خودروسازان جهان گرفتار تبعات جنگ اوکراین

گزارش‌ها حاکی از بدتر شدن تامین مواد خام و بحران تراشه‌های الکترونیکی است، زیرا برخی از مواد خام حیاتی این قطعه از این منطقه تامین می شود. از سوی دیگر ترس از رکود تورمی نیز ممکن است با به تعویق انداختن خریدهای غیرضروری بر فروش خودرو تاثیر منفی داشته باشد.

کمبود قطعات از سوی تامین کنندگان مستقر در اوکراین، از جمله فوجیکورا، نکسانس و لئونی که دسته سیم های ضروری خودروهای آلمانی تولید می کنند، تولید چند مدل آئودی را در آلمان از ۷ مارس سال جاری به حالت تعلیق آورده است. آئودی همچنین به دلیل وقفه در تولید، سفارش مدل‌های هیبریدی خود را متوقف کرده است و پورشه تولید مدل های ماکان و پانامرا را متوقف کرده است ، گروه BMW نیز در حال توقف تولید در کارخانه‌های مونیخ و دینگولفینگ، همچنین تولید در کارخانه مینی این گروه در آکسفورد، انگلستان است.

مرسدس بنز انتظار دارد با کمبود عرضه قطعات تامینی از اوکراین، تولید در برخی از کارخانه های اروپایی خود را کاهش دهد. اوکراین میزبان بیش از ۲۰ تامین کننده جهانی مانند بوش، فوجیکورا، یوروکار، پرتل، آپتیو و بیش از ۳۰ کارخانه است. بیش از ۶۰ هزار نفر در صنعت خودروسازی اوکراین مشغول به کار هستند. در حالی که اکثر شرکت ها در نزدیکی مرزهای غربی در مرزهای مجارستان، اسلواکی و لهستان قرار دارند و هنوز در خارج از مناطق عملیات نظامی به شمار میروند ، اما جنگ تامین را مختل کرده است.

روسیه، پیشروترین تامین کننده مواد خام در جهان است. این کشور برای نیکل، که در باتری خودروهای الکتریکی استفاده می شود، حیاتی است. حتی سومین تامین کننده نیکل جهان روسیه است. همچنین، پالادیوم که در مبدل های کاتالیزوری در خودروهای احتراق داخلی استفاده می شود، در روسیه به وفور یافت می شود و ۴۰ درصد نیاز جهانی به این ماده به تنهایی توسط این کشور انجام می شود.

جنگ روسیه و اوکراین به طور مستقیم بر قیمت مواد خام تأثیر گذاشته است. به عنوان مثال، قیمت پالادیوم از زمان شروع جنگ از حدود ۲۰۰۰ دلار به بالاترین رقم در تاریخ یعنی نزدیک ۳۰۰۰ دلار در هر اونس رسید. این بدان معناست که حتی در صورت عدم تحریم، صنعت خودرو تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. به گفته منابع صنعتی، بازتاب افزایش قیمت پالادیوم در هر خودروی سدان و هاچ بک به بیش از ۱۵۰ دلار و در خودروهای SUV و خودروهای بزرگتر بیش از ۲۰۰ دلار خواهد بود.

بلندمدت، بحران در اوکراین میتواند موجب وخامت بحران ریزتراشه در صنعت خودرو شود. برآورد جدی وزیر بازرگانی آمریکا نشان می دهد که "میانگین موجودی تراشه ها از ۴۰ روز در سال ۲۰۱۹ به کمتر از پنج روز کاهش یافته است." این بدان معناست که اگر واقعه ای یکی از کارخانه های نیمه هادی خارجی را حتی برای چند هفته مختل کند، پتانسیل تعطیلی کارخانه های تولیدی در ایالات متحده دور از ذهن نخواهد بود.

