روشهای ساده پنچرگیری تایر خودرو

پنچری خودرو یکی از آسان‌ترین مشکلاتی است که هر لحظه و هر جا می‌تواند گریبان گیر راننده خودرو شود و از این رو آمادگی برای رو به رو شدن با این مشکل ساده ولی اساسی یکی از مهم‌ترین اصول در تملک یک خودرو است.

شاید جالب باشد که بدانید واژه پنچر ریشه در زبان لاتین دارد که بعدها در زبان انگلیسی به پانکچر (Puncture به معنای سوراخ کردن) و در فارسی به پنچر بدل شد.

دسته بندی پنچری

به واسطه نوع تایر و محل سوراخ شدگی می‌توان پنچری را دسته بندی کرد. تایرها به دو نوع کلی تیوب دار و بدون تیوب یا تیوبلِس تقسیم بندی می‌شوند که به واسطه این تقسیم بندی شکل طراحی و عملکردان ها اندکی با هم متفاوت است.

در تایرهای تیوب دار سوراخ شدن تایر تا زمانی که به تیوب آسیبی نرساند مشکلی به وجود نمی‌آورد ولی به محض سوراخ شدن تیوب و خارج شدن باد از آن که باعث فرو نشستن تایر می‌شود می‌تواند عواقب بدتری به همراه داشته باشد. در این حالت اگر با خودرو یا موتورسیکلت پنچر مجهز به تایرهای تیوب دار، به ناگه شتابگیری یا ترمز گیری کنید ممکن است تیوب در تایر چرخیده و از ناحیه ولو (Valve) دچار پارگی شود. در این صورت جز تعویض کردن تایر هیچ راه حل دیگری باقی نمی‌ماند. به منظور پیشگیری از بروز این مشکل بهتر است لحظه پنچری با تایرهای تیوب دار، تا جای ممکن از حرکت خودداری کنید یا در صورت نیاز به حرکت، به آرامی حرکت و یا ترمز کنید.

پنچرگیری تایرهای تیوب دار نیازمند باز شدن تایر و خروج تیوب از داخل آن و همینطور اعمال پنچرگیری از طریق چسب ویژه یا دستگاه‌های حرارتی مخصوص این کار در آپاراتی‌ها است و این به این معناست که در صورت پنچر کردن تایر تیوب دار بهتر است از اتلاف وقت خودداری کرده و بالا فاصله تایر زاپاس را جایگزین کنید.

ولی در تایرهای تیوبلس طراحی به نوعی‌ای است که دیواره و کف تایر همگی ضخیم‌تر طراحی شده و وظیفه نگهداشتن هوا درون تایر را بر عهده دارند. از این رو هر نوع سوراخی که از هرجای دیواره عبور کند منجر به خروج هوا و پنچری تایر می‌شود. دقت داشته باشید که حرکت با تایر پنچر از هر نوع که باشد به دیواره تایر فشار بسیاری وارد می‌کند و رینگ می‌تواند به سرعت تایر را پاره کند. این اتفاق در تایرهای تیوبلس به علت داشتن دیواره محکم‌تر سریع‌تر اتفاق می افتد و از آنجایی که کل تایر وظیفه نگهداشتن هوا درون خود را برعهده دارد پارگی جداره آن به معنای بلااستفاده شدن تایر است.

ولی تایرهای تیوبلس یک ویژگی بسیار بزرگ در مقایسه با نمونه‌های سنتی تیوب دار دارند و آن هم امکان پنچرگیری ساده و سریع با استفاده از کیت پنچرگیری قابل حمل است که با قیمت خیلی پایین به راحتی قابل خریداری و استفاده است و از این رو به همراه داشتن آن در هر خودرو یک الزام است.

این کیت‌ها حاوی دو ابزار نوک تیز و چند رشته الیاف قطور نخی آغشته به چسب ویژه است. شیوه کار با این کیت پنچرگیری به این صورت است که نخست با بیرون کشیدن قطعه‌ای که باعث پنچری شده است و پیش از خروج کامل باد از تایر (یا باد کردن دوباره تایر پیش از استفاده از کیت) یکی از این ابزار نوک تیز که دارای نوک تیز و خیلی زبر است را به منظور پاکسازی و گشاد کردن محل پنچر شدگی به داخل سوراخ فرو می‌کنند و با حرکت رفت و برگشتی دیواره محل سوراخ شده را از هرگونه آلودگی پاک می‌سازند.

سپس بدون درنگ درحالی که باد هنوز با فشار از سوراخ به بیرون رانده می‌شود وابسته به ابعاد سوراخ یک تا دو الیاف نخی قطور آغشته به چسب را درست از وسط در شکاف نوک تیز ابزار دیگر جایگذاری می‌کنند. و نوک تیز ابزار نگهدارنده الیاف را با فشار زیاد تا و اندازه‌ای (وابسته به نوع و ضخامت تایر) که نزدیک به ۲ تا ۳ سانتی متر از دو سر الیاف از تایر بیرون بماند داخل تایر فرو می‌کنند.

شدت اصطحکاک و کوچک بودن سوراخ موجب می‌شود که هنگام بیرون کشیدن ابزار از درون سوراخ، الیاف‌های آغشته به چسب در سوراخ جا مانده و ابزار به تنهایی از سوراخ خارج شود.

درصورتی که این عمل با دقت و بر پایه ویژگی‌های سوراخ مانند زاویه، ابعاد و عمق انجام گرفته باشد به محض بیرون کشیدن ابزار و جایگذاری الیاف درون سوراخ پنچری بلافاصله رفع شده و نشتی باد بند می‌آید. سپس مقدار اضافه و بیرون زده الیاف را تا همسطح شدنان با سطح تایر با سیم چین یا قیچی قطع می‌کنند و تایر بی درنگ آماده باد شدن و استفاده دوباره است.

انجام صحیح این کار اندکی تمرین و تجربه می‌خواهد. از این رو درصورت عدم رضایت از نحوه پنچرگیری می‌توانید بلافاصله با کمک انبردست الیاف را از تایر خارج کرد و با تکرار فرایند به نتیجه بهتری رسید.

توجه داشته باشید که این شیوه پنچرگیری مخصوص سوراخ در کف تایر (محل برخورد تایر با زمین) است و درصورت سوراخ شدن تایر از ناحیه دیواره، پنچرگیری با کمک دستگاه‌های حرارتی و ترمیم لاستیکی انجام می‌گیرد که به جوش دادن تایر معروف است و وابسته به شدت و میزان گسستگی دیواره نه تنها دوام نهایی تایر ترمیم شده ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد بلکه ممکن است به علت اضافه شدن چند گرم لاستیک به یک قسمت، بعد از نصب تایر در رینگ نیاز به بالانس کردن کل چرخ باشد.

پنچر شدن با تایر تیوبلس روش ترمیمی خیلی ساده و ارزان قیمت دارد. کافی است که کیت ارزان قیمت پنچرگیری را با خود به همراه داشته باشید و کار کردن با آن را چند بار تمرین کنید.

منبع: خودروکار