بازار خودرو چگونه آرام گرفت؟

بازار خودرو این روزها در قیاس با سال گذشته، آرامش نسبی دارد، عرضه خودرو در سامانه یکپارچه، ورود شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، مدیریت بازار ارز و سیاست‌های بانک‌مرکزی در خصوص ثبات ارزی، از عوامل مؤثر در تعادل‌بخشی به بازار خودرو است.

به دنبال نابسامانی‌هایی که در حوزه تولید و عرضه خودرو در سال‌های گذشته وجود داشت، اسفند‌ ۱۴۰۰ رئیس‌جمهور‌ بعد از بازدید سرزده‌ از یکی از خودروسازی‌های کشور، ۸ دستور در حوزه تولید و عرضه خودرو صادر کرد و بر این اساس وزارت صمت مکلف به اصلاح وضعیت تولید و عرضه خودرو شد.

برخی از دستورات رئیس‌جمهور برای بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو، شامل تامین قطعات و ترخیص فوری خودروهای دپو شده در انبارهای خودروسازان، افزایش ۵ درصدی تولید خودرو در سال ۱۴۰۱، توقف تولید برخی خودروهای قدیمی و آغاز تولید چند خودروی جدید و با کیفیت بود.

همچنین با توجه به اینکه در آن زمان عرضه خودرو توسط خودروسازان از طریق قرعه‌کشی انجام می‌شد، رئیس‌جمهور دستور داد تا فرآیند قرعه‌کشی شفاف‌سازی شود.

وزارت صمت نیز بلافاصله در راستای تحقق دستورات رئیس جمهور اقداماتی را در حوزه بهبود وضعیت تولید و عرضه خودرو آغاز کرد و ۳ گام برای سال‌های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ در راستای تحول صنعت خودروی ایران آغاز کرد.

وزارت صمت در گام اول با عنوان «تثبیت جریان تولید و آماده‌سازی و احیای ظرفیت‌های موجود» که بازه زمانی تحقق آن ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۲ تعریف شده بود چهار برنامه حل مسائل و اصلاح ساختار بنگاه‌ها، بالفعل کردن ظرفیت‌های موجود، دستیابی به ترکیب مناسب تولید، تعریف و آغاز پروژه‌های سرمایه‌گذاری را تعریف کرد.

بنابراین با توجه به اقدامات انجام شده تولید یک میلیون و ۲۴۲ هزار دستگاه انواع خودرو در سال ۱۴۰۱ و تکمیل ۱۰۵هزار خودروی ناقص اول دوره سال ۱۴۰۱ رقم خورد که میزان رشد تولید و تکمیل سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰، حدود ۳۹ درصد بود.

‌بیشترین رشد تولید خودرو در ۱۲ سال اخیر مربوط به سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۴۰۱ است با این تفاوت که بخشی از تولیدات دو خودروساز بزرگ کشور در سال ۱۳۹۳ مربوط به مونتاژ محصولات CKD بوده است.

در سال ۱۴۰۱ بیش از یک میلیون و ۷۶هزار دستگاه خودروی سواری تولید و حدود ۱۰۵هزار خودروی ناقص تکمیل شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰، ۳۶ درصد رشد را نشان می دهد.

در مجموع دستاورد دو سال ابتدایی دولت مردمی در تولید خودروی سواری رقمی بالغ بر یک میلیون و ۹۴۴ هزار و ۱۴۸ میلیون دستگاه بوده است.

در ابتدای سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۵ هزار خودروی ناقص در پارکینگ خودروسازان وجود داشت که در نیمه اول سال ۱۴۰۱ تکمیل و تحویل مشتریان شد.

با وجود تحریم‌های ظالمانه، ایران رتبه ۱۴ تولید خودرو در دنیا را در سال ۲۰۲۲ میلادی کسب کرد و در بین ۲۰ کشور برتر تولید کننده خودرو در جهان، بیشترین رشد تولید را نسبت به سال ۲۰۲۱ داشته است؛ با شروع تحریم های سال ۹۷، بیشترین آمار تولید ماهیانه در بهمن ماه سال ۱۴۰۱ با بیش از ۱۳۳ هزار دستگاه بوده است.

‌افزایش رشد تولید خودرو امسال نیز ادامه داشت به طوری که وضعیت تولید خودرو در ۴ ماهه ابتدای سال جاری حاکی از آن است که تولید انواع خودرو در این مدت نسبت به مشابه سال گذشته ۳۰ درصد رشد داشته است.

در ۴ ماهه ابتدای سال گذشته در مجموع ۳۴۰ هزار انواع خودرو تولید شده بود که با توجه به رشد ۳۰ درصدی تولید انواع خودرو در چهار ماهه ابتدای امسال به  ۴۴۲ هزار و ۶۸۶ دستگاه افزایش یافت.

در تیرماه امسال ۱۲۱ هزار و ۶۵۹ دستگاه انواع خودرو در کشور تولید شده است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته ۹۴ هزار و ۹۸۷ دستگاه خودرو در کشور تولید شده بود.

در ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۱ به تعداد ۹۰ هزار و ۱۳۶ دستگاه خودرو ناقص نیز تکمیل شده بود که با لحاظ خودروهای تکمیل شده در ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۱، مقدار رشد تولید ۴ ماهه اول سال جاری نسبت به تولید و تکمیل ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۱ حدود ۲.۹% خواهد بود.

بنابراین تولید خودرو سواری در ۴ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲۷ درصد، تولید وانت ۵۲ درصد، تولید ون ۶۰ درصدی، تولید مینی بوس و میدل باس ۲۵ درصد، کامیون و کامیون کشنده ۷۷ درصد رشد داشته است البته تولید اتوبوس در مدت یاد شده نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۷ درصد کاهش داشته است.

عبدالله توکلی مدیرکل دفتر صنایع خودرویی وزارت صمت اعلام کرده است که امسال برنامه تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو را داریم.

در مجموع سیاست‌های وزارت صمت در ۲ سال گذشته از جمله افزایش تولید و اقداماتی مانند عرضه خودرو در سامانه یکپارچه براساس نوبت‌دهی، ورود شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، کنترل نرخ ارز و سیاست‌های بانک‌مرکزی در خصوص ثبات‌بخشی به بازار ارز از جمله عوامل مؤثر در تعادل بخشی به بازار خودرو و نزولی شدن قیمت خودرو در بازار بوده است.