معرفی دلالان بازار مجازی خودرو به دادستانی

افزایش بی‌رویه قیمت خودروهای داخلی و وارداتی در حاشیه بازار باعث تشدید رکود بازار و توقف خریدوفروش خودرو شده است. فعالان صنفی کاهش بیش از ۴۷ درصدی تیراژ تولید خودرو در طول فروردین ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال اخیر ،عرضه محدود و قطره چکانی خودروها توسط خودروسازان داخلی ، دپوی ۱۵ خودرو وارداتی در گمرکات کشور و ممنوعیت واردات خودرو و درنهایت هجوم سرمایه‌های سرگردان و رشد دلال بازی را منشأ سونامی قیمتها در بازار خودرو تلقی می‌کنند. این در حالی است که خودروسازان از رشد تولید و عرضه خودرو در طول چند ماه گذشته خبر داده و رشد تقاضای کاذب را منشأ نابسامانی بازار می‌دانند.

از طرف دیگر افزایش بی‌رویه قیمت خودرو و درج آگهی‌های خریدوفروش  یک خودرو باقیمت‌های متفاوت در سایتهای فروش اینترنتی و فضای مجازی باعث شد تا بعضی انگشت اتهام رشد دلال بازی در بازار خودرو را به سمت رسانه‌ها و شبکه‌های مجازی گرفته و اعلام کنند که این بسترهای کسب‌وکار اینترنتی به محیطی امن برای دلالبازی و رشد نجومی قیمت خودرو تبدیل شده است. بر این اساس با ورود دادستانی، در کسب‌وکارهای اینترنتی قیمت از آگهی‌های فروش خودرو حذف و به‌جای آن عبارت«قیمت توافقی» جایگزین شد. در ادامه مقرر شد تا اتحادیه دارندگان نمایشگاهها و فروشندگان خودرو تهران به‌عنوان مرجع اصلی تعیین روزانه قیمتها، قیمت انواع خودروهای داخلی و خارجی را به اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی اعلام کرده و این اتحادیه هم فروشندگان را ملزم به درج قیمتها با نوسان حداکثر ۳درصدی کند. با این روند مقرر بود تا ۲۱ اردیبهشت‌ماه امسال قیمت به آگهی‌های فروش خودرو در فضای مجازی بازگردد ولی تحقق این عمل با چالشهایی رو به رو شد. در گفت‌وگو با رضا الفت نسب، دبیر و سخنگوی کسب‌وکارهای اینترنتی آخرین شرایط بازگشت قیمتها به آگهی‌های فروش اینترنتی و عوامل مؤثر در افزایش بی‌رویه قیمت خودروهای داخلی و وارداتی را مطرح کردیم که می‌خوانید.

بازگشت قیمت به آگهی‌های فروش اینترنتی خودرو در چه مرحله‌ای است؟

بر اساس توافق هنوز قیمت مرجع تمام خودروهای داخلی و وارداتی توسط اتحادیه نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو برای مرجع قرار گرفتن درج قیمت‌ها به اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی اعلام نشده است. بر اساس اعلام دادستانی  در نشست‌هایی که با اتحادیه فروشندگان خودرو داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که در صورت اعلام روزانه قیمت سقف  خودروها از طرف اتحادیه نمایشگاه داران خودرو تهران، درج قیمت خودرو با حداکثر ۳ درصد بیش از قیمت اعلامی، در آگهی‌های اینترنتی ممکن خواهد بود ولی اتحادیه یاد شده چهارشنبه هفته پیش(۱۸ اردیبهشت) تنها قیمت بعضی خودروها را به‌طور ناقص اعلام کرد و هنوز در انتظار اعلام قیمت‌ها هستیم. حتی اتحادیه جواب تلفن را هم نمی‌دهد و بر این اساس خواستار ورود دادستانی به موضوع هستیم تا درصورتی‌که اتحادیه فروشندگان خودرو قادر به تعیین قیمت‌های مرجع خودرو نیست، راهکار دیگری اتخاذ شود.

