قیمت کامیون به شدت افزایش یافته است

مشاور رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای جزئیات نوسازی ناوگان سنگین باری حمل و نقل جاده‌ای را تشریح کرد.

در حالی که یکی از مهمترین طرح‌های اشتغالزایی دولت یازدهم و معاونت اقتصاد ریاست جمهوری، نوسازی ناوگان سنگین باری و مسافری درون و برون شهری و بافت‌های فرسوده بود، ولی هر دوی این طرح‌های بزرگ که قرار بود از محل منابع ۲ میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی باشد، به دلایلی متوقف شد.

به گفته فعالان حمل و نقل جاده‌ای، توقف طرح نوسازی ناوگان باری موجب شده تا قیمت کامیون‌های فرسوده به شدت افزایش یابد. به عنوان مثال کشنده FH500 با سن زیر ۵ سال در بازار خودروهای سنگین ۲ میلیارد تومان به فروش می‌رسد در حالی که ماک ساخت ۱۳۵۶ با کارکرد بالای ۳۰۰ هزار کیلومتر، تا ۴۰۰ میلیون تومان هم به فروش می‌رسد. کامیون F12 با عمر ۳۰ سال و کارکرد ۵۵ هزار کیلومتر که در عرف خودروهای سنگین، کم کارکرد محسوب می‌شود تا ۶۰۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. همچنین ایویکو ۷۲ با عمر زیر ۲۰ سال ساخت و کارکرد ۵۵ هزار کیلومتر را بین ۸۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان معامله می‌کنند که دلیل گرانی آن را سن پایین خودرو عنوان می‌کنند!

جزئیات طرح‌های نوسازی نوگان جاده‌ای

صدرالله بمانا، مدیر اجرای طرح نوسازی کامیون‌های فرسوده در سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای با ذکر اینکه در بخش ناوگان باری سنگین جاده‌ای، وضعیت فرسودگی ناوگان بسیار نامناسب است، اظهار داشت: ۳۹.۷ درصد کامیون‌ها و کشنده‌های ما فرسوده هستند. بر اساس ماده ۸ قانون هوای پاک، برای ناوگان باری و مسافری درون و برون شهری، فرسوده باشند از فعالیت‌هایی مانند جابه جایی بار و مسافر، صدور بیمه شخص ثالث، خرید و فروش و ثبت نقل و انتقال، انجام معاینه فنی و صدور برگه معاینه فنی و رفت و آمد در جاده‌ها و شهرهای کشور منع می‌شوند.

وی افزود: اگر ترددی هم انجام گیرد، روزی ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند البته هم اکنون بعضی از این مفاد قانونی اعمال نمی‌شود چون شرایط اجتماعی هم اکنون امکان برخوردهای فوق را از دارندگان خودروهای باری و مسافری شهری و برون شهری سنگین سلب کرده است البته برخی مأموران پلیس راهور در تعدادی از شهرستان‌ها موارد یاد شده را برای خودروهای سنگین جاده‌ای اعمال می‌کنند اما به خاطر آنکه دولت هنوز سرمایه گذاری جدی در بخش نوسازی ناوگان نداشته، لذا در این زمینه سخت گیری کمتری می‌شود.

مشاور رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای از مشکلات اصلی فرسوده بودن ۴۰ درصد ناوگان جاده‌ای را بالا بودن مصرف سوخت در جاده‌ها دانست و گفت: در صورت نوسازی ۱۷۶ هزار دستگاه وسایل نقلیه باری و مسافری، میزان صرفه جویی در مصرف سوخت ۱۰ میلیارد و ۶۶۶ میلیون دلار است که رقم بسیار بزرگی است. هم اکنون بعضی کشنده‌های ما تا ۶۰ لیتر سوخت مصرف می‌کنند اما خودروهای نو بین ۲۵ تا ۳۰ لیتر سوخت مصرف می‌کنند که نصف مصرف خودروهای فرسوده است.

وی دیگر مشکل فرسوده‌ها را ناایمن بودن شاسی، بدنه و اتاق کامیون و اتوبوس‌های فرسوده عنوان و اظهار کرد: در برخی موارد با کوچک‌ترین تصادفات برای مسافران اتوبوس‌های فرسوده مشکل جدی ایجاد می‌شود. همچنین هزینه نگهداری و تعمیر خودروهای فرسوده به خاطر گرانی قطعات بسیار بالاست. از طرف دیگر ما ۳۵ تا ۴۰ درصد خودروی مازاد داریم بنابراین نوبت دهی در پایانه بسیار زمان بر است. بنابراین با وجود مسائل فوق، نوسازی ناوگان بسیار ضروری است.

