آیا خودروسازان بزگ جهان پایبند قوانین محیطزیستی هستند؟

صنعت خودروسازی در خیلی از کشورها یک صنعت نمادین است؛ در ایالات متحده تا دهه‌ها نماد آزادی و در ژاپن و کره به مدت پنجاه سال، نماد پیشرفت بود. اکنون این صنعت رنگ و بوی تازه ای به خود گرفته است.

منطقه خراسان، در تمام سطوح جامعه، مردم خواستار کاهش ردپای کربن ناشی از فعالیت‌های روزانه‌شان هستند؛ به ویژه در حمل و نقل. در جواب به این روند، صنعت خودروسازی هم در حال تغییر است. فناوری وسایل نقلیه در طول پنج سال آتی بیش از ۱۰۰ سال گذشته تغییر خواهد کرد.

پیمان‌های جهانی مانند توافق نامه پاریس، خیلی از کشورها را واداشته با وضع قوانین، کنترل سخت گیرانه‌تری بر خروج مواد آلاینده از خودروهای تولیدی شان داشته باشند. در بخش های گوناگون جهان، دولت‌ها، راهکار هایی برای بهبود مصرف سوخت خودروها، انتشار مواد آلاینده و ایمنی خودروها در پیش می‌گیرند. برای مثال در بزریل، برنامه ثبت اطلاعات خودروها، در آمریکا، قوانین مربوط به کنترل انتشار مواد آلاینده و در چین، برنامه ملی توسعه و تحقیق فناوری های پیشرفته (در قالب ۸۶۳ برنامه مختلف) پیاده شده است. در کشورهای اروپایی با پیاده سازی دستورالعمل خودروهای نقلیه از کار افتاده، تلاش شده بازیافت خودروها افزایش، ضایعات کاهش و عملکرد زیست محیطی ارتقا پیدا کند. آلمان در نظر دارد تولید خودروهای الکتریکی خود را تا سال ۲۰۲۱ به ۱.۳ میلیون واحد برساند که از این نظر جایگاه مهمی در جهان محسوب می‌شود.

آمریکا

قوانین، محرک مهمی برای استفاده از فناوری های نوین هستند، چون کمپانی‌های خودروساز را وا می‌دارند برای حل مشکل انتشار مواد آلاینده به دنبال راهکار های جدید باشند. جنبشی که بدون وجود قوانین، غیرمحتمل است. قانون هوای پاک در سال ۱۹۷۰، شاید معروف ترین قانون تاریخ آمریکاست که منجر به پیشبرد فناوری شده است. این قانون، صنایع مختلف را ملزم به رعایت استانداردهای زیست محیطی می‌کرد که در آن زمان هیچ فا آوری برای تحقق آن وجود نداشت. صنایع خودروسازی برای عمل به این قوانین، ابزارهای تازه ای تولید کردند که آلودگی را کاهش می‌داد. این روند با تزریق سوخت الکترونیک و سپس روی کار آمدن ترمزهای ضدقفل در دهه ۱۹۶۰ شروع شد. تا سال ۱۹۹۰ خودرو ها اساسا از نو مهندسی شدند تا به شکل کامپیوترهای کاربردی که روی چهار چرخ سوار شده بودند، عمل کنند. در سال ۱۹۸۱ مبدل های کاتالیستی سه راهه توانستند به فناوری محبوبی برای تحقق استانداردهای زیست محیطی خودروها تبدیل شوند.

نخستین استانداردهای تخصصی قانون هوای پاک، مربوط به کنترل مونوکسید کربن، ترکیبات آلی فرار و اکسیدهای نیتروژن بود. با نگاهی به اکسیدهای نیتروژن به عنوان نمونه، می‌توان فهمید که این استانداردها در طول ۳۰ سال، تا چه اندازه سخت‌گیرانه‌تر شده‌اند. استاندارد اولیه برای خودروهای سواری ۳.۱ گرم به ازا هر مایل بود که تا سال ۱۹۷۵ برای سازندگان خودروهای نقلیه لازم الاجرا بود که تا سال ۱۹۷۹ به دو گرم در مایل و تا سال ۱۹۸۱ به یک گرم در مایل کاهش یافت.

اصلاحیه قانون هوای پاک در سال ۱۹۹۰، استاندارد جدیدی به نام Tier 1 را معرفی کرد که از خودروسازان می‌خواست یک قدم بلند ۴۰ درصدی در خصوص کاهش میزان اکسیدهای نیتروژن بردارند و آن را به ۰.۶ گرم در هر مایل برسانند. در سال ۱۹۹۸، EPA استاندارد Tier 2 را تصویب کرد که مجبور می‌کرد میزان انتشار اکسیدهای نیتروژن خودروها تا سال ۲۰۰۴ به ۰.۰۷ گرم در مایل کاهش یابد. Tier 2 خواستار تغییر در فرمولاسیون گازوئیل هم بود. به این ترتیب در فاصله زمانی ۳۰ ساله بین ۱۹۷۵ و ۲۰۰۵، حد مجاز انتشار اکسیدهای نیتروژن ۹۸ درصد کاهش یافت.

