جهت‌دهی به نماد «خودرو» توسط سهامداران حقوقی بورس

شاخص کل بورس تهران روز پیش با ثبت رشد ۱۱۴۸ واحدی (معادل ۳۸. ۰ درصد) به عدد ۳۰۳ هزار و ۹۴۳ واحد رسید. جلوه احتیاط و عدم ورود پول‌های بزرگ به معاملات روزانه بازار سهام این روزها به بزرگ‌ترین عامل کم‌نوسانی شاخص کل در محدوده ۳۰۰ هزار واحدی تبدیل شده‌است.

امری که این بار نه از طریق کنترل معاملات توسط سهامداران بزرگ و بازارگردانان که از طریق کنترل ذهنی سرمایه‌گذاران در مورد قرار گرفتن در تعادل فعلی به‌دست آمده، ولی با کاهش نوسان‌های روزانه در مسیر فرسایشی قرار گرفته‌است.

معاملات دیروز بازار سهام با ثبت یک روند آرام رو به رشد شاخص کل همراه بود. اتفاقی که طی روزهای اخیر و در مسیر مثبت حضور تقاضا تکرار نشده بود.

هرچند عدم تمایل به عرضه‌های سنگین پس از ثبت روند رو به رشد قیمت‌ها یک نکته مثبت به‌شمار می‌آید، اما تقویت نشدن تقاضا در سوی دیگر حاکی از دست به عصا بودن فعالان بورسی و حرکت مبتنی بر احتیاط آنها در محدوده‌های مثبت است.

 از ۳۲۷ نماد معاملاتی بورسی در روز پیش، نرخ پایانی ۲۰۴ نماد مثبت و نرخ پایانی ۱۱۹ نماد منفی بود. زمانی که بیش از ۶۰ درصد از سهام بورسی نرخ پایانی مثبت را به ثبت رسانده‌اند ولی شاخص کل حرکت بسیار کندی را تجربه می‌کند، می‌توان به این نتیجه رسید که تقاضای قدرتمندی پشت سهام بورسی و به ویژه سهام شرکت‌های بزرگ نیست. صرفاً واکنش به قیمت‌های افت کرده و نبود فروشندگان بزرگ در این سطوح، قیمت‌ها را در بازه مثبت نگه داشته‌است.

از طرف دیگر در پایان معاملات روزانه ۷۶ نماد بورسی در صف خریدی به ارزش مجموع ۱۴۹ میلیارد تومان قرار داشتند. اگر چند نماد اصلی با صف‌های سنگین‌تر مانند «کویر»، «فروس» و «غنوش» را از این دسته جدا کنیم، میانگین ارزش صف‌های خرید در نمادهای باقیمانده به کمتر از ۵. ۱ میلیارد تومان می‌رسد که حاکی از شکننده بودن تقاضا در نمادهای پرطرفدار روز گذشته است. یکی از نکات جالب توجه، میل سهامداران به تقاضا در سهامی‌ است که رشدهای معناداری را در زمان کوتاه تجربه کرده‌اند.

حفظ صف‌های خرید در نمادهای «کویر» و «غنوش» باوجود ثبت رشدهای ۸۳ درصدی و ۶۱ درصدی در ۱۴ روز کاری گذشته نشان می‌دهد جریان نقدینگی و قرار گرفتن در مسیر صعودی در بازار کم‌رمق فعلی تا چه اندازه در حفظ تقاضا مؤثر است.

موضوعی که به نحوی رفتار توده‌ای را در ابعاد کوچک‌تر تأیید می‌کند.در نقطه مقابل تنها ۱۰ نماد بورسی در پایان ساعات معاملاتی صف فروشی به ارزش ۶. ۱۹ میلیارد تومان داشتند که بار اصلی صف‌های فروش بر دوش نماد «حفاری» بود که نشان از رقیق بودن صف‌های فروش و عدم تمایل فروشندگان به عرضه در سطوح فعلی قیمت‌ها و در کلیت بازار دارد.