بمانا منابع داخلی سازمان راهداری برای نوسازی را ناکافی اعلام و تصریح کرد: با این منابع می‌توانیم نهایتاً سالانه هزار دستگاه کامیون را نوسازی کنیم در حالی که بیش از ۲۵۰ هزار دستگاه کامیون ما فرسوده است. به همین خاطر طرح نوسازی ۶۵ هزار دستگاه کامیون فرسوده را با وزارت نفت راه اندازی کردیم که خوشبختانه کار به خوبی پیش می‌رفت با ۵ کارخانه تولید کامیون قرارداد داشتیم و می‌بایست سالانه ۱۸ هزار دستگاه کامیون را نوسازی می‌کردیم که در طی اجرای آن توانستیم ۴ هزار و ۵۰۰ دستگاه کامیون را نوسازی کنیم اما ناگهان با طرح نوسازی کامیون‌ها از طرف معاونت اقتصادی ریاست جمهوری رو به رو شدیم که به طرح ریاست جمهوری مشهور شد.

وی ادامه داد: طرح ریاست جمهوری به وزارت صنعت ابلاغ شد و ما مجبور شدیم تا طرح ۶۵ هزار دستگاه را متوقف کنیم در طرح ۶۵ هزار دستگاه، کارخانه‌های تولیدکننده، خودشان وارد و مونتاژ کرده و یارانه و مابه التفاوت نرخ سود تسهیلات پرداختی به رانندگان هم از محل صرفه جویی مصرف سوخت از طرف وزارت نفت به کارخانه‌های تولیدکننده پرداخت می‌کرد رانندگان هم از این طرح راضی بودند ولی به خاطر آنکه مزایای «طرح ریاست جمهوری» از «طرح نوسازی ۶۵ هزار دستگاه کامیون» بیشتر بود، طرح ۶۵ هزار دستگاه متوقف شد.

بمانا یادآور شد: در طرح ۶۵ هزار دستگاه، دارندگان کامیون‌های فرسوده می‌بایست ۲۰ درصد هزینه کامیون به اضافه ۸۰ درصد تسهیلات با سود ۹ درصد را پرداخت می‌کرد و ۹ درصد سود مابقی را وزارت نفت از محل صرفه جویی در مصرف سوخت تقبل می‌کرد.

وی ادامه داد: اما در طرح ریاست جمهوری، ۵۰ درصد قیمت کامیون، کامیونت اتوبوس و مینی بوس نو را دولت یارانه می‌دهد؛ ۳۰ درصد را هم تسهیلات ۱۸ درصد و ۲۰ درصد باقی مانده هم، آورده متقاضی است.

مدیر اجرای طرح نوسازی ناوگان فرسوده جاده‌ای سنگین تصریح کرد: نزدیک به یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی اخذ شد تا به کارخانه‌های تولیدکننده داخلی بدهند؛ این تولیدکننده‌ها ضمانت نامه‌های بانکی اخذ کردند حتی پول را بعضاً به سازندگان خارجی حواله کردند ولی به خاطر آغاز تحریم‌ها، اجرای طرح ریاست جمهوری با مشکل رو به رو و متوقف شد. صندوق توسعه ۹۴۵ میلیون دلار به این طرح تخصیص داد و از صندوق خارج شده و وارد بانک عامل شده بود تا بتوانند خودروی سنگین وارد و در داخل مونتاژ کنند که ثبت سفارش واردات ۴۵ هزار دستگاه هم انجام شده و صندوق توسعه پول واردات ۲۴ هزار دستگاه کامیون نو را داده بود؛ اما به خاطر آغاز تحریم‌ها، اجرای آن متوقف شد.

وی یادآوری کرد: یک گروه خودروساز توانست ۳۶۰ دستگاه و یک خودروساز دیگر هم ۱۰۵ دستگاه وارد کردند ولی دیگر نتوانستیم مابقی کامیون‌های نو را وارد کنیم.

بمانا در خصوص اینکه آیا با توجه به اینکه قیمت کامیون به شدت افزایش یافته، آیا امکان اجرای دوباره این طرح‌های نوسازی ناوگان وجود دارد یا خیر؟ گفت: با توجه به اینکه هم طرح ۶۵ هزار دستگاه و هم طرح ریاست جمهوری از محل صرفه جویی مصرف سوخت است و قرار نیست دولت از بودجه عمومی آن را هزینه کند و نیز با توجه به اینکه قیمت بنزین افزایش داشته و درآمد بیشتری از محل حذف یارانه بنزین به وزارت نفت برمی گردد، باز هم امکان اجرای آن وجود دارد. پول طرح ۶۵ هزار دستگاه را خودروسازها از منابع داخلی داده و از محل صرفه جویی سوخت، جبران هزینه می‌کردند وزارت نفت هم از محل صادرات گازوئیل صرفه جویی شده، بخشی از این منابع را جبران می‌کرد.

مهر