با کمک قوانین، امروز خودرو ها خیلی ایمن تر شده اند و میزان مرگ و میر به ازا هر مایل رانندگی در آمریکا، از حدود ۲۰.۶ مرگ به ازا هر ۱۰۰ هزار نفر از مردم در سال ۱۹۷۵ نزدیک به ۱۰.۳ به ازا هر ۱۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۱۳ رسیده است که یک کاهش ۵۰ درصدی است.

کانادا

صنعت خودروسازی کانادا یکی از بزرگترین‌های فناوری سبز در دنیا است و قرار است تا سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار در این خصوص سرمایه گذاری کند. این روند، کارایی مصرف سوخت خودروهای تولیدی کانادا را به طور بی سابقه‌ای ۵۰ درصد افزایش داده است.

تولید خودرو در کانادا خیلی کارآمد است. میزان تولید مستقیم و غیرمستقیم گازهای گلخانه‌ای به ازا هر خودرویی که در این کشور ساخته می‌شود، نصف اروپاست. هر پنج کمپانی خودروسازی فعال در کانادا اف سی ای کانادا، فورد، جنرال موتورز، هوندا و تویوتا در نظر دارند تا سال ۲۰۲۰-۲۰۲۵، مصرف انرژی خود را هر سال یک تا سه درصد کاهش دهند. در اونتاریو - جایی که عمده صنایع خودروسازی در این کشور مستقرند کمتر از یک درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های صنعتی، مربوط به صنایع خودروسازی است.

آیین نامه انتشار مواد آلاینده از خودروهای سواری و کامیون های سبک مدل سال‌های ۲۰۱۷-۲۰۲۵، تولیدکنندگان خودرو را مجبور می‌کند ۲۰۰ میلیارد دلار در خصوص توسعه فن آوری های مدرن خودرویی سرمایه گذاری و بیش از هر چیز بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تمرکز کنند. کمپانی‌ها باید ۱۰۰ میلیارد دلار به توسعه و تولید خودروهای الکتریکی اختصاص دهند.

این قوانین هر سال سه تا پنج درصد، ارتقا پیدا می‌کنند و قرار است خودروهای سبک سال ۲۰۲۵ در مقایسه با سال ۲۰۰۸، ۵۰ درصد سوخت کمتری مصرف کنند. اعمال این قوانین از سال ۲۰۱۱ به بعد موجب شده که در کل ۲۶۶ مگاتن (یا ۲۶۶ میلیون تن) گاز گلخانه‌ای معادل دی اکسید کربن کمتری در این کشور تولید شود. این قوانین خودروسازان را مجبور می‌کند از نظر میزان مصرف سوخت، وزن کم، اصول آئرودینامیک، به کارگیری اینترنت اشیا، انرژی‌های جایگزین و دیگر مسائل فنی دائما بر روی بهبود خودروهایشان کار کنند.

یکی دیگر از این قوانین، افزایش استفاده از منابع جایگزین سوخت در خودروهای نقلیه است؛ خودروهای الکتریکی، پیل های سوختی، برقی هیبریدی، گاز طبیعی فشرده (CNG) و هیدروژنی از این دست خودروها هستند. از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۷، ۱۱ خودروی برقی جدید در کانادا معرفی شده است و در سایه قوانین جدید، انتظار می‌رود این روند شتاب بیشتری به خود بدهد.

چین

نخستین قانونی که انتشار مواد آلاینده از خودروها را کنترل کرد، در سال ۲۰۰۰ تصویب شد و معادل استاندارد یورو ۱ بود. چهار سال بعد، استانداردهای سخت گیرانه تری روی کار آمد که با استانداردهای یورو ۲ مطابقت داشت. استاندارد ملی III که معادل استاندارد یورو ۳ است در سال ۲۰۰۷ و استاندارد IV در سال ۲۰۱۰ لازم الاجرا شد. همزمان با بیشتر شدن نگرانی نمایندگان و شهروندان در مورد هوای به شدت آلوده در چین، وزارت محیط زیست این کشور (SEPA) ژانویه امسال از ضرب‌العجل و تعیین بازه زمانی برای عمل به استانداردهای ملی V خبر داده است.

این کشور در ژانویه ۲۰۱۶ با هدف تولید وسایل نقلیه با تکیه بر انرژی‌های مدرن یکسری اقدامات تازه در پیش گرفت. در بخشنامه‌های جدید، مسائل مربوط به عرضه سوبسیدهای دولتی که قرار است برای تاسیس زیرساخت‌های مناسب خودروهای مدرن و تشویق استفاده از اینگونه خودروها در سطح استانی در دسترس قرار بگیرد، با جزئیات دقیق مشخص شده است.

