میزان تقاضا برای دوگانه سوز کردن خودروها

از وقتی سهمیه‌ بندی بنزین شروع شده است، به گفته رئیس انجمن صنفی CNG و صنایع وابسته، روزانه نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ هزار درخواست برای تبدیل خودروهای بنزین‌سوز به دوگانه‌سوز در کل کشور ثبت می‌شود.

این در حالی است که با توجه به این حجم از تقاضا که طبیعتاً پس از گرانی بنزین، به‌عنوان یک تصمیم جدی از طرف مصرف‌کنندگان اتخاذ می‌شود، انتظار می‌رفت دولت زمینه را برای افزایش زیرساخت‌های این بخش فراهم کند؛ اما آن‌گونه که مطلعان خبر می‌دهند، به دلیل حجم بالای متقاضیان، توان کافی برای پوشش‌دهی تقاضا سخت می‌شود و خبر رسیده صف انتظار تا چهار ماه آینده هم ثبت شده است. اگرچه رئیس انجمن CNG و صنایع وابسته این زمان را تا دو ماه اعلام می‌کند؛ اما این گفته هم گواه آن است که بسترسازی‌های کافی انجام نشده است و حتی فعالان این حوزه هم مثل مردم، با افزایش قیمت بنزین و سهمیه‌بندی آن سورپرایز شده‌اند.

سوئیچ از بنزین به گاز

جواد نوفرستی، کارشناس اقتصاد انرژی، در این زمینه می‌گوید: CNG قبل از ۲۴ آبان، روزانه ۱۹ میلیون متر‌مکعب فروش داشت. این میزان در سومین روز سهمیه ‌بندی به ۲۲ میلیون متر‌مکعب رسید و احتمالاً اکنون به ۲۵ میلیون مترمکعب رسیده باشد. در محاسبه‌ای مشخص شد که با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین و گران‌کردن آن، این رقم تا تابستان می‌تواند به ۳۰ میلیون مترمکعب برسد. این یعنی ۱۱میلیون لیتر از مصرف بنزین کم شده و به CNG اضافه می‌شود. هر لیتر بنزین معادل یک‌ مترمکعب CNG است. اینکه احتمال کاهش مصرف بنزین تا ۸۰ میلیون لیتر امکان‌پذیر است، به خاطر وجود CNG است؛ این بستر می‌تواند کمک ‌کننده برای کاهش فروش بنزین باشد.

بی‌اطلاعی عجیب فعالان CNG از زمان اجرای سهمیه‌بندی

این کارشناس اقتصاد انرژی با ذکر اینکه هم اکنون دوهزار‌و ۵۰۰ جایگاه CNG و چهار‌میلیون‌و ۵۰۰ هزار خودروی دوگانه‌سوز در کشور وجود دارد که نصف آن را حتی در سال ۸۶ نداشتیم، می‌گوید: اکنون بستری فراهم است که سوئیچ از بنزین به CNG را به ویژه در خودروهای پرکار مثل تاکسی فراهم می‌کند.

او با نقد عدم اطلاع‌ رسانی به فعالان صنعت CNG برای آغاز اجرای سهمیه‌بندی و گرانی بنزین می‌افزاید: اعلام آمادگی در این زمینه به صنعت CNG هم داده نشد تا ظرفیت‌سازی‌های لازم را انجام دهد. تولیدکنندگان مخازن CNG و چیت CNG و دوگانه‌سوز‌کردن آن، روز جمعه ۲۴ آبان از سهمیه‌بندی بنزین خبردار شدند؛ یعنی حتی ایده‌پردازان اجرای این طرح، به ذهنشان هم خطور نکرده بود به این تولیدکنندگان کمک کنند که تولید CNG را افزایش دهند.  به گفته او، هم اکنون هر تماسی که برای دوگانه‌سوزکردن خودروهای CNG انجام می‌گیرد، شرکت مربوطه وقت چهار ماه بعد را به مشتری می‌دهد؛ چون شرکت تولیدکننده CNG تولید کافی برای نیاز ایجاد شده ندارد.

