تهران ۸۰ هزار تاکسی دارد!

مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران گفت: وقتی در یک جلسه بین‌المللی گفتم تهران ۸۰ هزار تاکسی دارد همه متعجب شدند، علاوه‌ بر این شاید بتوان گفت به همین شمار مسافربر شخصی داریم. این در حالی است که نیویورک ۱۲ و ۸۰۰ تاکسی دارد.

تاکسی‌ها هرچند به عنوان حمل‌ونقل عمومی انبوه بر شناخته نمی‌شوند و در خیلی از شهرهای دنیا از تاکسی یک وسیله لوکس به شمار می‌آید ولی در کلانشهر تهران سهم قابل توجهی در جا به جایی شهروندان دارند به طوری که روزانه نزدیک به ۴ میلیون نفر برای رفت و آمد های خود از تاکسی استفاده می‌کنند.

با این حال این وسیله پرطرفدار همواره برای خیلی از مسافران خود مشکلات و نارضایتی‌هایی هم به همراه داشته است؛ از حضور کمرنگ آنها در روزهای بارانی و برفی گرفته تا دریافت کرایه بیشتر از نرخ مصوب در بعضی تاکسی‌های گردشی و برخی از خطوط. از این رو یکی از مطالبات شهروندانی که با این مشکل رو به رو هستند، این است که مسئولان مربوطه ضمن برخورد با این دسته از رانندگان گوناگون زمینه‌ای برای پیشگیری از بروز این رفتار‌ها، فراهم کنند.

در این بین یکی از راه‌هایی که برای حل این مشکل پیشنهاد می‌شود (اما به نظر می‌رسد موفقیت و اثرگذاری چندانی نداشته)، اعلام شکایت از رانندگانی است که برخلاف مصوبه شورای شهر در تعیین نرخ عمل کرده‌‌اند. این روش هرچند با همکاری بالای شهروندان می‌تواند به کاهش تخلفات منجر شود اما کافی نیست، از این رو در خصوص این مشکل و اقدامات جدیدی که سازمان تاکسیرانی شهرتهران برای حل این معضل در نظر دارد با علیرضا قنادان مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن تقدیم مخابطان می‌شود:

یکی از مشکلاتی که سال‌هاست خیلی از مسافران تاکسی با آن رو به رو هستند دریافت کرایه خودسرانه بعضی رانندگان تاکسی به خصوص تاکسی‌های گردشی است. برای این معضل چه تدبیری دارید؟

قنادان: اگر یک راننده تاکسی ریالی مازاد بر آنچه توسط شورای شهر مصوب شده کرایه‌ای از مسافر دریافت کند، می‌توان از آن راننده تاکسی شکایت کرد تا موضوع بررسی شود. ما در این زمینه چندین پرونده داریم و اگر راننده‌ای در این زمینه محکوم شود برایش نمره منفی لحاظ خواهد شد.

مشارکت مردم در انتقال شکایت‌ها ضعیف است یا بازدارندگی برخوردهای سازمان تاکسیرانی قدرت لازم را ندارد که این مشکلات همچنان پابرجاست؟

قنادان: یک مسافر طی تماس با شهرداری تهران اعلام می‌کند در فلان مسیر راننده مبلغ بیشتری از رقم تعیین شده دریافت کرده است؛ وقتی شکایت‌ها از یک حدی بیشتر شود واحدهای نظارت به محل اعزام خواهند شد و اگر کسی به صورت روتین چنین اقدامی را انجام داده باشد حتماً با وی برخورد می‌‌شود و این برخوردها اثرگذار است. مهم این است که شهروندان در انتقال این شکایت‌ها کوشا باشند و به صرف اینکه مبلغ دریافتی مازاد ناچیز است از کنار آن به راحتی عبور نکنند.

مسافرکش‌های تهران بیش از ۱۲ برابر تاکسی‌های نیویورک

یکی از مشکلات دریافت کرایه‌ها در مورد تاکسی‌های گردشی است و موضوع بعدی این است که مبلغ این کرایه‌ها سلیقه‌ای دریافت می‌‌شود؛ هم اکنون کوتاه‌ترین مسیر در شهر تهران پیش از این هزار تومان توسط تاکسیران‌ها دریافت می‌شد و اکنون با ذکر اینکه کرایه‌ها افزایش یافته آن را به ۱۵۰۰ تومان رساندند. اگر این رقم کاملاً قانونی باشد، مسافر انتخاب می‌کند که برای رفت و آمد خود از تاکسی استفاده کند یا وسیله دیگری که به صرفه‌تر باشد ولی غیرقانونی بودن و سلیقه‌‌‌ای بودن آن برای شهروندان محل بحث است.

قنادان:نحوه استفاده از تاکسی در کشور ما با دیگر نقاط دنیا متفاوت است؛ در دیگر شهرهای دنیا ۸۰ هزار تاکسی در یک شهر وجود ندارد. بنده در یک نشست بین المللی که مدیران سازمان‌های تاکسیرانی شهرهای دنیا در آن حضور داشتند وقتی اعلام می‌‌کردم تهران ۸۰ هزار تاکسی دارد، بهت زده می‌شدند، این درحالی است که نیویورک ۱۲ هزار و ۸۰۰ دستگاه تاکسی و شانگهای با ۲۰ میلیون جمعیت ساکن تنها ۶۰ هزار تاکسی دارد.

