بررسی دلایل زیان دهی ایران خودرو

ایران خودرو لیدری است که بازار سرمایه در یک ماه اخیر به حرکت آن امید بسته است ، ولی در صورت‌های مالی ۶ ماهه ایران خودرو شاهد ثبت زیان ۲۰۲۹ میلیارد تومانی به عنوان زیان ناخالص شرکت هستیم.

هر چند لیدری ایران خودرو در بورس به ماجرای تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از این محل وابسته بوده ولی علت زیان دهی این خودروساز هم جای تأمل دارد.

نکته بسیار مهم زیان ایران خودرو در سرفصل فروش نهفته است :

بررسی صورت‌های مالی این خودروساز نشان می‌دهد : شرکت با رشد بهای تمام شده به نسبت ۶ ماهه سال پیش همراه شده است ، حال آن که بیشتر شرکت‌ها با این رویه همراه و شاهد رشد بهای تمام شده خود به خاطر افزایش قیمت ارز در یک ساله گذشته هستند.

ولی نکته کلیدی و مهم قیمت نرخ محصولات شرکت‌هاست که اگرچه اصلاح شده اما شاهد رشد قیمت محصولات هم پا با رشد بهای تمام شده هستیم.در حالی که در ایران خودرو اصلاح نرخ‌ها دیر انجام پذیرفته و شرکت همچنان مجبور است به ایفای تعهدات سال قبل با همان قیمت‌های نازل بپردازد.

این بررسی نشان می‌دهد : نتیجه عدم رشد قیمت‌های فروش متناسب با بهای تمام شده موجب کاهش حاشیه سود و افزایش زیان ناخالص شرکت در ۶ ماهه امسال به نسبت دوره مشابه سال قبل شده است.

حال اگر گزارش عملکرد تولید و فروش ماهانه شرکت را بررسی داشته باشیم با کاهش ایفای تعهدات سال قبل کم کم شاهد رشد آرام قیمت محصولات هستیم ولی همچنان این قیمت‌ها هم سو با رشد بهای تمام شده نبوده و شرکت را با زیان همراه ساخته است.

برای مثال دو گروه عمده فروش شرکت یعنی گروه پژو با قیمت متوسط ۴۸ میلیون تومان و سمند کمی بیشتر از ۳۹ میلیون تومان بوده است که دلیل این قیمت‌های پائین دیر ابلاغ شدن افزایش نرخ‌های فروش و اجبار شرکت برای ایفای تعهدات با همان قیمت‌های سال ۹۷ می‌باشد.

در حالی که این نرخ‌ها حتی از نرخ یک پراید معمولی در بازار هم کمتر و در وضعیتی ، همپای این محصول ارزان قیمت در بازار ارزان است.

حال به آخرین وضعیت بهای تمام شده خودروهای شرکت نگاهی مقایسه‌ای خواهیم داشت:

بهای تمام شده خانواده پژو بالای ۵۵ میلیون تومان و نرخ متوسط فروش ۶ ماهه آن ۴۳ میلیون تومان بوده است.بهای تمام شده خانواده سمند هم ۵۹ میلیون تومان و متوسط نرخ فروش آن ۳۹ میلیون تومان بوده است.

پس دلیل اصلی زیان ده شدن ایران خودرو رشد قیمت قطعات و بهای تمام شده در راستای افزایش قیمت ارز و عدم رشد قیمت فروش هم سو با این رشد هزینه‌ها و اجبار شرکت به ایفای تعهدات سال قبل با همان قیمت‌های نازل است.

در حالی که در دیگر صنایع با آزاد سازی نرخ‌های فروش شرکت‌ها توانسته‌اند رشد قیمت ارز و بهای تمام شده را پوشش دهند ، در شرکت‌های خودروساز این آزادسازی روی نداده و افزایش نرخی هم که اعمال شد با تأخیر بالایی همراه بوده است.

نمودار بالا به خوبی اوضاع فروش و بهای تمام شده را در شرکت مشخص می‌نماید.

شرکت در ۶ ماهه ۹۷ با فروش بیش از ۲۰۶ هزار دستگاه خودرو با بهای تمام شده ۱۲۲۰۸ هزار میلیاردی همراه شده است در وضعیتی که ایران خودرو در ۶ ماهه سال ۹۸ با فروش بیش از۱۵۶ هزار دستگاه خودرو با بهای تمام شده ۱۱۹۵۰ میلیاردی همراه شده است.

یعنی علی رغم کاهش ۲۴ درصدی تولید و فروش ، بهای تمام شده کاهش جدی نداشته و همین امر نشان می‌دهد بهای تمام شده به خاطر افزایش قیمت ارز و قطعات رشد بالایی داشته است.

اکنون اگر شرکت می‌توانست محصولات خود را تنها با افزایش ۲۰ درصدی نرخ فروش عرضه کند نه تنها زیان ناخالصی نداشت بلکه به سود ناخالص هم دست پیدا می‌کرد.

این بررسی نشان می‌دهد : اجبار شرکت به ایفای تعهدات خود موجب شده تا متوسط نرخ‌های فروش در سطوح پایینی قرار داشته و عملاً تولیدات شرکت با زیان همراه شود.

پس در نهایت به مرور هر چه ایفای تعهدات قبلی کاهش بیشتری داشته و به جای ایفای تعهدات ، خودروهای بیشتری با قیمت‌های فعلی به فروش برسد، شرکت جای رشد فروش بالاتری داشته و نزدیک شدن متوسط نرخ‌های فروش به قیمت‌های فعلی شرکت می‌تواند «خودرو» را با سود ناخالص خوبی همراه سازد.

افزایش هزینه‌های جاری به ویژه حقوق ودستمزد با توجه به افزایش حداقل ۳۶ درصدی وزارت کار هم از دیگر دلایل زیان این خودروساز لیدر است.

پس در نهایت فروش خودروهای شرکت با نرخ‌های کنونی در کنار فروش دارایی‌ها و تزریق نقدینگی جدید و شناسایی سودهای غیر عملیاتی می‌تواند راه نجات خوبی برای ایران خودرو تلقی شود.

بورس ۲۴