با این روند اتحادیه فروشندگان خودرو ملزم به اعلام روزانه قیمت‌های مرجع خواهد بود؟

مقررشده بود تا اتحادیه فروشندگان خودرو هر روز قیمت مرجع انواع خودروهای تولید و مونتاژ داخل را به اتحادیه کسب‌وکارهای اینترنتی اعلام کند و در وضعیت التهاب بازار که ممکن است نوسان قیمت‌های خودرو بیشتر باشد ممکن است حتی روزانه دو بار هم این کار انجام گیرد و مشتریان هم برای درج آگهی‌های فروش خودرو این قیمت‌های مرجع را مبنا قرار داده و با نوسان حداکثر سه‌درصدی قیمت فروش خودرو خود را فضای مجازی آگهی کنند . قرار بوده تا هفته پیش اتحادیه فروشندگان قیمت‌های مرجع خودرو را اعلام کند که هنوز انجام نشده است ما آماده هستیم ولی با این روند باید دادستانی تکلیف اعلام قیمت‌های مرجع توسط فروشندگان خودرو را زودتر روشن کند تا سایت‌های اینترنتی مجدداً قادر به درج قیمت‌ها باشند. یا باید مجدداً قیمت‌ها را اعلام کنیم یا سازوکار دیگری اتخاذ و اعلام شود.

تأثیر حذف قیمت از آگهی فروش اینترنتی خودرو بر بازار خودرو چگونه بوده است؟

از چهارشنبه دو هفته قبل قیمت‌های خودرو از سایت‌های فروش فضای مجازی حذف شده است ولی بررسی که شنبه و یکشنبه هفته اخیر (۱۴ و ۱۵ اردیبهشت ماه) از قیمت خودرو در بازار داشتیم معلوم شد که با حذف قیمت‌های از سایت‌های مجازی نه‌تنها قیمت خودرو کاهش نداشته بلکه قیمت بعضی خودروها نسبت به هفته پیش از آن افزایش هم داشته است. علی‌رغم آنکه بعضی‌ها ادعا می‌کنند حذف قیمت از آگهی‌های اینترنتی فروش خودرو، موجب کاهش قیمت در بازار شده اما بررسی‌های ما نتایج دیگری را نشان می‌دهد و بر اساس آمارهای به‌دست‌آمده پس از حذف قیمت‌ها، شاهد افزایش قیمت بعضی خودروها در بازار بودیم.

یعنی عقیده دارید قیمت‌های درج شده در شبکه‌های مجازی تأثیری برگرانی خودرو نداشته است؟

کسب‌وکارهای اینترنتی مرتبط با خرید فروش کالا منحصر به خریدوفروش خودرو  نبوده و این پلت فرم‌ها خریدار یا فروشنده خودرو نیستند.این سایت‌ها تنها بستری برای شفاف شدن فرآیند فروش خودرو فراهم کرده‌اند ولی اکنون ناخواسته به خاطر افزایش شدید قیمت خودرو با مشکلاتی در کسب‌وکارشان رو به رو شده‌اند. واقعیت آن است ممنوعیت واردات و کمبود خودرو در بازار و رشد دلال‌بازی منشأ اصلی نابسامانی بازار خودرو است. همچنین کسب‌وکارهای اینترنتی نه‌تنها نقشی در تعیین قیمت خودرو ندارند بلکه بارها اعلام کرده‌اند که آماده هستند تا برای کمک به ساماندهی بازار، سازوکاری را اتخاذ می‌کنند تا با ارائه شفافیت بیشتر در فرآیند درج آگهی‌های خودرو که تنها فروشندگان واقعی قادر به درج آگهی فروش خودرو باشند. بر این اساس برنامه‌ریزی جدیدی برای حذف دلالان از سایت‌های آگهی‌دهنده مانند دیوار، شیپور و باما انجام گرفته است چون که روزانه بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار آگهی خودرو در سه پلت‌فرم دیوار، شیپور و باما ثبت می‌شود که می‌توان با نظارت دقیق از فعالیت دلال‌ها در این پلت فرم‌ها جلوگیری کرد.

تعیین قیمت مرجع توسط اتحادیه فروشندگان برای خودرو چگونه انجام خواهد گرفت، درزمینهٔ تعیین قیمت مسکن چه تصمیمی اتخاذشده است؟

از کم و کیف انجام این کار اطلاعی نداریم ولی اتحادیه فروشندگان اعلام کرده است که تعیین این قیمت‌ها بر مبنای نرخ‌های کف بازار(نمایشگاه‌های خریدوفروش خودرو را در سطح شهر) خواهد بود و اتحادیه یاد شده حاضر است خودرو را بر اساس قیمت‌های اعلام شده به مشتریان عرضه کند. همچنین قرار شده تا قیمت مسکن بر اساس قیمت‌های درج‌شده در سامانه وزارت مسکن بر مبنای کد رهگیری تعیین شود.

