اخبار جدید از طرح ساماندهی بازار خودرو

دو روز قبل شورای نگهبان متن ایراداتی که به طرح ساماندهی صنعت خودرو وارد بود را منتشر کرد، در این گزارش به نظرات کارشناسی که در رابطه با این طرح وجود دارد می‌پردازیم.

روز یکشنبه سخنگوی شورای نگهبان با ارسال نامه‌ای به رییس مجلس شورای اسلامی، ایرادات طرح ساماندهی صنعت خودرو را اعلام کرد. این طرح با اصلاحاتی که در نشست بیست و هفتم مرداد ماه سال جاری  به تصویب مجلس شورای اسلامی  رسیده است، در نشست ششم شهریور ماه در شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با توجه به اصلاحات به عمل آمده، ایرادات آن طی نامه‌ای به رییس مجلس شورای اسلامی اعلام شد.

در تاریخ ۲۹ اردیبهشت ماه سال جاری بود که مجلس شورای اسلامی بعضی از مواد "طرح ساماندهی صنعت خودرو" شامل شماره‌گذاری خودروها منوط به تأیید سازمان ملی استاندارد، معافیت خودروهای هیبریدی و تمام برقی از پرداخت حقوق ورودی و اعلام قیمت تمام شده خودروها توسط خودروسازان به شورای رقابت را، تصویب کرد.

ولی در بررسی " طرح ساماندهی صنعت خودرو" ابوالفضل خلخالی عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت عقیده دارد که برداشته شدن تعرفه خودروهای هیبریدی در شرایط حال حاضر غیرمنطقی و شماره‌گذاری‌ خودروها پس از تأیید سازمان استاندارد تاکید بر امری از پیش مقرر شده است. همچنین بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری‌ خودرو تکرار یک اشتباه خواهد بود ولی نظارت بر آن می‌تواند شفافیت بیشتری در کار خودروسازان ایجاد کند.

از طرف دیگر به عقیده امرالله امینی عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی هر سه مورد اصلی مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص صنعت خودرو، بسیار خوب و کارآمد است؛ ولی به شرطی که خودروسازان ما امکان اجرایی کردن آن‌ها را فراهم کنند. در زمینه بحث قیمت‌گذاری‌ها، خوب است که دوباره شورای رقابت وارد شده و بر قیمت تمام شده محصولات آن هم در وضعیت انحصاری، نظارت و دخالت داشته باشد؛ ولی در اجرایی شدن این مهم، علاوه بر اینکه خودروسازان زیر بار دخالت‌های شورای رقابت برای قیمت تمام شده محصولات نمی‌روند، هزینه‌های بسیار غیر شفاف هم دارند که راهی برای شورای رقابت باز نخواهد کرد. در رابطه با معافیت پرداخت حقوق ورودی، با توجه به این‌که در کشور آلودگی هوا معضل بزرگی بوده، آزاد شدن واردات خودروهای هیبریدی بسیار کمک ‌کننده بوده، ضمن این‌که خودروسازان داخلی هم متوجه می‌شوند که تا ابد مورد حمایت قرار نمی‌گیرند. بحث شماره‌گذاری‌ها هم که موضوع تازه‌ای نیست. شماره‌گذاری‌های راهنمایی و رانندگی بیش از ۲۰ سال است که باید طبق استانداردهای سازمان ملی باشد ولی به سبب بعضی ملاحظات این مهم رعایت نشده و خودروسازان زیر بار رعایت استانداردها نرفته‌اند.

در رابطه با این طرح امیرحسن کاکایی عضو هیئت علمی گروه مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت عقیده دارد که با توجه به اینکه بقای صنعت خودروسازی الویت این صنعت است باید دغدغه واردات خودروی هیبریدی و محیط زیست را در الویت‌های بعدی قرار دهیم. علاوه بر این تجربه یک سال پیش نشان می‌دهد که روش قیمت‌گذاری دستوری توسط شورای رقابت زیان وحشتناکی به صنعت خودروسازی وارد کرده؛ به صورتی که این صنعت از نقدینگی خالی شده است. همچنین  لزوم تأیید از طرف سازمان ملی استاندارد برای شماره‌گذاری خودروها، پیش از این طرح هم انجام شده و نیازی به مصوبه جدید نداشته است.

همچنین یکی از کارشناسان صنعت خودرو عقیده دارد که مشکل این صنعت، آشفتگی در بازار آزاد و عدم استمرار عرضه به بازار است و راه‌حل را برداشته شدن موانع تولید خودرو بیان می‌کند. به عقیده وی،  ورود مجدد شورای رقابت به قیمت‌گذاری‌ها آشفتگی بازار را بیشتر خواهد کرد. در خصوص خودروهای هیبردی هم، "وقتی واردات خودرو ممنوع است؛ مطرح شدن این موضوع چه اهمیتی دارد؟"

این در حال است که به گفته یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، "طرح ساماندهی صنعت خودرو" نمی‌تواند در وضعیت کنونی تأثیر بسزایی در بازار خودرو داشته باشد؛ بلکه افزایش تولید خودروها و به دنبال آن رسیدن خودرو به دست مصرف‌کننده واقعی، دو مؤلفه اصلی است که توجه به آن در مدیریت بازار خودرو در وضعیت کنونی بسیار مؤثر است.

اما سید مهدی مقدسی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی عقیده دارد که  این طرح می‌تواند باعث ایجاد آرامش در بازار خودرو شود، دست دلالان را کوتاه و قیمت‌گذاری شفاف برای کاهش قیمت‌ها را در بازار خودرو ایجاد کند.

هم اکنون این ایرادات توسط شورای نگهبان مطرح و به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده است. اکنون باید منتظر ماند تا چه تصمیمی برای آن اتخاذ خواهد شد.

ایسنا