ورشکستگی با یک تصمیم اشتباه

او در ادامه می‌گوید: صنعت CNG تماماً از طرف بخش خصوصی با حدود دو میلیارد دلار در اواسط دهه ۱۳۸۰ رونق گرفت. تولیدکنندگان مخازن، چیت و کارگاه‌های تجهیز خودرو همه و همه از طرف بخش‌ خصوصی انجام می‌شود؛ با‌ این‌ حال در سال ۱۳۹۰، یعنی اواسط دولت دوم محمود احمدی‌نژاد، چون تقاضا به‌ شدت به سمت CNG رفت، تصمیم اشتباهی گرفتند. در آن مقطع، نامه‌ کتبی در این زمینه از شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت دریافت کردیم که تأکید داشت توسعه CNG دیگر در سیاست‌های دولت نیست! به همین خاطر قیمت CNG را یکباره افزایش دادند و به بنزین نزدیک کردند. این اتفاق در سال ۱۳۹۰ موجب شد تقریباً تمام سرمایه‌گذاران بخش خصوصی زیان بزرگی ببینند و ورشکست شوند. این اتفاق در دو سال آخر دولت محمود احمدی‌نژاد و شش سال حسن روحانی هم تکرار شد. نوفرستی ادامه می‌دهد: بالاترین رکورد فروش CNG مربوط به سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ در حدود ۲۲ میلیون مترمکعب است. در این فاصله، مصرف بنزین ۵۰ درصد رشد کرده است؛ اما مصرف‌ CNG نه‌تنها رشد نکرده، بلکه به ۱۹میلیون مترمکعب رسیده است. به همین راحتی هم سرمایه‌گذاران بخش خصوصی بازنمی‌گردند. آن‌ها می‌ترسند که مجدداً سرمایه‌گذاری کنند و یکباره دولت نرخ CNG را به نرخ بنزین نزدیک کند. بنابراین آنها از دولت تضمین می‌خواهند که دولت فاصله قیمتی CNG و بنزین را رعایت کند؛ چون این بدیهی بود که تا سهمیه‌بندی بنزین آغاز شود، به‌سرعت مصرف به سمت CNG سوئیچ می‌شود و تقاضا برای دوگانه‌سوز‌کردن خودرو افزایش می‌یابد. این کارشناس اقتصاد انرژی با ذکر راهکارهایی که می‌توانست از طرف دولت انجام گیرد اما مغفول ماند، تصریح می‌کند: دولت می‌توانست مجدداً جایگاه‌هایی که برای CNG تعطیل شده‌اند را فعال کند و به تولیدکنندگان CNG و چیت آماده‌باش دهد که دیر یا زود در سه تا پنج ماه آینده،‌ سهمیه‌بندی انجام می‌گیرد، اما چنین نکردند و بزرگ‌ترین تولیدکننده CNG که ۹ خط تولید مخزن داشته، هشت خط آن تعطیل بوده است. آیا این تولیدکننده نمی‌توانست اگر زودتر مطلع می‌شد از سه تا چهار ماه قبل تولید می‌کرد و در مقابل متقاضیان امروز CNG می‌توانستیم پاسخ فوری داشته باشیم؟ تولید چیت در قم، ۱۳۰ کارگر داشته که اکنون به ۳۰ کارگر آن را کاهش داده و برای ایران‌خودرو تولید قطعه می‌کرد. اکنون که نمی‌تواند ضربتی کارگران خود را افزایش دهد و به تولید بپردازد. این اقدامات نیازمند سرمایه‌ در گردش است. او یادآور می‌شود: هرچه از مصرف بنزین کم شده و به مصرف CNG اضافه شود، هم به نفع راننده است چون هزینه سوخت او کم می‌شود و هم به نفع جامعه است زیرا آلودگی هوا با CNG کمتر است و هم به نفع اقتصاد کشور و خود دولت است، زیرا هر لیتر بنزینی که به CNG تبدیل شود، می‌تواند برای صادرات کشور در نظر گرفته شده و به درآمد دولت و کشور افزوده شود.