تأثیر حذف قیمت آگهی‌های خریدوفروش خودرو بر کسب‌وکارهای اینترنتی مرتبط چگونه بوده است؟

اقدامات انجام شده و ورود دادستانی به بازار خودرو و حذف قیمت از آگهی‌های خریدوفروش شرکت‌های اینترنتی، به کسب‌وکارهای نوپای اینترنتی صدمه زده است.باید بپذیریم که این شیوه برخورد با گرانی خودرو مشکلات بازار را حل نخواهد کرد و همه می‌دانیم که منشأ اصلی گرانی بی‌رویه خودرو چیست. توقف واردات و کاهش شدید عرضه خودروهای خارجی و عرضه قطره چکانی خودروهای داخلی به همراه رشد نقدینگی سرگردان و دلال‌بازی در بازار خودرو دلایل گرانی خودروهای داخلی و وارداتی است. این در حالی است که شرکت‌های اینترنتی تنها قیمت‌های بازار را به‌طور شفاف اعلام کرده‌اند هرچند بعضی دلال‌ها از این موضوع سوءاستفاده کرده‌اند و ما اعلام کردیم که حاضر هستیم تا به واقعی شدن آگهی‌های خریدوفروش خودرو کمک کنیم ولی برای انجام این کار هم نیاز به بعضی زیرساخت‌ها و ابزارهایی داریم که اصالت مالکیت هر خودرو و آگهی‌های خریدوفروش مشخص شود. متأسفانه اکنون  این ابزارها را در اختیار نداریم و اگر دولت این بسترها را فراهم کند قطعات وضعیت معاملات خودرو در فضای مجازی بسیار شفاف‌تر خواهد شد. این‌که دلالی از طریق فضای مجازی بخواهد خودرویی که متعلق به خودش نیست را باقیمت‌های نامتعارف به بازار عرضه کرده و به تنش قیمت‌ها دامن زند قابل‌پذیرش نیست. امکان احراز هویت و اصالت مالکیت خودرو با کد ملی ، شماره خودرو و دیگر مشخصات وجود دارد ولی هنوز ابزارها در اختیار ما نیست.

به‌طور مشخص، احراز اصالت و هویت مالکان آگهی‌های خریدوفروش خودرو در فضای مجازی نیازمند چه ابزارها و بسترهایی است؟

برای انجام این کار هم نیاز به ابزارهایی برای احراز هویت و مشخص شدن مالکان واقعی خودرو از طریق کد ملی، شماره VIN خودرو و شماره تلفن همراه هستیم که باید دولت این ابزارها را در اختیار ما قرار دهد تا از فعالیت دلال‌ها جلوگیری شود. فراهم شدن امکان استفاده از کد VIN که در اختیار راهنمایی و رانندگی  است و سیستم شاهکار وزارت ارتباطات که اکنون بخشی از خدمات را ارائه می‌کند و باید دید با راه‌اندازی کامل قادر به کار کردن زیر این حجم بار است یا خیر، ازجمله این زیرساخت‌ها است ولی ظاهراً غیرمستقیم وزارت ارتباطات اعلام کرده که باید شبکه‌های اینترنتی برای هر درخواست‌های احراز هویت در سیستم شاهکار باید ۳۰۰ تومان پرداخت کنند این در حالی است که آگهی‌های درج‌شده در این سایت‌های مجازی خریدوفروش خودرو رایگان است و معلوم نیست که این پول برای روزانه حداقل یک میلیون و ۲۰۰ تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار آگهی خریدوفروش باید از کجا تأمین شود. فقط در سه پلت فرم دیوار، شیپور و باما، روزانه بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار آگهی خودرو ثبت می‌شود. باید دولت کمک کند تا بتوانیم با استفاده از این اطلاعات هویت سنجی آگهی‌های خریدوفروش خودرو در فضای مجازی را مشخص کنیم و در غیر این صورت معلوم نیست که انباشت چنین اطلاعاتی چه فایده‌ای دارد و قرار است چه اتفاقی بیفتد. با فراهم شدن این زیرساخت می‌توانیم آگهی‌های فاقد اصالت و هویت که از سوی دلال‌ها در سایت‌های مجازی درج می‌شود را شناسایی کرده و با بلوکه کردن و قرار دادن آن در فهرست سیاه کسب‌وکارهای اینترنتی، متخلفان را به دادستانی معرفی کنیم. وصل شدن سیستم شاهکار برای همه شرکت‌های اینترنتی هنوز محقق نشده و شرکت‌ها نمی‌توانند وجهی را برای استفاده از سامانه یاد شده با توجه به رایگان بودن درج آگهی‌های خود بپردازند و دریافت این وجه از مشتری هم مغایر فلسفه کاری این سایت‌ها است. رفع این مشکلات ربطی به تحریم یا دیگر تنگناهای تولید و عرضه خودرو ندارد و باید مسئولان آن را مرتفع کنند.

