربوط به قرارداد خود را از طریق آن پیش ببرند. در آخر هم تولید پژو ۲۰۰۸ به‌عنوان نخستین محصول مشترک ایران خودرو و پژو از تابستان سال پیش شروع شد تا قرارداد موردنظر رسماً وارد فاز اجرا شود.

از آن طرف ولی سیتروئن هم تقریباً همزمان با پژو تصمیم به سرمایه‌گذاری در کشور گرفت، ولی با شیوه‌ای دیگر. این خودروساز با خرید ۵۰ درصد از سهام سایت تولیدی سایپا در شهرستان کاشان، عملاً به نخستین خودروساز خارجی تبدیل شد که اقدام به خرید سهام در صنعت خودروی ایران کرده است. اگر چه فعلاً رقم دقیق آورده مالی سیتروئن، اعلام رسمی نشده، با این حال چون پای خرید سهام در وسط بوده، به نظر می‌رسد این برند پول بیشتری در مقایسه با پژو وارد کشور کرده است. سیتروئن البته دیرتر از پژو وارد فاز تولید شد و قرار است نخستین خودروی این کمپانی خودروساز در سایت کاشان، تابستان امسال وارد بازار شود. در کل مرور اقدامات پژوسیتروئن در پسابرجام نشان می‌دهد این کمپانی خودروسازی کم و بیش سرمایه وارد ایران کرده و بدین سبب طبیعی است که این دو کمپانی انگیزه بیشتری (در مقایسه با دوره قبل) برای ماندن در کشور داشته باشند.

در واقع پژوسیتروئن قصد داشت حضوری گسترده‌تر از پیش در بازار خودروی ایران داشته باشد و حتی طبق قرارداد، ناچار به داخلی‌سازی و صادرات هم شده بود. با این حال ولی خروج آمریکا از برجام، برنامه ریزی پژوسیتروئن را به هم ریخت و آنها حالا در موقعیت ترک کشور قرار گرفته‌اند. این دو کمپانی خودروسازی اگرچه در بیانیه رسمی خود با آمریکایی‌ها همنوا شده و برای ترک ایران اعلام آمادگی کرده‌اند، با این حال کماکان در حال تلاش و تقلا هستند تا از روزنه امیدی که برایشان باقی مانده، استفاده کرده و بمانند. این روزنه امید ولی امکان موافقت آمریکایی‌ها با معافیت پژوسیتروئن از تحریم‌های این کشور در صورت حضور در کشور است. در واقع پژوسیتروئن در پی آن است که مجوز کار در ایران را از آمریکایی‌ها کسب کند تا هم سرمایه‌گذاری‌اش به هدر نرود و هم یکی از بزرگ‌ترین بازارهای خودروی خاورمیانه را از دست ندهد. ولی آیا ماندگاری پژوسیتروئن در کشور، عملی خواهد بود؟

به‌نظر می‌رسد برای جواب به این سؤال، اول باید سؤال دیگری را جواب داد، اینکه اصلاً چه شد پژوسیتروئن ناگهان تصمیم به ترک کشور گرفت؟ اگر اظهارنظرهای مقامات این کمپانی خودروسازی را بعد از خروج آمریکا از برجام مرور کنیم، متوجه می‌شویم آنها زیاد در پی رفتن نبوده و با امیدواری صحبت از ادامه فعالیت‌های خود در کشور می‌کردند. در این میان، سیتروئن حتی تولید نخستین محصول خود را در سایت کاشان کلید زد و نزدیک به دو هزار دستگاه از آن را هم پیش‌فروش کرد. نکته دیگر اینجاست که در نشست چند هفته گذشته بین مقامات پژوسیتروئن و ایرانی‌ها، آن‌ها باز هم بر ماندن تصریح کرده و سیگنالی مبنی‌بر خروج از ایران ارسال نکرده‌اند. با این حال پژوسیتروئن ناگهان در بیانیه‌ای شوک آور اعلام کرد که با توجه به خروج آمریکا از برجام، این کمپانی خودروسازی فعالیت‌هایش را در ایران تا فرصت باقیمانده (اواسط تابستان امسال) تعلیق خواهد کرد. در این وضعیت به نظر می‌رسد علت اصلی موضع ناگهانی پژوسیتروئن مبنی‌بر ترک ایران، تهدیدات سفت و سخت آمریکا علیه این کمپانی خودروسازی است. اگر چه پژوسیتروئن فعلاً بازاری در آمریکا ندارد که از آن ناحیه مورد تهدید قرار بگیرد، ولی از جنبه مسائل بانکی، این کمپانی قطعاً ضربه‌پذیر خواهد بود. از همین رو گفته می‌شود آمریکایی‌ها پژوسیتروئن را تهدید کرده‌اند که در صورت ماندن در ایران، سیستم بانکی جهانی را علیه این کمپانی خودروسازی متحد خواهند کرد. همینطور این گروه خودروسازی با فشار کشورهایی که در آنجا سایت

تولیدی دارد، از طرف آمریکا تهدید شده است. طبعاً رخ دادن چنین اتفاقی می‌تواند روند فعالیت‌های جهانی پژوسیتروئن را مختل کند؛ بدین سبب طبیعی است که این کمپانی خودروسازی ناگهان تصمیم به ترک ایران به دنبال این تهدید آمریکایی‌ها بگیرد.

ولی برگردیم به سؤال نخست و اینکه پژوسیتروئن تا چه حدی برای ماندن در ایران شانس دارد و آیا می‌تواند معافیت لازم را از آمریکایی‌ها کسب کند؟ برای جواب به این سؤال البته باید فعلاً صبر کرد، با این حال به‌نظر می‌رسد پژوسیتروئن کار خیلی سختی برای متقاعد کردن آمریکایی‌ها بابت عدم ترک ایران خواهد داشت.

سختی این ماجرا از آن رو است که دولت آمریکا با خروج از برجام نشان داده شمشیر را علیه اقتصاد ایران از رو بسته و هر کاری خواهد کرد تا مانع حضور برندهای خارجی در صنایع گوناگون کشور به ویژه خودروسازی شود. بدین سبب اگر آمریکایی‌ها مجوز کار در ایران را به پژوسیتروئن ندهند، این کمپانی خودروسازی با توجه به تهدید بانکی که با آن رو به رو شده، چاره‌ای جز رفتن ندارد، حتی اگر مجبور شود قید سرمایه‌اش را هم بزند.