محدوده ذهنی شاخص کل

نگاهی به روند شاخص کل در یک ماه گذشته نشان می‌دهد این نماگر اصلی بورس تهران طی ۱۶ روز کاری و در بازه زمانی یک‌ماهه، در کانال ۳۱۰-۳۰۰ هزار واحدی همواره در نوسان بوده‌است.

 پس از سقوط هولناک ۱۰۸۹۲ واحدی شاخص کل (معادل ۴. ۳ درصد) در روز ۲۳ مهرماه و ورود شاخص کل به زیر ۳۱۰ هزار واحد، بسیاری از سرمایه‌گذاران بورسی با ترس زیادی رو به رو شدند که این امر منجر به شکل‌گیری موج‌های احتیاطی در زمینه خرید و فروش آنها شد.

اما حمایت‌های بنیادی سهام شرکت‌های بزرگ‌تر بورسی که اجازه ریزش هرچه بیشتر قیمت‌ها را در این نمادهای شاخص‌ساز نمی‌داد، در کنار کاهش معنادار جریان معاملات روزانه و همزمان با آن افت هیجان معاملاتی، نوسان شاخص کل را در محدوده‌ ذکر شده رقم زد به نحوی که رشد قیمت‌ها و حمله چندباره شاخص به سطح ۳۱۰ هزار واحدی همواره با عرضه‌های زیاد و اصلاح همراه بود.

در سطوح ۳۰۰ هزار واحدی هم حضور تقاضای معنادار برای سهام بورسی از شکست این سطح روانی جلوگیری کرده‌است. ولی با تکرار چند باره این روند شاهد شکل‌گیری روند فرسایشی شاخص کل و محدود شدن بازه نوسان این نماگر اصلی بورسی در روزهای گذشته هستیم

.نکته‌ای که نباید از آن غافل شد این است که در بازه زمانی یاد شده و با کاهش ارزش معاملات، همزمان با تکرار روند فرسایشی شاخص کل، مسیر شاخص کل هم‌وزن صعودی‌ است که سیگنال خروج تدریجی نقدینگی از سهام بزرگ و تزریق آن به سهام گروه‌ها و صنایع کوچک‌تر را در وضعیت فعلی گوشزد می‌کند.

جریان نقدینگی به سمت خودرویی‌ها؟

گروه خودرویی طی روزهای اخیر همواره به‌عنوان برترین صنعت بورسی به لحاظ حجم و ارزش معاملات روزانه شناخته شده‌است.

این برتری پس از بخشنامه بانک مرکزی مبنی بر عدم اجازه به بانک‌ها برای افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها و واکنش منفی فعالان بورسی به این اتفاق، پررنگ‌تر نیز شده و دوقلوی بانکی-خودرویی شکل گرفته را تبدیل به تک‌صنعت برتر بورسی (خودرو و ساخت قطعات) کرده است.

شاخص صنعت خودرو و ساخت قطعات طی ۱۴ روز کاری گذشته رشد ۸. ۱۶ درصدی را به ثبت رسانده‌است. این اتفاق به معنای رشد روزانه ۱۱. ۱ درصدی شاخص این صنعت در مدت یادشده‌ است.

بحث داغ تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه از این محل برای برخی گروه‌های خودروساز بزرگ با پشتوانه دارایی‌های ثابت استهلاک‌ناپذیر (زمین) جذابیت‌های زیادی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد کرده‌است. موضوعی که در نوسان نرخ سهام این شرکت‌ها کاملاً به چشم می‌خورد.

از زمان رسیدن شاخص کل به کمترین سطح ۲ ماه گذشته و در گروه خودرو و ساخت قطعات، نمادهای «خمحرکه»، «خودرو» و «ختراک» رشد بیش از ۲۰ درصدی نرخ را به ثبت رسانده‌اند و حضور نمادهای «خساپا» و «خپارس» در این گروه با رشد نزدیک به ۱۴ درصدی نرخ هم نشان‌دهنده اقبال سرمایه‌گذاران به نمادهای این گروه و سرریز شدن جریان نقدینگی آزاد شده در بازار به این بخش از تالار شیشه‌ای است.

نوسان‌گیری حقوقی‌ها

یکی از نکات مهم و قابل‌توجه در جابه‌جایی‌های اخیر و دست به‌دست شدن سهام، حضور سهامداران حقوقی در نقش نوسان‌گیر بزرگ است.