شرکت تولیدکننده تراشه تایوانی (TSM) که ۵۰ درصد از بازار جهانی ریخته‌گری ویفر خالص را در اختیار دارد، اعلام کرد که تحریم‌های روسیه را رعایت خواهد کرد. اما روسیه ۴۲ درصد پالادیوم، ۷۰ درصد نئون، ۴۰ درصد نیتروژن و ۳۰ درصد از صادرات جهانی زنون را در اختیار دارد که از مواد حیاتی تولید نیمه هادی ها هستند. اگر مسکو با توقف صادرات مقابله به مثل کند، صنعت نیمه هادی جهان تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بنا بر برآورد کارشناسان تایوان منابع خود را برای این مواد متنوع کرده است و موجودی لازم را انبار کرده است.

بر اساس گزارش شرکت تحقیقاتی Techcet ، انتظار می‌رود که بازار انواع گازهای الکترونیک با خلوص بالا( هلیم، آرگون،ازت،استیلن و...) در سال ۲۰۲۲ به بیش از ۷ میلیارد دلار برسد که عمدتاً به دلیل توسعه‌ تولید تراشه‌های لوجیک است.

منابع دیگری به جز روسیه و اوکراین برای مواد اولیه وجود دارد. با این حال، در یک بازار جهانی اگر یک تامین کننده قطع شود، سایر تامین کنندگان این فرصت را پیدا می کنند که قیمت ها را افزایش دهند. هزینه مواد به طور خودکار به مصرف کننده منتقل نمی شود، اما اگر کمبود آن به اندازه ای طولانی و شدید باشد که خودروسازان تصمیم بگیرند یا مجبور به تولید کمتر شوند، موجب افزایش قیمت خودرو خواهد شد.

به دنبال جنگ و تحریم ها، چندین خودروساز از جمله رنو، تویوتا، فولکس واگن، میتسوبیشی تولید را در کارخانه های روسیه متوقف کردند . ولوو، دایملر تولید کامیون را در این کشور متوقف کردند. تأثیر این اقدامات برای خودروسازان بزرگ با وجود زیان در تجارت و قیمت سهام محدود بوده است، اما برای صنعت خودرو روسیه بسیار مهم است.

چند روز قبل از شروع درگیری نظامی در اوکراین، انجمن خودروسازان روسیه فروش خودو در ژانویه را بیش از ۸۵ هزار دستگاه اعلام کرد. پرفروش‌ترین خودرو در این مدت لادا - تولید شده در کارخانه‌های تحت کنترل رنو، افتاواز - و پس از آن کیا، هیوندای و رنو بود.

در سال ۲۰۲۱، تقریباً ۱.۵ میلیون خودرو در روسیه به فروش رسید که از این تعداد ۲۱۳۱ خودروی الکتریکی. ۵۲.۶ درصد از خودروها شاسی بلند و ۳۴ درصد خودروهای کلاس B بودند. در بخش SUV بیشترین فروش داچیا داستر با ۴۰ هزار دستگاه بوده و پس از آن تویوتا راو ۴ – ۳۷ هزار و فولکس واگن تیگوان با ۲۸ هزار دستگاه قرار دارند.

پرفروش ترین خودروی الکتریکی در سال گذشته پورشه تایکان بود و پس از آن تسلا مدل ۳ و آئودی قرار گرفتند. در سال ۲۰۲۱ حدود ۶۲۰۰ دستگاه کامیون در روسیه به فروش رسید که تقریباً ۲۹ درصد افزایش داشت. برندهای روسی کاماز، گاز، اورال، ولوو و اسکانیا مرسدس بنز در صدر قرار گرفتند.

صنعت خودرو نزدیک به یک درصد تولید ناخالص داخلی روسیه را در سال ۲۰۲۰ تشکیل داد، در حالی که سهم آن در صنایع نزدیک به ۴۰ درصد بود. تحریم و کاهش تولید ۳۲۰ هزار نفر شاغل مستقیم در صنعت و بیش از ۳.۵ میلیون پرسنل صنایع مرتبط مانند تولید مواد، بازارخودرو های فعال، نگهداری و تعمیر را تحت تاثیر قرار خواهد داد.