مصرف سوخت در ایران؛ دو برابر بودجه کشور

ایران روزانه ۲۶۳ میلیون لیتر سوخت مصرف می‌کند که ارزشی معادل ۶۷ میلیارد دلار و دو برابر بودجه سالانه کشور دارد. ۴۰ میلیون لیتر بنزین و ۶۰ میلیون لیتر گازوئیل به طور روزانه هدر می‌رود.

طبق آخرین آمار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، روزانه ۲۶۳ میلیون لیتر سوخت در کشور تامین و توزیع می‌شود که ارزش دلاری این میزان سوخت سالیانه برابر با ۶۷ میلیارد دلار و به عبارتی ۲ برابر بودجه سالیانه کشور است.

در سال ۱۴۰۲ روزانه ۲ میلیون و ۲۸۵ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی در ۱۰ پالایشگاه کشور تحویل داده شد. این پالایشگاه‌ها وظیفه تامین روزانه ۲۶۳ میلیون لیتر سوخت را طبق آمار شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بر عهده داشتند. به این موضوع باید افزود که دست‌کم چهار میلیون لیتر سوخت هواپیما در ۵۰ فرودگاه نیز به صورت کامل تامین شد.

برای اینکه بخواهیم ارزش این محصولات را به دست بیاوریم، فرض کنید هر لیتر فرآورده برابر با ۷۰ سنت در نظر گرفته شود، روزانه ۱۸۴ میلیون دلار که با دلار ۶۰ هزار تومانی برابر با ۱۱ هزار میلیارد تومان، خرج تامین سوخت پایدار کشور می‌شود. این عدد در سال برابر با ۴۰۲۹ هزار میلیارد تومان یا ۶۷ میلیارد دلار می‌شود. به عبارتی این عدد برابر با ۲ برابر بودجه کل کشور است. یعنی سالیانه به اندازه ۲ برابر بودجه کلی کشور صرف تامین سوخت پایدار کشور می‌شود. در صورتی که روند مصرف سوخت در کشور بیانگر این است که بخش اعظمی از سوخت کشور هدر می‌رود. چنانچه «جلیل سالاری» مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: به دلیل مصرف بالای خودروها در کشور، روزانه ۴۰ میلیون لیتر بنزین و ۶۰ میلیون لیتر گازوئیل هدر می‌رود.

از این رو لزوم توجه به بهینه‌سازی مصرف سوخت بر کسی پوشیده نیست. در همین راستا «حبیب الله ظفریان» مدیرکل دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس درباره آخرین وضعیت تولید بنزین و گازوئیل در کشور گفت: بر اساس آخرین آمار، میزان تولید انرژی اولیه کشور حدود ۹ میلیون بشکه معادل نفت خام در روز است که پس از کسر صادرات، تزریق و هدررفت به همراه برخی مصارف داخلی واحدها در فرایند عرضه، در نهایت فقط ۴.۴ میلیون بشکه معادل نفت خام به مصرف نهایی می‌رسد.

وی اظهار داشت: با وجود داشتن بزرگترین ذخایر نفت و گاز متعارف دنیا، کشور با ناترازی در عرضه و تقاضای انرژی به ویژه در مورد گاز طبیعی، بنزین و گازوئیل روبه‌رو شده است. با وجود تلاش‌های قابل توجه دولت برای بهبود این وضعیت، میزان ناترازی انرژی در حال گسترش بوده و در حال حاضر متوسط ناترازی سالیانه گاز کشور حدود ۱۲۰ میلیون مترمکعب در روز و حداکثر میزان ناترازی در فصل سرد معادل ۳۱۵ میلیون مترمکعب در روز است.

مدیرکل دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن مرکز پژوهش‌های مجلس بیان‌داشت: در مورد بنزین و گازوئیل نیز با وجود ایجاد مازاد عرضه بنزین در کشور پس از بهره‌برداری از پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس و ثبت رکورد صادرات بنزین به میزان سه میلیارد دلار در سال، در سال ۱۴۰۲ حداکثر ناترازی به بیش از ۱۵ میلیون لیتر در روز رسیده که برای تامین نیاز داخل، اقدام به واردات و خرید محصولات مرتبط از واحدهای داخلی به میزان چهار میلیارد دلار شده است. این رقم در قانون بودجه سال ۱۴۰۳، معادل ۱۴۰ همت پیش بینی است.

بنابراین بر اساس اطلاعات وارده، یکی از اولویت‌های دولت چهاردهم باید در بهینه‌سازی و اصلاح ساختاری حکمرانی انرژی کشور باشد و در این مسیر با اتکا به توان متخصصان داخلی و تصمیم‌گیری بتواند، این روند را اصلاح کند و موجب جلوگیری از هدر رفت انرژی در کشور باشند.

عصرخودرو