ناوگان ما بعد از مکزیکوسیتی که دارای یکصدهزار تاکسی است و یکی از آلوده‌ترین و آشفته‌ترین شهرهای دنیا به شمار می‌آید، در رتبه دوم قرار دارد. این وضعیت بسیار بد است چون که معنای آن خودرومحور بودن شهرمان است. علاوه بر این شاید بتوان گفت به اندازه همین شمار تاکسی، مسافربرشخصی هم در شهر فعالیت می‌کند و این درحالی است که اعلام شده فعالیت مسافربران شخصی غیرقانونی است. ولی سؤال اینجاست مگر بازار جابجا کردن مسافر در سطح شهر چقدر ظرفیت دارد؟ در چنین وضعیتی معلوم است که سبد مانده تاکسی ناچیز خواهد بود و عارضه‌ دریافت خودسرانه کرایه ایجاد می‌شود.

تاکسیمتر، نرخ کرایه را افزایش می‌دهد

حالا باید دست روی دست گذاشت و فکری برای بهبود این وضعیت نکرد؟

قنادان: خیر ولی وقتی سوار تاکسی می‌شوید تاکسیمتر به صورت قانونی تنظیم شده است اما چه کسی گفته مبلغ هزار تومان کرایه تاکسی رقم درستی بوده که حالا در سال جدید آن را به هزار و ۵۰۰ تومان افزایش داده‌اند؟ آیا جز این است که عرف چنین چیزی را ایجاد کرده است؟ باور کنید همین مسیری که ۱۵۰۰ تومان توسط تاکسیران‌ها دریافت می‌شود، از طریق تاکسیمتر رقم بیشتری خواهد بود.

یکی از اعتراضاتی که از طرف بعضی از تاکسیرانی‌ها مطرح می‌شود مربوط به عدم رضایت شهروندان در استفاده از تاکسیمتر است چون که از این طریق رانندگان تاکسی درآمد بیشتری کسب خواهند کرد ولی شهروندان به استفاده از آن رضایت نمی‌دهند.

در بعضی پایانه‌ها، تاکسیران‌ها از تاکسیمتر استفاده می‌کنند ولی در نهایت هزینه توافقی از مسافر اخذ می‌شود و استدلال راننده تاکسی این است که هزینه تمام شده با تاکسیمتر بیشتر است و مسافر آن را پرداخت نخواهد کرد بنابراین چانه‌زنی سرکرایه کمتر خواهد شد.

استفاده از تاکسیمتر در دنیا رو به زوال است

هم اکنون استفاده از تاکسیمتر با این مدلی که در شهرمان موجود است رو به زوال است. در دنیا پس از فعال شدن تاکسی‌های اینترنتی نرخ گذاری با شیوه تاکسیمتر هنوز هم استفاده می‌شود ولی به خاطر اینکه اقتصادی نیست و مسافر دوست دارد هنگام سوار شدن به خودرو از میزان کرایه خود مطلع باشد رو به منسوخ شدن است پس برای رفع این مشکل باید به فکر استفاده از راه‌های بهتری بود که سازمان آن را در دستور کار خود قرار داده است.

نرخ کرایه تاکسی شناور می‌شود/اصلاح و مدیریت کرایه تاکسی‌های گردشی تبعات اجتماعی دارد

شیوه‌های جدید جایگزین برای تعیین نرخ کرایه در تاکسی‌ها چیست؟

قنادان: در سازمان تاکسیرانی در حال بررسی روش‌های جدید هستیم و در تلاشیم شیوه‌هایی به کار ببریم تا نرخ‌گذاری براساس ساعت ترافیک متغیر باشد چون که ما می‌توانیم سرعت متوسط معابر و حجم ورودی و خروجی خودرو‌ها را در لحظه بسنجیم.

برای تاکسی‌های گردشی روی سامانه‌ای درحال کار کردن هستیم که برای تحقق آن به کمک استارتاپ‌ها نیاز داریم، ولی یکی از مسائلی که با آن مواجه هستیم تبعات اجتماعی اجرای اقدامات جدید است. چون که اجرای هر طرحی که در آن عده‌ای متضرر شوند با مشکل مواجه می‌شوند.

در واقع جنگ تغییر در سیستم‌هایی که عمر ۴۰ یا ۵۰ ساله دارند و مثل این موضوع انقدر با بدنه اجتماع درگیر است، زیاد خواهد بود. با این حال آنچه مدنظر داریم طرح خامی است که نمی‌توان به صورت شفاف آن را بیان کرد ولی چند موضوع به طور همزمان در حال بررسی است تا به این نتیجه برسیم که کدام شیوه بهتر پاسخگو خواهد بود. متأسفانه مسئله‌ای که در شهر تهران با آن رو به رو هستیم این است که عرفی وجود دارد که قابلیت سنجش و نظارت بر آن نیست.

تسنیم