آیا خودرو گران می‌شود؟

خودرو گران می‌شود؟ این پرسشی است که اکنون مدتهاست مصرف کنندگان و تولید کنندگان خودرو توامان می‌پرسند.

از پس تغییر مرجع سیاست گذاری و تصمیم گیری در مورد قیمت خودرو، این احتمال می‌رفت که تغییرات قیمتی خودرو در راه باشد. پیش‌تر مسئولیت قیمت گذاری خودرو از شورای رقابت گرفته شد و ستاد تنظیم بازار مرجع تصمیم گیری در این زمینه اعلام شد. اگرچه این مهم پیش‌تر در دستور کار ستاد تنظیم بازار قرار گرفته است ولی هنوز تصمیمی در خصوص تغییر قیمت خودرو از طرف این ستاد اتخاذ نشده و آن گونه که وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌گوید کار در مراجع تخصصی و کارشناسی همچنان ادامه دارد.

تغییر قیمت خودرو در حالی در دستور کار بررسی است که امسال خودرو افزایش قیمتی معادل با ۷.۶ درصد را تجربه کرده ولی خودروسازان بر این اعتقادند که این افزایش کافی نیست و لازم است برای دومین بار تغییر قیمت اتفاق بیفتد.

رضا رحمانی، وزیر صنعت هم این موضوع را در مصاحبه گذشته خود رد نکرده ولی گفته است: مصوبه‌ای در این خصوص نداشته‌ایم و بخشنامه‌ای وجود ندارد. وی گفت کارگروه‌های گوناگون بحث تعیین قیمت را دنبال می‌کنند و در صورت تصویب نهایی به رسانه‌ها اعلام خواهد شد.

چرایی طرح درخواست دوباره

با شدت گرفتن نوسانات نرخ ارز، بازار خودرو همانند خیلی از بازارها شاهد افزایش قیمت بود. هجوم سرمایه‌های سرگردان به بازار خودرو با هدف حفظ قدرت خرید، اتفاق مهمی بود که مناسبات این بازار را دستخوش تغییر کرد.

حالا قیمت‌های کارخانه‌ای به رؤیایی دست نیافتنی برای متقاضیان بدل شده‌اند و فاصله قیمت کارخانه تا بازار چنان است که عده‌ای سود حاصل از آن را روشی برای جبران تورم رخ داده می‌دانند. منصور معظمی مدیرعامل سابق ایدرو ولی می‌گوید نوسانات ارزی، ترس از توقف هکاری با شرکت‌های خارجی و ... خیلی از مصرف کنندگان را نگران کرده است. ولی سئوال مهم اینجاست؛ در صنعت خودروسازی چه می‌گذرد؟

بدهی ۲۰ هزار میلیاردی خودروسازان به قطعه سازان

در ماه‌های اخیر خودروسازان به خاطر نوسانات نرخ ارز با استناد به نوسانات نرخ ارز و کمبود نقدینگی در زمره بدهکاران قرار رگفتند، بدهکاران به قطعه سازان و نیمه مهرماه بود که آرش محبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن سازی از بدهی ۱۵ هزار میلیاردی خودروسازان به قطعه سازان خبر داد و گفت؛ این میزان بدهی در حال افزایش است و دقیقاً در ۲۱ آبان ماه حسن کریمی سنجری، کارشناس صنعت خودرو اعلام کرد که بدهی ایران خودروسایپا به قطعه سازان ۲۰ هزار میلیارد تومان است.

طبق گفته قطعه سازان، قیمت مواد اولیه صنعت قطعه سازی سه برابر شده و علیرغم وعده‌های داده شده تا به حال اقدام خاصی برای حل مشکلات صنایع خودرو و قطعه سازی انجام نشده است.

قطعه سازان بارها از کمبود نقدینگی در این وضعیت گلایه کردند و به گفته دبیر انجمن صنایع همگن سازی در این وضعیت نقدینگی قطعه‌سازان نسبت به گذشته باید سه برابر شود در حالیکه به خاطر عدم افزایش قیمت قطعات متناسب با نرخ تورم، نقدینگی این واحدها به حدود یک سوم کاهش یافته است.