‌جایگاه‌ها با ۵۰ درصد ظرفیت کار می‌کنند

اردشیر دادرس، رئیس انجمن CNG و صنایع وابسته، با ذکر اینکه جایگاه‌ها با ۵۰ تا ۶۰ درصد ظرفیت خود مشغول به کار هستند، می‌گوید: واقعیت آن است که در حوزه مشکلی نداریم.

او با اشاره به اقتصادی‌بودن خودروهای دوگانه‌سوز، می‌افزاید: دولت باید راهکارهای تشویقی و انگیزشی ارائه دهد تا صاحبان خودرو به دوگانه‌سوزکردن خودروهای خود ترغیب شوند. در کنار آن، درنظرگرفتن بسته حمایتی ضروری است تا همه متقاضیان به خصوص در کلان‌شهرها، دسترسی کافی به آن داشته باشند.

‌کارت سوخت گاز راه‌اندازی می‌شود؟

دادرس با اشاره به پیشنهاد راه‌اندازی کارت سوخت گاز تشریح می‌کند: پیشنهاد دادیم کارت سوخت گاز را به همان میزان سهمیه‌ای که برای خودروها تعیین کرده‌اند، ۱۰درصد از درآمد حاصل از افزایش نرخ بنزین را به کارت اعتباری گاز اختصاص دهند و در این بسته حمایتی، در ۱۵ روز دوم‌ ماه که سهمیه کارت سوختبنزین افراد به اتمام می‌رسد، آن‌ها بتوانند از گاز استفاده کنند.

‌چرا کارت سوخت گاز؟

او با ذکر اینکه ضرورت دارد کارت سوخت گاز، رایگان باشد، ادامه می‌دهد: این اقدام موجب می‌شود افراد به استفاده از گاز به جای بنزین ترغیب شوند. این طرح از طرف انجمن به دولت و مجلس پیشنهاد شده است و باید دید در ستاد هدفمندی یارانه‌ها تا چه اندازه از آن بهره گرفته می‌شود.

رئیس انجمن صنفی CNG و صنایع وابسته با اشاره به مزایای استفاده از کارت اعتباری گاز، تصریح می‌کند: دولت با این بسته حمایتی می‌تواند از مصرف بیشتر بنزین جلوگیری کند. در کنار آن، آلودگی هوا کم می‌شود. همچنین به جای یارانه نقدی، کالای گاز در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و از سویی به ازای هر میزان بنزینی که صرفه‌ جویی می‌شود، دولت می‌تواند بنزین ذخیره‌ شده را صادر و برای خود و کشور درآمدزایی ایجاد کند.

دادرس با اشاره به اینکه در کشور چهار کارخانه بزرگ ساخت مخزن داریم، می‌گوید: اخیراً مخازن کامپوزین هم به‌ عنوان نسل چهارم مخازن در ایران تولید می‌شود. موضوع اصلی بر سر کارگاه‌های تبدیل و تست است که اتاق اصناف و اتحادیه روی آن کار می‌کند تا بتواند جواب‌گوی متقاضیان باشد.

او با ذکر اینکه پس از اجرائی ‌شدن سهمیه ‌بندی بنزین، استقبال قابل توجهی از دوگانه‌سوزشدن خودروها انجام گرفت، می‌افزاید: در تلاش هستیم با بسترسازی‌ بتوانیم رسیدگی بهتری به متقاضیان داشته باشیم و به روند دوگانه‌سوزکردن خودروها  سرعت بخشیم.  

‌متقاضیان در صف انتظار

دادرس با ذکر اینکه روزانه ۳۰ تا ۴۰ هزار تقاضا برای دوگانه‌سوزشدن خودروها در کشور ثبت می‌شود، تصریح می‌کند: هم اکنون نوبت‌ دهی از طریق سایت دوگانه‌سوزکردن خودروها ادامه دارد و افراد زیادی در صف انتظار قرار دارند که امید می‌رود این ماه و ماه‌ آینده نوبت‌دهی آنها انجام بپذیرد و کمتر از دو ماه، تبدیل خودروهای بنزینی به دوگانه‌سوز انجام شود.

شرق