روز یکشنبه و با افزایش فشار فروش در نماد «خودرو»، سهامداران حقوقی در نقش حامی بیشترین میزان تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی را با خالص حمایت ۱. ۸ میلیارد تومانی به ثبت رساندند ولی روز گذشته، تشکیل صف خرید در سهام شرکت ایران خودرو با عرضه‌های زیاد سهامداران حقوقی همراه بود، به طوری که حقوقی‌ها در این نماد تغییر رفتار ۱۸۰ درجه‌ای نسبت به روز یکشنبه را به ثبت رساندند و با خالص فروش ۳. ۹ میلیارد تومانی، این‌بار در نقش عرضه‌کننده ظاهر شدند.

تداوم روند حمایتی سهامداران حقوقی در نماد «ونوین» طی سه روز ابتدایی هفته و قرار گرفتن این نماد در میان سه نماد اول بورسی از این منظر هم از نکات جالب توجه رفتار حقوقی‌ها در روزهای اخیر است.

شروع ضعیف بازارهای جهانی

هرچند نوسان‌های شاخص کل روز به روز محدودتر می‌شود ولی همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره شد، پشتوانه بنیادی بسیاری از سهام شاخص‌ساز با محوریت کالایی و مواد خام و نیمه آماده از سقوط قیمت‌ها در این نمادها جلوگیری می‌کند.

در چنین وضعیتی بروز یک شوک مثبت در بازارهای جهانی در بازه زمانی کوتاه‌مدت و ثبات قیمت‌ها و حفظ سطوح فعلی برای تجربه رشد تدریجی قیمت‌ها در بازه زمانی میان‌مدت اتفاق مثبتی‌ است که می‌تواند بهانه شاخص کل برای رهایی از کانال کنونی و حرکت در مسیر صعودی باشد.

در همین راستا برقراری آرامش نسبی در بازارهای جهانی تحت تأثیر توافق شفاهی و ضمنی امریکا و چین و بروز نشانه‌هایی از کاهش ترس در فعالان اقتصادی، یک لنگر ثبات در این بازارها به‌شمار می‌آید.

 افزایش نرخ بهره اوراق قرضه بلندمدت و مثبت شدن منحنی بازدهی واقعی (فاصله نرخ بهره ۱۰ ساله و سه ماهه اوراق قرضه امریکا که یکی از علائم کاهش تهدید بحران رکود اقتصادی به‌شمار می‌آید) در کنار رکوردشکنی شاخص S&P، امکان تقویت تقاضا در بازارهای کالایی را افزایش داده‌است.

اما از آنجا که هنوز خیلی از کارشناسان به نقش سیاست‌گذاری فدرال رزرو در چنین تغییراتی عقیده دارند و بازارهای کالایی فعالان حرفه‌ای‌تر با محوریت واقعی‌تری دارند، واکنش فعالان این بازارها به تغییر روند شکل گرفته در بازارهای مالی، نیازمند گذشت زمان بیشتری در محدوده ثبات است. اگرچه در نظرسنجی‌های گذشته احتمال وقوع رکود فراگیر اقتصاد جهانی از محدوده ۷۵ درصد به محدوده ۴۵ درصد کاهش یافته است.

در همین راستا سخنرانی امروز رئیس‌ جمهور آمریکا در خصوص روند مذاکرات تجاری با چین و بیان جزییات احتمالی از تاریخ امضای توافق اولیه و نحوه تغییر یا تعدیل تعرفه‌های دوجانبه می‌تواند نقش موثری در جهت‌گیری بازارهای کالایی داشته باشد. از طرف دیگر روز چهارشنبه هم جرومی پاول، رئیس فدرال ‌رزرو امریکا قرار است گزارشی در مورد چشم‌انداز اقتصاد امریکا و اقتصاد جهانی ارائه دهد. جهت‌گیری این گزارش و سیگنال‌های ارسالی توسط پاول هم از اتفاقات مهمی است که بازارهای کالایی چشم‌ به راه آن هستند.

دنیای اقتصاد