تعطیلی و تعدیل نیرو در کمین قطعه سازان

محبی نژاد بیان کرده است: به خاطر این وضعیت در چند ماه گذشته شمار قابل توجهی از واحدهای قطعه‌سازی به تعطیلی کشانده شده و بیش از ۱۵۰ هزار نفر از نیروهای شاغل در این واحدها هم تعدیل یا تعلیق شده‌اند. وی با ذکر اینکه مسوولان دولتی هم در چنین وضعیتی بیشتر به فکر حل مشکلات خودروسازان هستند تا قطعه سازان، تصریح کرد: هشدار می‌دهیم اگر وضع به همین شکل پیش برود تا دو ماه پیش رو شمار نیروهای تعدیل یا تعلیق شده در صنعت قطعه سازی به ۲۵۰ هزار نفر افزایش خواهد یافت.

کاهش ۴۰ درصدی تولید خودرو

این اظهار نظرها در حالی انجام گرفته که اکنون وزارت صنعت، معدن و تجارت در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده؛ تولید انواع خودرو در مهر ماه امسال با کاهش ۳۹.۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال پیش همراه بوده است. بر اساس این گزارش تولید انواع خودرو در مهرماه سال جاری به ۸۳ هزار و ۲۷ دستگاه رسید که نسبت به مدت مشابه در سال اخیر که ۱۳۷ هزار و ۹۱۴ دستگاه بوده، ۳۹.۸ درصد کاهش داشته است. این آمار به تفکیک نوع خودرو بدین شرح است که تولید انواع سواری در مهر ماه امسال ۷۶ هزار و ۹۰۹ دستگاه بوده که نسبت به تولید ۱۲۸ هزار و ۸۳۸ دستگاهی مدت مشابه سال گذشته، کاهش ۴۰.۳ را تجربه کرده است. در این مدت تولید انواع اتوبوس هم ۷۳ دستگاه بوده که نسبت به مهر سال گذشته که ۱۸۲ دستگاه بوده است، ۵۹.۹ درصد کاهش داشته است.

همچنین تولید انواع وانت در مهرماه امسال ۴۸۲۳ دستگاه بوده است که به نسبت تولید ۷۵۰۴ دستگاهی در مهر ماه سال پیش، کاهش ۳۵.۷ درصدی داشته است. مهرماه امسال تولید انواع کامیونت، کامیون و کشنده با کاهش ۳۱.۳ درصدی مواجه شده به‌گونه‌ای از ۱۲۷۷ دستگاه در مهرماه سال گذشته به ۸۷۷ دستگاه رسیده است. ولی برخلاف این محصولات تولید انواع ون، مینی بوس و میدل بأس در مهرماه سال جاری نسبت به مدت مشابه سال اخیر با افزایش همراه بوده است. براین اساس انواع ون با تولید ۱۷۷ دستگاه در مهرماه امسال نسبت به تولید ۳۸ دستگاه در مهرماه سال اخیر، افزایش تولید ۳۶۵.۸ درصدی و انواع مینی بوس و میدل بأس هم با تولید ۱۶۸ دستگاه در مهر امسال نسبت به ۷۵ دستگاه در مدت مشابه سال اخیر، رشد تولید ۱۲۴ درصدی را تجربه کرده است.

همچنین تولید انواع خودرو در هفت ماهه اول سال جاری هم کاهش ۱۹.۵ درصدی داشته است به طوری که تولید انواع خودرو از ۸۲۴ هزار و ۶۰۱ دستگاه در هفت ماهه نخست سال گذشته به ۶۶۳ هزار و ۴۵۱ دستگاه رسیده است.

آیا خودرو گران می‌شود؟

با توجه به آمار ارائه شده از طرف وزارت صمت و همچنین اظهار نظرهای پی در پی قطعه سازان و خودرو سازان از کاهش نقدینگی و افزایش هزینه‌های تولید به نظر می‌رسد افزایش مجدد قیمت خودرو در سال جاری اتفاق خواهد افتاد. خودرو در مسیر گرانی است و این فاصله عظیم قیمتی بین قیمت تحویل کارخانه و بازار، دلیل محکمی است تا خودروسازان بر پایه آن از افزایش قیمت‌ها دفاع کنند و آن را راهی برای قطع دست واسطه‌ها و دلالان بدانند. هر چه هست، صنعت خودروی ایران آزمون تازه‌ای را پیش رو دارد، آیا می تواتند از افکار عمومی نمره قبولی بگیرد؟