آیا جلسه‌ای با وزارت ارتباطات برای رفع این موانع داشته‌اید؟

به طور مستقیم در این زمینه نشستی با وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نداشته‌ایم ولی به‌طور غیرمستقیم این تنگناها را به گوش مسئولان این وزارتخانه رسانده‌ایم ولی هنوز جوابی در این زمینه نداده‌اند همین وصل شدن سیستم شاهکار برای همه موضوع مهمی است که هنوز امکان استفاده همگانی شرکت‌های اینترنتی از آن فراهم نشده است. همچنین هنوز وجهی بابت درخواست‌های احراز هویت مالکان آگهی‌های خریدوفروش خودرو دریافت نکرده‌اند اما زمزمه‌های آن مطرح‌شده و شرکت‌ها هم می‌ترسند تا با به یک‌باره با فاکتورهای بزرگ ناشی از استفاده از این سامانه رو به رو شوند.

مطالب مطرح شده درزمینهٔ نقش شرکت‌های فضای مجازی در دامن زدن به دلال‌بازی بازار خودرو تا چه حد صحت دارد آیا ازنظر فنی چنین امکانی وجود دارد؟

در فضای مجازی هم مثل دیگر بازارها امکان سوءاستفاده  و دلال بازی وجود دارد و افراد می‌توانند با خرید یک سیم کارت و درج آگهی، قیمت‌های غیرواقعی را اعلام کنند، راهکار رفع این معضل هم فراهم کردن زیرساخت‌های لازم است. اکنون چه تعداد شماره تلفن همراه داریم که صاحب آن مشخص نیست و می‌توانند با این شماره‌ها آگهی ثبت کنند، موبایل‌هایی که فقط برای درج این‌گونه آگهی‌ها دریافت شده است. وقتی ما دیتای درستی نداریم نمی‌توانیم احراز هویت کنیم ولی ما چنین فضایی را ایجاد نکرده‌ایم و این‌که با حذف قیمت از آگهی‌های خریدوفروش خودرو صورت مسئله را پاک کنیم مشکلی را حل نمی‌کند.

ولی بعضی ارتباطات شرکت‌های اینترنتی با دلال‌های خودرو و درج آگهی برای یک خودرو با ۴ قیمت متفاوت در سایت‌های گوناگون را عامل نابسامانی بازار می‌دانند، این موضوع درست است؟

اصلاً این‌گونه نیست شاید افرادی که در این سایت‌ها آگهی می‌دهند گروه‌های تلگرامی هم داشته باشند و با درج چند صد آگهی قیمت یک خودرو را بالاتر اعلام کنند که راهکار مقابله با این مشکل هم فراهم شدن بسترهای اصالت‌سنجی صاحبان آگهی خریدوفروش خودرو است. منع قانونی برای درج قیمت‌های متفاوت در سایت‌های گوناگون برای یک خودرو وجود ندارد  درنهایت باید مشتری این خودرو را بخرد. اکنون بازار مشکل دارد و برخی فکر می‌کنند با خرید خودرو سود می‌برند. برخورد با این تخلفات تنها از طریق احراز هویت و اصالت‌سنجی میسر است مردم عادی که این کارها را نمی‌کنند و دل‌ها با درج چند آگهی مختلف برای یک خودرو، قیمت‌ها را بالا می‌برند که در صورت فراهم شدن امکان اصالت سنجی می‌توان این‌گونه افراد را شناسایی و آگهی‌های خرید فروش خودرو آن‌ها را بلاک کرد. مقررشده تا در پلت فرم‌های اینترنتی، لیست سیاهی تهیه شود که با قرار گرفتن نام دلال‌ها در این فهرست از درج آگهی‌های خریدوفروش خودرو توسط آن‌ها در همه سایت‌ها و پلت فرم‌های اینترنتی جلوگیری شود. با این روش می‌توان اسامی این افراد که با دلال‌بازی در بازار اختلال ایجاد می‌کنند را شناسایی و با قرار دادن اسامی آن‌ها در فهرست سیاه این متخلفین را به دادسرا معرفی کرد.

عصر خودرو