دستورالعمل‌هایی هم در باره محدودیت استفاده از مواد اولیه و بازیافت منتشر شده که از طرف خودروسازان لازم‌الاجراست. در این مجموعه دستورالعمل‌ها، جزئیات دقیق فراخوان محصولات خودرویی معیوب هم معلوم شده و کمپانی‌های تولید، صادرات، خرید و فروش، لیزینگ و تعمیر و نگهداری محصولات خودرویی به منظور حمایت از حقوق مصرف‌کننده، باید به آن پایبند باشند.

اروپا

قوانین و استانداردهای اتحادیه اروپا علاوه بر کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن، دی‌اکسید نیتروژن و ذرات معلق، اهداف دیگری را هم مدنظر دارد؛ از جمله کاهش آلودگی صوتی و حذف گازهای گلخانه‌ای فلورینه در سیستم تهویه هوای خودروها. این قوانین، محدودیت‌هایی برای خودروسازان در نظر گرفته از جمله این که:

تا سال ۲۰۲۱ خودروهایی که در هر کیلومتر بیش از ۹۵ گرم دی اکسیدکربن در هوا منتشر کنند، اجازه فروش در بازار نخواهند داشت.

تا سال ۲۰۲۱، کارخانه‌ها مجبور به ساخت خودروهای سبکی هستند که در هر ۱۰۰ کیلومتر، کمتر از ۴.۱ لیتر بنزین مصرف کنند.

تا سال ۲۰۲۰، لازم است با بهبود کیفیت سوخت، انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت خودرو ها، ۱۰ درصد کاهش پیدا کند.

دستورالعمل‌های اتحادیه اروپا در مورد انتشار مواد آلاینده از خودروها در سال ۱۹۹۲ با نام یورو ۱ معرفی شد. استانداردهای یورو ۲ و یورو ۳ پس از چهار سال و دو استاندارد بعدی (یورو ۴ و ۵) پس از پنج سال اعمال شدند. هم اکنون، همه کارخانه‌های خودروسازی که در اروپا فعال‌اند باید با استاندارد یورو ۶ مطابقت داشته باشند که در سال ۲۰۱۵ معرفی شده است. میزان مجاز اکسیدهای نیتروژن از ۰.۹۷ گرم در کیلومتر در استاندارد یورو ۱ به ۰.۰۶ گرم در کیلومتر در استاندارد یورو ۶ رسیده است. میزان انتشار ذارت در یورو ۱ تعریف نشده و در یورو ۶ مساوی با ۰.۰۰۴۵ گرم در کیلومتر است.

با وضع این قوانین در اروپا، میزان انتشار ذرات خیلی ریز از خودروهای دیزلی ۹۶ درصد و گاز سمی دی‌اکسید نیتروژن ۸۴ درصد کمتر شده است. انتشار دی‌اکسیدکربن در خودروهای دیزلی، ۸۲ درصد و در خودروهای بنزینی، ۶۳ درصد کمتر شده است.

اجرای قوانین و استانداردهای سخت گیرانه جدید EU هزینه تولید هر خودرو جدید را ۱۵۰۰ یورو افزایش داده و موجب شده کیفیت هوای بریتانیا از هر زمان دیگری در چند قرن گذشته بهتر باشد. صنایع خودروسازی بریتانیا اعلام کرده‌اند در طول پنج سال گذشته، صدها میلیون پوند صرف تولید موتورها و سیستم‌های پاک کننده خروجی خودروها کرده‌اند تا بتوانند خود را با استانداردهای یورو ۶ وفق دهند.

مایک هاوز، مدیر اجرایی انجمن تولیدکنندگان و تاجران خودرو بریتانیا (SMMT) می‌گوید: امروزه فیلترهای دیزلی روی کار آمده‌اند که ۹۹ درصد از کل ذرات معلق سوخته را به دام می‌اندازند و خودروهایی که استاندارد یورو ۵ دارند به ازا هر یک کیلومتر فقط یک گرم ذره معلق منتشر می‌کنند.

قوانین جدید اتحادیه اروپا خودروسازان را مجبور می‌کند خودروهای شان را در وضعیت واقعی آزمایش کنند نه در آزمایشگاه. این کار مانع از ادعاهای دروغین در باره میزان انتشار مواد آلاینده از این خودروها می‌شود.

در آینده صنایع خودروسازی همچنان دست به اختراعات جدید می‌زنند تا خود را با قوانین و دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه تر وفق دهند. این موضوع موجب می‌شود پول زیادی در بخش تحقیق و توسعه این صنعت سرمایه‌گذاری شود که پس از این اثر مثبتی بر اقتصاد جهانی خواهد داشت.